Para ve kıymetli damgaları yapmaya yarayan araçlar
Madde 200- (1) Paralarla kıymetli damgaların üretiminde kullanılan alet veya malzemeyi izinsiz olarak üreten, ülkeye sokan, satan, devreden, satın alan, kabul eden veya muhafaza eden kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis ve adlî para cezası ile cezalandırılır.
GEREKÇE:
Para ve kıymetli damgaların sahte olarak üretiminde kullanılan alet veya malzemenin imali, ithali, satılması, devredilmesi, alınması ve muhafaza edilmesi de suç sayılmıştır. Esasta sahtecilik suçlarının hazırlık hareketlerini oluşturan bu gibi fiillerin başlı başına cezalandırılması, bunlara bir an önce müdahale edilmesindeki zorunluluktan kaynaklanmaktadır.
Suçun konusunu oluşturan alet veya malzemenin, sahte para veya kıymetli damgalarda sahtecilik amacıyla imali, ithali, satılması, devredilmesi, alınması ve muhafaza edilmesi, bu suçu oluşturacaktır. Bu itibarla, somut olayda belirtilen amacın suçun manevî unsuru bağlamında özellikle araştırılması gerekir.
Maddenin 765 sayılı TÜRK CEZA KANUNU’ndaki karşılığı
Madde 323 – (Değişik: 8/6/1933-2275/1 md.)
İtibarı amme kağıtlarının veya kıymetli damgaların imalinde kullanılan filigranlı kağıtları taklit eden veya taklit edilmiş olan filigranlı kağıdı satın alan veya ahara satan ve yanında saklıyan kimse, fiili daha ağır bir cezayı istilzam etmediği takdirde, iki seneden beş seneye kadar hapis ve ikiyüz liradan bin liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılır.
Madde 324 – (Değişik: 8/6/1933 – 2275/1 md.)
Filigranlı veya munhasıran paraların, kıymetli damgaların filigranlı kağıtların taklit veya tağyirine mahsus alat ve vesaiti imal eden veya satın alan veya muhafaza eden veye ahara satan veya veren kimse, fiili daha ağır bir cezayı istilzam etmediği takdirde, bir seneden beş seneye kadar hapis ve yüz liradan beşyüz liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılır.
AÇIKLAMALAR
Sahte Para ve Kıymetli Damga Üretiminde Kullanılan Alet ve Malzemelerin İzinsiz Üretimi ve Ticareti
Giriş
Para ve kıymetli damgalar, toplumsal ve ekonomik düzenin temel yapı taşlarından biridir. Bu değerli araçların sahteciliği, kamu düzeni ve güvenliği açısından ciddi tehditler oluşturmaktadır. Bu nedenle, Türk Ceza Kanunu (TCK) kapsamında, sahte para ve kıymetli damga üretiminde kullanılan alet ve malzemelerin izinsiz olarak üretilmesi, ülkeye sokulması, satılması, satın alınması, devri veya kabul edilmesi suç olarak düzenlenmiştir (TCK m.200).
I. Hukuki Düzenleme ve Gerekçe
Türk Ceza Kanunu Madde 200, para ve kıymetli damgaların üretiminde kullanılan alet veya malzemeyi izinsiz olarak üreten, ülkeye sokan, satan, devreden, satın alan, kabul eden veya muhafaza eden kişilere 1 yıldan 4 yıla kadar hapis ve adli para cezası öngörmektedir.
Gerekçe
Suç, sahte para ve kıymetli damga üretiminin önlenmesi amacıyla bu üretimde kullanılan araçların ve malzemelerin izinsiz temin edilmesini engellemek için cezalandırılmıştır. Sahtecilik suçlarının hazırlık hareketleri niteliğindeki bu fiillerin cezalandırılması, suçun işlenmeden önce önlenmesine yönelik caydırıcı tedbirlerin bir parçasıdır (Kepenek, 2017).
II. Korunan Hukuki Yarar
Suçun koruduğu yarar, kamu güvenliği ve ekonomik düzenin korunmasıdır. Sahte para ve kıymetli damgaların piyasaya sürülmesi, toplumda güven sarsılmasına, ekonomik zararlara ve kamu düzeninin bozulmasına yol açar. Bu nedenle, sahtecilik hazırlık aşamasındaki materyallerin kontrol altına alınması kamu yararı açısından önem arz eder (Gözler, 2021).
III. Suçun Unsurları
1. Fail
Herhangi bir gerçek kişi, fail olabilir. Suç, failin belirli bir meslek veya sıfatı olmasını gerektirmez.
2. Suçun Maddi Konusu
Suçun maddi konusu; para ve kıymetli damgaların üretiminde kullanılan alet ve malzemelerdir. Bunlar; baskı makineleri, özel kağıtlar, mürekkep ve boya, klişeler, kalıplar gibi araç ve gereçleri kapsar. Ayrıca, TCK m.198 uyarınca paraya eşit değer sayılan milli ziynet altınları da kapsam dahiline girer (Kepenek, 2017).
3. Fiil
Suçun faili tarafından işlenebilecek fiiller şunlardır:
- İzinsiz üretme
- Ülkeye sokma
- Satma
- Satın alma
- Devretme
- Kabul etme
- Muhafaza etme
Fiilin gerçekleştiği an suç tamamlanmış sayılır.
4. Manevi Unsur
Suç, kast ile işlenir. Fail, alet veya malzemeyi sahte para ya da kıymetli damga üretiminde kullanmak veya kullanılacağını bilerek hareket etmelidir (Yılmaz, 2019).
IV. Etkin Pişmanlık
TCK’nın 201. maddesinde, suçun işlenmesinden sonra failin etkin pişmanlık göstererek suçun tamamlanmasını önlemesi durumunda cezada indirim yapılabileceği hüküm altına alınmıştır. Bu hüküm, suçun önlenmesinde fail işbirliğinin teşvik edilmesi amacını taşır (Altunışık, 2020).
V. Suçun Değişik Görünüm Biçimleri
1. Teşebbüs
Suçun icrasına başlanmış fakat tamamlanmamış olması durumunda teşebbüs hükümleri uygulanır.
2. İştirak
Suça bilerek yardımcı olanlar da iştirak hükümlerine göre cezalandırılır.
3. İçtima
Seçimlik hareketlerden birinin işlenmesi suçun tamamlanması için yeterlidir. Ancak birden fazla hareketi işleyen fail tek suçtan sorumlu olur. Sahte para üretimine geçiş halinde ise, önceki hareketler sahteciliğin hazırlığı sayılır ve asıl suç kapsamında değerlendirilir.
VI. Kovuşturma, Görev ve Yaptırım
- Suç, şikayete bağlı olmayan kamu davasına tabi olup, Cumhuriyet Savcılığı tarafından resen soruşturulur.
- Görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir.
- Cezalar; 1 yıldan 4 yıla kadar hapis ve adli para cezası olarak belirlenmiştir.
- Suça konu malzemenin müsaderesine karar verilir.
VII. Sık Sorulan Sorular (SSS)
S1: Sahte para üretiminde kullanılan alet ve malzeme izinsiz üretildiğinde ne tür cezalar uygulanır?
C1: TCK m.200 kapsamında 1 yıldan 4 yıla kadar hapis ve adli para cezası uygulanır.
S2: Suçun oluşması için sahteciliğin tamamlanması gerekir mi?
C2: Hayır, yalnızca alet veya malzemenin sahte para veya damga üretiminde kullanılmak üzere izinsiz olarak üretilmesi, satılması, satın alınması veya muhafaza edilmesi suç için yeterlidir.
S3: İzinsiz alet veya malzeme üretiminde etkin pişmanlık mümkün müdür?
C3: Evet, failin suçu tamamlamadan etkin pişmanlık göstermesi durumunda cezadan indirim yapılabilir.
S4: Hangi mahkeme bu suçtan dolayı yargılamaya yetkilidir?
C4: Asliye Ceza Mahkemesi görevlidir.
VIII. Sonuç
Sahte para ve kıymetli damga üretiminde kullanılan alet ve malzemelerin izinsiz üretimi ve ticareti, ekonomik güvenliği tehdit eden ciddi bir suçtur. Türk Ceza Kanunu’nun 200. maddesi ile bu suçun önüne geçilmesi amaçlanmakta, suçun maddi ve manevi unsurları açıkça tanımlanmıştır. Etkin pişmanlık ve teşebbüs hükümleriyle de suçun kapsamı detaylandırılmıştır. Yargıtay kararları, uygulamada teknik incelemenin önemini vurgulamakta ve eksik inceleme yapılarak verilen hükümlerin hukuka aykırı olduğunu ortaya koymaktadır. Sahtecilikle mücadelede bu hukuki düzenlemelerin etkin uygulanması, kamu güvenliğinin korunması açısından kritik öneme sahiptir.
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.