Uluslararası casusluk
Madde 331- (1) Yabancı bir devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri, diğer bir yabancı devlet lehine siyasal veya askerî casusluk maksadıyla temin eden vatandaşa veya bunu Türkiye’de temin etmiş bulunan yabancıya bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası verilir.
GEREKÇE:
Devletin ülkesinde iki yabancı devletin birbirine karşı casusluk faaliyetlerini icra etmeleri, yabancı devletler üzerinde olumsuz etki yaparak, uluslararası ilişkilerin bozulmasına neden olabileceğinden, bu fiillerin de nitelikleri itibarıyla cezalandırılması uygun görülmüş ve böylece uluslararası casusluk cezalandırılmıştır.
Maddenin koruduğu hukukî yarar, Türkiye’nin uluslararası itibarıdır.
Maddenin 765 sayılı TÜRK CEZA KANUNU’ndaki karşılığı
Madde 133 – (Değişik: 29/6/1938-3531/1 md.)
Devletin emniyeti veya dahili veya beynelmilel siyasi menfaatleri icabından olarak gizli kalması lazım gelen malümatı siyasi veya askeri casusluk maksadile istihsal eden kimse 15 seneden aşağı olmamak üzere ağır hapis cezasile cezalandırılır.
Aşağıdaki hallerde (Değişik İbare: 14/7/2004 – 5218/1 md.) ağırlaştırılmış müebbet ağır hapis cezası verilir:
1 – Fiil, Türkiye ile harb halinde bulunan bir devletin menfaati namına işlenmişse,
2 – Fiil, devletin harb hazırlıklarını veya harb kudret veya kabiliyetini veya askeri hareketlerini tehlikeye koymuşsa.
Salahiyetli makamların neşir veya işaasını menettikleri malümatı siyasi veya askeri casusluk maksadile istihsal eden kimse 10 seneden aşağı olmamak üzere ağır hapis cezasile cezalandırılır.
Yukarıki fıkrada yazılı fiil, Türkiye ile harb halinde bulunan bir devletin menfaatine işlenmişse müebbed ağır hapis cezası hükmolunur.
Yukarıki iki fıkrada yazılı fiil, Devletin harb hazırlıklarını veya harb kudret veya kabiliyetini veya eskeri hareketlerini tehlikeye koymuşsa (Değişik İbare: 14/7/2004 – 5218/1 md.) ağırlaştırılmış müebbet ağır hapis cezası verilir.
Yabancı bir devletin emniyeti veya dahili veya beynelmilel siyasi menfaatleri icabından olarak gizli kalması lazım kelen malümatı diğer bir ecnebi devlet lehine siyasi veya askeri casusluk maksadile istihsal eden kimse beş seneye kadar ağır hapis cezasile cezalandırılır.
AÇIKLAMALAR
Uluslararası Casusluk Suçu (TCK m.331)
Giriş
Türk Ceza Kanunu’nun 331. maddesi, uluslararası casusluk suçunu düzenlemekte olup, yabancı bir devletin güvenliği veya siyasal yararları bakımından gizli kalması gereken bilgilerin, diğer bir yabancı devlet lehine siyasal veya askerî casusluk maksadıyla temin edilmesini cezalandırmaktadır. Bu suçun özelliği, failin hem Türk vatandaşı hem de yabancı kişi olabilmesi ve eylemin hedefinin Türkiye dışındaki devletler olmasıdır.
TCK m.331, yalnızca devlet sırlarının korunması açısından değil, uluslararası ilişkilerde güvenin sağlanması bakımından da stratejik öneme sahiptir.
Madde Metni (TCK m.331)
Madde 331 – (1) Yabancı bir devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri, diğer bir yabancı devlet lehine siyasal veya askerî casusluk maksadıyla temin eden vatandaşa veya bunu Türkiye’de temin etmiş bulunan yabancıya bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası verilir.
Suçun Hukuki Konusu
Bu suçla korunan hukuki yarar, yabancı devletlerin güvenliği ile bunlar arasındaki diplomatik ilişkilerin dürüstlük ve güven esasına dayalı yürütülmesidir. Dolayısıyla TCK m.331, doğrudan Türkiye’nin güvenliği yerine uluslararası güvenlik dengesini hedef alan bir düzenlemedir.
Fail ve Mağdur
- Fail: Türk vatandaşı veya Türkiye’de bulunan yabancı kişi olabilir.
- Mağdur: Doğrudan mağdur, bilgisi sızdırılan yabancı devlet olup, dolaylı olarak diğer devletler ve uluslararası toplum etkilenir.
Suçun Unsurları
Maddi Unsurlar
- Gizli Bilgi: Niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgi olmalıdır. Bu gizlilik, kanundan veya ilgili devletin idari işlemlerinden kaynaklanabilir.
- Temin Etme: Bilginin elde edilmesi gerekir. Çalma, kopyalama, dinleme veya sızdırma gibi yöntemler kullanılabilir.
- Casusluk Maksadı: Bilgi, diğer bir yabancı devlet lehine siyasal veya askerî amaçla elde edilmelidir.
Manevi Unsur
Suç, özel kast gerektirir. Failin amacı, bilgiyi diğer bir yabancı devlet lehine kullanmaktır. Genel kast yeterli değildir.
Yaptırım ve Yargılama Usulü
Suçun cezası bir yıldan dört yıla kadar hapis olup, cezanın alt sınırı görece düşüktür. Ancak suçun ağırlığı ve uluslararası etkileri, mahkemelerin cezayı belirlerken ağırlaştırıcı değerlendirmeler yapmasına yol açabilir.
Yargıtay Uygulaması
Yargıtay, casusluk suçlarında “bilginin niteliği”, “elde etme yöntemi” ve “casusluk amacı” unsurlarını titizlikle incelemekte; somut olayda bu üç unsur birlikte gerçekleşmediğinde beraat kararı verebilmektedir.
Şüpheli/Sanıklar İçin Hukuki Öneriler
- Susma Hakkının Kullanılması – Savunma stratejisi oluşturulmadan beyan verilmemelidir.
- Delil Toplama Sürecine İtiraz – Hukuka aykırı şekilde elde edilen delillere karşı derhal itiraz edilmelidir.
- Uzman Ceza Avukatı ile Çalışmak – Casusluk suçları, teknik ve uluslararası boyutu olan davalardır. Bu nedenle alanında uzman ceza avukatından hukuki destek alınması hayati önemdedir.
- İfade Öncesi Hazırlık – Savunma dosyası kapsamlı şekilde hazırlanmalı, lehine olabilecek deliller tespit edilmelidir.
Mağdur/Müştekiler İçin Hukuki Öneriler
- Delillerin Korunması – Gizli bilgi sızıntısına dair dijital kayıtlar, yazışmalar ve tanık beyanları muhafaza edilmelidir.
- Savcılığa Başvuru – Olayın öğrenilmesinden sonra vakit kaybetmeden suç duyurusunda bulunulmalıdır.
- Uluslararası İşbirliği – Olayın diğer devletlerle bağlantısı varsa, diplomatik kanallar üzerinden bilgi paylaşımı yapılmalıdır.
- Ceza Avukatı Desteği – Mağdur sıfatıyla hakların tam olarak korunması için ceza hukuku uzmanı bir avukattan yardım alınmalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. TCK m.331 kapsamında gizli bilgi ne demektir?
Gizli bilgi, devletin güvenliği veya siyasal yararları bakımından yetkisiz kişilerce öğrenilmesi sakıncalı olan bilgilerdir.
2. Bu suç yalnızca yabancılar tarafından mı işlenebilir?
Hayır. Türk vatandaşları da yabancı bir devlet lehine casusluk yaptığında bu madde kapsamında cezalandırılır.
3. Casusluk amacı nasıl ispat edilir?
Yargılamada failin niyetine dair yazışmalar, talimatlar, ödeme kayıtları gibi deliller incelenir.
4. Bu suçta etkin pişmanlık hükümleri uygulanır mı?
TCK m.331’de özel bir etkin pişmanlık düzenlemesi yoktur; ancak genel hükümler çerçevesinde değerlendirme yapılabilir.
Sonuç
TCK m.331, uluslararası casusluk suçunu düzenleyerek devletler arası güvenliği ve diplomatik ilişkilerin dürüstlük temelinde yürütülmesini amaçlar. Suçun uluslararası boyutu, yargılama sürecini teknik ve karmaşık hale getirmektedir. Hem şüpheliler/sanıklar hem de mağdurlar açısından alanında uzman bir ceza avukatından destek alınması, hakların korunması açısından kritik önemdedir.
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.