Devlet güvenliği ile ilgili belgeleri elinde bulundurma
Madde 339- (1) Devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından gizli kalması gereken bilgileri veya yetkili makamların açıklanmasını yasakladığı ve niteliği bakımından gizli kalması gereken hususları elde etmeye yarayan ve elde bulundurulması için kabul edilebilir bir neden gösterilemeyen belgelerle veya bu nitelikteki herhangi bir şeyle yakalanan kimseye bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası verilir.
(2) Fiil, savaş zamanında işlenirse faile üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası verilir.
GEREKÇE:
Madde ile, Devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından gizli kalması gereken bilgileri veya yetkili makamların açıklanmasını yasakladığı ve niteliği bakımından gizli kalması gereken hususları temine yarayan ve elde bulundurulması için kabul edilebilir bir neden gösterilemeyen belgelerle veya bu nitelikteki herhangi bir şeyle yakalanan kimsenin cezalandırılacağı hüküm altına alınmış bulunmaktadır.
Belirtilen bilgilerin elde edilmesiyle ilgili madde gerekçelerinde açıklandığı üzere temin etme unsurunun oluşması için belirli bir kısım çabalarda bulunma, vasıtalar kullanma gereğine işaret edilmiştir. İşte bu madde, söz konusu bilgilerin teminine yarayan belgelerin elde bulundurulmasını ayrı bir suç saymaktadır. Söz konusu belgeleri elde bulunduran kişi bu bakımdan geçerli ve kabul edilebilir nedenler gösterebildiği takdirde suç oluşmuş sayılmayacaktır.
Maddenin ikinci fıkrası, bu suretle yakalanmanın savaş zamanında gerçekleşmesi hâlinde cezayı ağırlaştırmaktadır.
Maddenin 765 sayılı TÜRK CEZA KANUNU’ndaki karşılığı
Madde 135 – (Değişik: 11/6/1936 – 3038/1 md.)
Her kim :
1 – Devletin askeri menfaati icabı olarak girilmesi menedilmiş olan yerlere veya toprak, su veya hava mıntıkalarına gizlice veya igfal ile girerse,
2 – 132 nci maddenin iki, üç, dört ve beşinci fıkralarında yazılı malümatı tedarik etmiye yarıyan ve elde bulundurulması için makbul sebep gösterilemiyen vesikalarla veya diğer her hangi bir şey ile yakalanırsa,
Bir seneden beş seneye kadar ağır hapis cezasile cezalandırılır.
Yukarıki bendlerde yazılı fiillerden biri harp zamanında işlenirse verilecek ceza üç seneden on seneye kadar ağır hapistir.
AÇIKLAMALAR
Devlet Güvenliği ile İlgili Belgeleri Elinde Bulundurma Suçu: TCK m.339 İncelemesi
Özet
Türk Ceza Kanunu’nun 339. maddesi, devletin güvenliği veya iç/dış siyasal yararları bakımından gizli kalması gereken bilgileri veya belgeleri izinsiz olarak elinde bulunduran kişiler hakkında yaptırımlar öngörmektedir. Bu çalışma, maddenin düzenlemesini, ceza hukukundaki yerini, suçun unsurlarını ve ceza politikası çerçevesinde uygulanmasını detaylandırmaktadır. Ayrıca, şüpheli/sanıklar ile mağdurlar için hukuki yol haritaları ve uzman ceza avukatı desteğinin önemi vurgulanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: TCK 339, devlet güvenliği, gizli belgeler, ceza hukuku, şüpheli hakları, mağdur hakları
1. Giriş
Devletin güvenliği ve siyasal yararları, modern hukuk sistemlerinde koruma altına alınmış temel çıkarlar arasında yer alır. Bu bağlamda, yetkili makamların açıklanmasını yasakladığı bilgilerin izinsiz şekilde elde edilmesi veya bulundurulması, ciddi yaptırımları gerektiren bir suç olarak tanımlanmıştır. TCK m.339, söz konusu fiili düzenleyerek hem suçun tanımını hem de ceza yaptırımlarını ortaya koymaktadır.
2. TCK m.339’un Düzenlemesi ve Suç Unsurları
2.1. Suçun Konusu
Maddenin koruduğu hukuki değer, devletin güvenliği ve iç/dış siyasal yararlarıdır. Korunan unsurlar arasında:
- Gizli belgeler,
- Yetkili makamlarca açıklanması yasaklanan bilgiler,
- Niteliği bakımından gizli kalması gereken her türlü materyal,
yer almaktadır.
2.2. Suçun Manevi Unsuru
TCK m.339 suçunun manevi unsuru kasttır. Fail, elinde bulundurduğu bilgi veya belgenin devlet güvenliği açısından gizli olduğunu bilmelidir. Kasıt, bu bilgilerin açıklanması veya izinsiz elde bulundurulması niyeti ile birleşir.
2.3. Suçun Mağduru
Suçun doğrudan mağduru devlettir. Ancak suç, dolaylı olarak toplumun güvenliğini de tehdit eder.
2.4. Ceza ve Artırıcı Nedenler
- Normal dönem: 1–5 yıl hapis cezası
- Savaş zamanı: 3–8 yıl hapis cezası
Artırıcı nedenler arasında, suçun kamu düzenini ciddi şekilde tehlikeye düşürmesi veya bilgilerin yabancı devletler lehine kullanılması sayılabilir.
3. Şüpheli/Sanıklar İçin Hukuki Yol Haritası
Suçlamayla karşı karşıya kalan şüpheli veya sanıklar için izlenmesi gereken adımlar şunlardır:
- Uzman Ceza Avukatı ile İletişim: Suçun teknik doğası ve delil toplama süreçleri nedeniyle ceza avukatı desteği zorunludur.
- Delillerin Toplanması: Suçla ilgili belgelerin hukuka uygun şekilde delil olarak sunulması ve kişisel hakların korunması.
- Savunma Stratejisi: Kastın reddi veya savunma hakkının kullanımı, hukuki dayanaktan desteklenmelidir.
- Hakların Bilinmesi: TCK m.339 kapsamında şüpheli hakları, gözaltı ve tutuklama süreçlerinde etkin şekilde kullanılmalıdır.
4. Mağdurlar/Devlet Tarafından Zarar Görenler İçin Öneriler
- Suç Duyurusu: Yetkili makamlara derhal bildirimde bulunmak, olayın hukuka uygun soruşturulmasını sağlar.
- Delil Sağlama: Elde edilen belgelerin ve ilgili materyallerin korunması, soruşturmanın sağlıklı yürütülmesine yardımcı olur.
- Hukuki Destek: Devlet veya kurum adına işlemlere katılacak avukat veya hukuk uzmanı ile iletişim kurulmalıdır.
- Gizliliğin Korunması: Suçun yayılmasını önlemek için bilginin üçüncü şahıslarla paylaşılmaması önemlidir.
5. Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Soru 1: TCK m.339 kapsamına giren belgeler nelerdir?
Cevap: Devletin güvenliği ve siyasal çıkarları açısından gizli kalması gereken tüm belgeler ve yetkili makamlarca açıklanması yasaklanan bilgiler bu kapsama girer.
Soru 2: Suç kast ile mi işlenmelidir?
Cevap: Evet, failin bilgi veya belgelerin gizli olduğunu bilmesi ve izinsiz bulundurmayı amaçlaması gereklidir.
Soru 3: Savaş zamanında ceza artar mı?
Cevap: Evet, savaş zamanında suçun cezası 3–8 yıl hapis olarak artırılır.
Soru 4: Şüpheli hangi haklara sahiptir?
Cevap: Avukat tutma hakkı, sessiz kalma hakkı, delillere itiraz ve savunma hakkı gibi temel haklar korunur.
6. Sonuç
TCK m.339, devletin güvenliği ve siyasal yararlarını korumak için ciddi yaptırımlar öngören bir suç tipidir. Suçun teknik yapısı, şüpheli/sanık ve mağdurların hukuki haklarının korunmasını ve uzman ceza avukatı desteğinin alınmasını zorunlu kılar. Suçun önlenmesi ve etkin soruşturulması, hukuki prosedürlerin doğru uygulanması ile mümkündür.
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.