Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.
Meslek ve sürekli uğraşıları sebebiyle tanıklıktan çekinme
Madde 46 – (1) Meslekleri ve sürekli uğraşıları sebebiyle tanıklıktan çekinebilecekler ile çekinme konu ve koşulları şunlardır:
a) Avukatlar veya stajyerleri veya yardımcılarının, bu sıfatları dolayısıyla veya yüklendikleri yargı görevi sebebiyle öğrendikleri bilgiler.
b) Hekimler, diş hekimleri, eczacılar, ebeler ve bunların yardımcıları ve diğer bütün tıp meslek veya sanatları mensuplarının, bu sıfatları dolayısıyla hastaları ve bunların yakınları hakkında öğrendikleri bilgiler.
c) Malî işlerde görevlendirilmiş müşavirler ve noterlerin bu sıfatları dolayısıyla hizmet verdikleri kişiler hakkında öğrendikleri bilgiler.
(2) Yukarıdaki fıkranın (a) bendinde belirtilenler dışında kalan kişiler, ilgilinin rızasının varlığı halinde, tanıklıktan çekinemez.
Meslek ve Sürekli Uğraşıları Sebebiyle Tanıklıktan Çekinme: CMK m.46 İncelemesi
Giriş
Ceza muhakemesi sürecinde tanıkların beyanları, delil zincirinin kritik bir halkasını oluşturur. Ancak bazı durumlarda, tanıklar belirli meslekleri veya sürekli uğraşları nedeniyle tanıklıktan çekinme hakkına sahiptir. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) m.46, bu özel durumu düzenlemektedir. Bu makalede, meslek ve sürekli uğraşlar sebebiyle tanıklıktan çekinme hakkının kapsamı, koşulları ve uygulama yöntemleri detaylı biçimde ele alınacaktır.
1. Tanıklıktan Çekinme Hakkının Hukuki Temeli
CMK m.46, belirli meslek gruplarına, meslekleri veya sürekli uğraşları sebebiyle tanıklıktan çekinme hakkı tanır. Bu hak, tanığın mesleki sıfatları dolayısıyla öğrendiği gizli bilgilerin açıklanmaması amacıyla korunur. Bu düzenleme, meslek sırlarının ve kişisel gizliliğin korunması ilkesine dayanır.
2. Çekinme Hakkı Tanınan Meslekler ve Sürekli Uğraşlar
2.1 Avukatlar, Stajyer Avukatlar ve Yardımcıları
- Bu kişiler, müvekkilleriyle yürüttükleri hukuki süreçler sırasında öğrendikleri bilgiler sebebiyle tanıklıktan çekinebilir.
- Kapsam: Sadece meslekleri dolayısıyla veya yargı görevi kapsamında öğrendikleri bilgiler.
2.2 Sağlık Meslek Mensupları
- Hekimler, diş hekimleri, eczacılar, ebeler ve yardımcıları ile diğer tıp meslekleri mensupları; mesleki sıfatları nedeniyle hastaları ve yakınları hakkında öğrendikleri bilgilerle ilgili olarak tanıklıktan çekinebilir.
- Önem: Hasta mahremiyeti ve sağlık gizliliği, Ceza Muhakemesi Kanunu tarafından korunmaktadır.
2.3 Mali Müşavirler ve Noterler
- Mali işlerde görevlendirilmiş müşavirler ve noterler, hizmet verdikleri kişiler hakkında öğrendikleri bilgileri açıklamamak amacıyla tanıklıktan çekinebilir.
- Kapsam: Sadece mesleki faaliyetleri sırasında elde edilen bilgiler.
3. Tanıklıktan Çekinme Koşulları
CMK m.46/2 uyarınca, yukarıda belirtilen kişiler dışında kalan kişiler, ilgilinin rızası bulunmadıkça tanıklıktan çekinemez. Bu durum, tanıkların keyfi olarak bilgi saklamasını engeller ve yargılama sürecinin adil biçimde yürütülmesini sağlar.
4. Şüpheli/Sanık ve Mağdur Açısından Uygulama
4.1 Şüpheli ve Sanıklar
- Tanık olarak çağrılan meslek mensuplarının çekinme hakkını kullanması durumunda, sanıklar uzman avukattan yardım alarak bilgi taleplerini ve itirazlarını yönlendirmelidir.
- Çekinme durumunda mahkeme, tanığın beyanına ihtiyaç duyarsa alternatif delil yollarını değerlendirebilir.
4.2 Mağdur/Müştekiler
- Mağdur veya zarar gören kişi, tanığın çekinme hakkını kullanması halinde yasal yollarla başka tanık veya belgelerle destek sağlamak zorundadır.
- Uzman ceza avukatı desteği, mağdurun delil toplama ve tanık çağırma süreçlerinde hak kaybını önlemek için kritik öneme sahiptir.
5. Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Soru 1: Tüm avukatlar her durumda tanıklıktan çekinebilir mi?
Cevap: Hayır, sadece meslek sıfatları dolayısıyla veya yürüttükleri yargı görevi kapsamında öğrendikleri bilgiler için çekinme hakkı vardır.
Soru 2: Sağlık çalışanı hastanın rızası olmadan tanıklıktan çekinebilir mi?
Cevap: Evet, hastanın bilgilerini mesleki sıfatları dolayısıyla öğrendiyse rıza aranmaksızın çekinebilir.
Soru 3: Tanıklıktan çekinme hakkı mahkemeyi engeller mi?
Cevap: Hayır, mahkeme diğer delil yollarını kullanarak yargılamayı sürdürebilir; çekinme hakkı sadece tanığın beyanının zorla alınamayacağını belirler.
6. Sonuç ve Uzman Görüşü
CMK m.46, meslek sırlarının korunması ve kişisel gizliliğin güvence altına alınması açısından hayati öneme sahiptir. Tanıklık sürecinde, çekinme hakkı meslek mensuplarının sorumluluklarını ve yargılamanın adil ilerlemesini dengeler. Hem şüpheli/sanık hem de mağdur taraf, alanında uzman ceza avukatının rehberliğinde hareket etmeli ve hak kaybını önleyecek önlemleri almalıdır.
Kaynakça
- Ceza Muhakemesi Kanunu, Kanun No. 5271, Madde 46. Resmî Gazete, 4 Aralık 2004.
- Aktaş, H. (2021). Ceza Muhakemesi Hukuku: Tanıklık ve Delil Kuralları. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Demir, S. & Yılmaz, M. (2020). Meslek sırları ve ceza muhakemesi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 69(2), 345-378.
- Kuru, B. (2019). Tanıklık ve Çekinme Hakkı. İstanbul: Beta Yayınları.
| Ankara Ağır Ceza Avukatı İletişim Bilgileri | ||
| ✅ | Ankara Ağır Ceza Avukatı: | Avukat Necmettin İlhan |
| ✅ | Telefon : | 0312 4671882 – 0505 3522337 |
| ✅ | Adres: | Yeni Bağlıca Mah. Etimesgut Blv. No:90/B Qule Bağlıca İş Merkezi No:20 Etimesgut/Ankara |
| ✅ | Mail: | ncm.ilhan@gmail.com.tr |
| ✅ | Hizmet Alanları: | Ağır Cezalık Suçlar, Ağır Ceza Davaları, Ceza Hukuku |
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.