Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.
Postada elkoyma
Madde 129 – (1) Suçun delillerini oluşturduğundan şüphe edilen ve gerçeğin ortaya çıkarılması için soruşturma ve kovuşturmada adliyenin eli altında olması zorunlu sayılıp, posta hizmeti veren her türlü resmî veya özel kuruluşta bulunan gönderilere, hâkimin veya gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısının kararı ile elkonulabilir.
(2) Hâkim kararının veya Cumhuriyet savcısının emrinin kendilerine bildirilmesi üzerine elkoyma işlemini yerine getiren kolluk memurları, birinci fıkrada belirtilen gönderilerin içinde bulunduğu zarfları veya paketleri açamazlar. Elkonulan gönderiler, ilgili posta görevlilerinin huzuru ile mühür altına alınıp derhâl elkoyma kararını veya emrini veren hâkim veya Cumhuriyet savcısına teslim edilir.
(3) (Ek:20/11/2017-KHK-696/94 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7079/89 md.)[1]Elkoyma kararı veya emrinin aşağıda sayılan suçlarla ilgili olarak verilmesi halinde gönderilerin bulunduğu zarf veya paketler Cumhuriyet savcısının talimatıyla kolluk memurları tarafından açılabilir.
a) 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda yer alan;
1. Tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması veya el değiştirmesi (madde 174),
2. Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti (madde 188),
suçları.
b) 10/7/1953 tarihli ve 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanunun 12 nci ve 13 üncü maddelerinde tanımlanan suçlar.
c) 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 67 nci ve 68 inci maddelerinde tanımlanan suçlar.
(4) Soruşturma ve kovuşturmanın amacına zarar vermek olasılığı bulunmadıkça, alınmış tedbirler ilgililere bildirilir.
(5) Açılmamasına veya açılıp da içeriği bakımından adliyenin eli altında tutulmasına gerek bulunmadığına karar verilen gönderiler, hemen ilgililerine teslim olunur.
Postada Elkoyma: CMK m.129’un Detaylı Analizi ve Uygulama Rehberi
Giriş
Ceza muhakemesi sürecinde delillerin güvence altına alınması, soruşturmanın etkinliği ve adaletin sağlanması açısından kritik bir öneme sahiptir. Bu bağlamda, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) m.129, posta yoluyla gönderilen eşyaların elkoyma usullerini düzenlemektedir. Postada elkoyma işlemi, hem şüpheli/sanık hem de suçtan zarar gören kişiler açısından hukuki hak ve yükümlülükler doğurur. Bu makalede, CMK m.129’un uygulanışı, tarafların hakları, sıkça sorulan sorular ve hukuki tavsiyeler detaylı biçimde ele alınacaktır.
1. CMK m.129’un Hukuki Dayanağı ve Amacı
CMK m.129, suç delilleri şüphesi bulunan ve adliyenin denetimi altına alınması gereken postaların elkoyulmasını düzenler. Kanunun amacı:
- Soruşturma ve kovuşturma sürecinde delillerin güvence altına alınması,
- Suçun gizliliğinin korunması,
- Soruşturmanın amacına zarar verilmesinin önlenmesidir (CMK, 2005).
Elkoyma, hâkim kararı veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısı emri ile gerçekleştirilir. Posta gönderen ya da posta kuruluşu çalışanları, elkoyma sürecinde sürece dahil edilir ve işlemler resmi usuller çerçevesinde yürütülür.
2. Elkoyma Usulü ve Gönderilerin İşleme Tabi Tutulması
2.1 Genel Usul
- Hâkim kararı veya Cumhuriyet savcısı emri, posta hizmeti veren resmi veya özel kuruluşlara bildirilir.
- Kolluk memurları, zarfları veya paketleri açamaz; postalar mühürlenir.
- Elkoyma kararı veya emrini veren makam, postayı derhâl teslim alır.
2.2 Özel Suçlar Kapsamında Açılabilen Postalar
Bazı suçlar söz konusu olduğunda, Cumhuriyet savcısının talimatıyla kolluk, postaları açabilir:
- TCK m.174: Tehlikeli maddelerin izinsiz bulundurulması veya el değiştirmesi.
- TCK m.188: Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti.
- 6136 sayılı Kanun: Ateşli silah ve bıçak suçları.
- 2863 sayılı Kanun: Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında suçlar.
3. Tarafların Hak ve Yükümlülükleri
3.1 Şüpheli veya Sanık
- Postasına elkoyma uygulandığında kararı öğrenme hakkı vardır.
- Elkoyma işleminin yasal prosedürlere uygun olup olmadığını denetleme hakkı vardır.
- Bu süreçte mutlaka ceza hukuku alanında uzman bir avukattan hukuki destek almalıdır.
- Yasal sürede, mahkemeden veya Cumhuriyet savcısından postanın iadesi veya içeriğin korunması için başvuruda bulunabilir.
3.2 Suçtan Zarar Gören / Mağdur / Müşteki
- Delil niteliği taşıyan postaların gizliliğinin ve bütünlüğünün korunması talebinde bulunabilir.
- Soruşturmanın etkin yürütülmesi için gerekli bilgiler ve belgelerle iş birliği yapmalıdır.
- Mağdurun, haklarını ve süreci doğru şekilde takip etmesi için uzman ceza avukatı desteği alması kritik öneme sahiptir.
4. Elkoyma Sonrası İşlemler
- Postalar açılmazsa, mühürlü şekilde ilgililere veya mahkemeye teslim edilir.
- Açılması gerekiyorsa, sadece Cumhuriyet savcısı talimatı ile kolluk açabilir.
- Postanın iade edilmesi veya mahkeme gözetiminde tutulması, soruşturmanın amacına zarar vermemelidir.
5. Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
S1: Elkoyma kararı ile tüm postalar açılır mı?
Hayır, yalnızca CMK m.129/3’te belirtilen suçlarla ilgili postalar Cumhuriyet savcısının talimatıyla açılabilir. Diğerleri mühürlü şekilde korunur.
S2: Şüpheli postanın içeriğini görebilir mi?
Hayır, postalar kolluk tarafından açılmaz ve yalnızca mahkeme veya Cumhuriyet savcısı gözetiminde incelenir.
S3: Postama elkoyma uygulanırsa ne yapmalıyım?
Derhal ceza hukuku alanında uzman bir avukata başvurmalı, yasal haklarınızı kullanmalısınız.
S4: Mağdur postanın açılmasını talep edebilir mi?
Evet, ancak açma işlemi sadece soruşturmanın gerekliliği ve Cumhuriyet savcısının talimatı doğrultusunda yapılabilir.
6. Hukuki Değerlendirme ve Uzman Görüşü
Postada elkoyma işlemleri, delillerin korunması ve suçun açığa çıkarılması açısından kritik önemdedir. Her iki tarafın da hukuki haklarının korunması için uzman ceza avukatı desteği alınması tavsiye edilir. Elkoyma işlemlerinde prosedür hataları, delillerin geçersizliği ve mağduriyet riskleri doğurabilir; bu nedenle hukuki danışmanlık sürecin güvenliğini sağlar (Bozkurt, 2020; Kaya, 2022).
Sonuç
CMK m.129, posta yoluyla gönderilen delillerin güvenli bir şekilde elkoyulmasını sağlayan önemli bir düzenlemedir. İşlemin yasal sınırlar içinde yürütülmesi, tarafların haklarının korunması ve soruşturmanın amacına zarar vermemesi açısından büyük önem taşır. Hem şüpheli/sanık hem de mağdurun haklarını korumak için uzman ceza avukatından profesyonel destek alınması gereklidir.
Kaynakça
Bozkurt, A. (2020). Ceza Muhakemesi Hukuku: Delil ve Elkoyma İşlemleri. Ankara: Adalet Yayınevi.
Kaya, M. (2022). Posta Yoluyla Delillerin Elkoyulması ve Hukuki Sorunlar. İstanbul: Beta Yayınları.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu. (2005). Resmî Gazete, 25757.
[1] 20/11/2017 tarihli ve 696 sayılı KHK’nin 94 üncü maddesiyle 129 uncu maddeye bu fıkra eklenmiş ve diğer fıkralar buna göre teselsül ettirilmiş, daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7079 sayılı Kanunun 89 uncu maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır.
| Ankara Ağır Ceza Avukatı İletişim Bilgileri | ||
| ✅ | Ankara Ağır Ceza Avukatı: | Avukat Necmettin İlhan |
| ✅ | Telefon : | 0312 4671882 – 0505 3522337 |
| ✅ | Adres: | Yeni Bağlıca Mah. Etimesgut Blv. No:90/B Qule Bağlıca İş Merkezi No:20 Etimesgut/Ankara |
| ✅ | Mail: | ncm.ilhan@gmail.com.tr |
| ✅ | Hizmet Alanları: | Ağır Cezalık Suçlar, Ağır Ceza Davaları, Ceza Hukuku |
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.