Duruşmanın başlaması
Madde 191 – (1) Sanığın ve müdafiinin hazır bulunup bulunmadığı, çağrılmış tanık ve bilirkişilerin gelip gelmedikleri saptanarak duruşmaya başlanır. Sanık, duruşmaya bağsız olarak alınır. Mahkeme başkanı veya hâkim, duruşmanın başladığını, iddianamenin kabulü kararını okuyarak açıklar.
(2) Tanıklar duruşma salonundan dışarı çıkarılırlar.
(3) Duruşmada, sırasıyla;
a) Sanığın açık kimliği saptanır, kişisel ve ekonomik durumu hakkında kendisinden bilgi alınır,
b) (Değişik: 24/11/2016-6763/29 md.) İddianame veya iddianame yerine geçen belgede yer alan suçlamanın dayanağını oluşturan eylemler ve deliller ile suçlamanın hukuki nitelendirmesi anlatılır,
c) Sanığa, yüklenen suç hakkında açıklamada bulunmamasının kanunî hakkı olduğu ve 147 nci maddede belirtilen diğer hakları bildirilir,
d) Sanık açıklamada bulunmaya hazır olduğunu bildirdiğinde, usulüne göre sorgusu yapılır.
Duruşmanın Başlaması: 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu Madde 191 İncelemesi
Giriş
Ceza muhakemesi sürecinde duruşmanın başlaması, hem sanık/şüpheli hem de mağdur açısından hukuki sürecin kritik bir adımıdır. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 191. maddesi, duruşmanın başlangıç aşamalarını ve tarafların bu süreçteki yükümlülüklerini düzenler. Bu makale, madde metni esas alınarak duruşmanın başlama sürecini detaylandırmakta, tarafların hak ve sorumluluklarını açıklamakta ve alanında uzman ceza avukatı desteğinin önemini vurgulamaktadır.
Duruşmanın Başlama Aşamaları
CMK Madde 191’e göre duruşma aşağıdaki aşamalar ile başlatılır:
1. Hazır Bulunma Tespiti
- Sanık ve Müdafiinin Hazır Bulunması: Duruşmanın başlaması için sanığın ve müdafiinin hazır bulunup bulunmadığı tespit edilir.
- Tanık ve Bilirkişilerin Gelip Gelmediği: Mahkeme, çağrılmış tanık ve bilirkişilerin duruşmada hazır bulunup bulunmadığını kontrol eder.
- Sanığın Bağsız Alınması: Sanık duruşmaya bağsız olarak alınır.
2. Duruşmanın Açıklanması
Mahkeme başkanı veya hâkim, duruşmanın başladığını açıklar ve iddianamenin kabul kararını okur. Bu aşama, duruşmanın hukuki çerçevesini taraflara bildirir.
3. Tanıkların Dışarı Çıkarılması
Duruşma sırasında tanıkların, dinlenme öncesi duruşma salonundan çıkarılması zorunludur. Bu, tarafsız ve adil bir yargılama süreci sağlamak için alınan güvenlik önlemidir.
4. Duruşmada Sırasıyla Yapılacak İşlemler
CMK Madde 191, duruşmada yapılacak işlemleri ayrıntılı olarak belirtmektedir:
- Sanığın Kimliğinin ve Kişisel Durumunun Tespiti:
- Kimlik bilgileri, medeni hali, mesleği, ekonomik durumu ve varsa diğer kişisel bilgiler duruşmada kayıt altına alınır.
- Suçlama ve Delillerin Açıklanması:
- İddianame veya yerine geçen belgede yer alan suçlamalar, dayanağı oluşturan eylemler ve deliller ile hukuki nitelendirmesi taraflara anlatılır.
- Sanığın Haklarının Bildirilmesi:
- Sanığa, açıklamada bulunmama hakkı ve CMK’nın 147. maddesinde belirtilen diğer hakları hatırlatılır.
- Sanığın Sorgusu:
- Sanık, açıklama yapmaya hazır olduğunu bildirdiğinde usulüne uygun şekilde sorgusu yapılır.
Sanık/Şüpheli Açısından Yapılması Gerekenler
- Haklarını Bilmek: Sanık, duruşma sırasında açıklamada bulunmama hakkı ve müdafi bulundurma hakkına sahiptir.
- Bilgi Vermek: Kişisel ve ekonomik durum hakkında doğru bilgi vermek duruşmanın sağlıklı yürütülmesi açısından önemlidir.
- Avukat Desteği: Duruşma sürecinde, özellikle iddianameye karşı savunma hazırlarken alanında uzman bir ceza avukatından destek alınmalıdır.
Suçtan Zarar Gören / Mağdur / Müşteki Açısından Yapılması Gerekenler
- Duruşmada Hazır Bulunmak: Mağdur, davaya ilişkin tanıklık veya taleplerini duruşmada sunabilir.
- Bilgi ve Delil Sunmak: Olayla ilgili tüm bilgi ve belgeleri mahkemeye sunmak, hakkın korunması açısından önemlidir.
- Avukat Desteği: Mağdur veya müşteki, hak kaybına uğramamak için ceza hukuku alanında uzman bir avukattan destek almalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Soru 1: Sanık duruşmaya katılmazsa ne olur?
Cevap: Sanık duruşmaya bizzat katılamıyorsa, bağsız olarak duruşmaya alınabilir ve savunma hakkı korunur.
Soru 2: Tanıklar duruşmada her zaman dışarı çıkarılır mı?
Cevap: Evet, tanıkların duruşmada tarafsızlığı sağlamak amacıyla dinlenmeden önce dışarı çıkarılması gereklidir.
Soru 3: Sanığın duruşmada açıklama yapmama hakkı var mıdır?
Cevap: Evet, CMK 147. maddesi uyarınca sanık, aleyhine delil teşkil edecek açıklamada bulunmama hakkına sahiptir.
Soru 4: Duruşmada avukatın önemi nedir?
Cevap: Avukat, sanığın veya mağdurun haklarının doğru şekilde kullanılmasını sağlar, delil sunumunu ve savunmayı hukuka uygun biçimde yönetir.
Sonuç
Duruşmanın başlaması, ceza muhakemesi sürecinin temel taşlarından biridir. Sanık/şüpheli ve mağdur/müşteki açısından hak ve yükümlülüklerin doğru anlaşılması, sürecin adil ve etkin yürütülmesi için kritik öneme sahiptir. Özellikle karmaşık davalarda, alanında uzman ceza avukatlarından profesyonel destek alınması, hukuki hakların korunması ve doğru savunmanın yapılabilmesi açısından zorunludur.
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.