Sanığın önceki ifadesinin okunması
Madde 213 – (1) Aralarında çelişki bulunması halinde; sanığın, hâkim veya mahkeme huzurunda yaptığı açıklamalar ile Cumhuriyet savcısı tarafından alınan veya müdafiinin hazır bulunduğu kolluk ifadesine ilişkin tutanaklar duruşmada okunabilir.
Sanığın Önceki İfadesinin Okunması: CMK m.213 Analizi ve Uygulama Rehberi
Özet:
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) m.213, sanığın duruşmada ifade verirken önceki ifadelerinin okunabilmesini düzenlemektedir. Bu düzenleme, özellikle sanığın hâkim huzurunda yaptığı açıklamalar ile kolluk veya Cumhuriyet savcısı tarafından alınan ifadeleri arasındaki çelişkilerin giderilmesi amacını taşır. Makalede, CMK m.213 kapsamı, uygulama koşulları, şüpheli/sanık ve mağdur/müşteki açısından yapılması gerekenler, sıkça sorulan sorular ve alanında uzman ceza avukatından destek alınmasının önemi detaylı olarak ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler: Ceza Muhakemesi Kanunu, CMK 213, sanığın önceki ifadesi, duruşma, kolluk ifadesi, savcı, mağdur hakları, ceza avukatı.
1. CMK m.213 Düzenlemesinin Amacı
CMK m.213, özellikle sanığın duruşmada verdiği beyan ile daha önceki kolluk veya savcı huzurunda alınmış ifadeler arasında çelişki olması durumunda, önceki ifadelerin duruşmada okunabilmesini öngörür. Bu hüküm, adil yargılanma ilkesi ile delil bütünlüğünü koruma amacı taşır.
1.1 Hüküm Metni
“Aralarında çelişki bulunması halinde; sanığın, hâkim veya mahkeme huzurunda yaptığı açıklamalar ile Cumhuriyet savcısı tarafından alınan veya müdafiinin hazır bulunduğu kolluk ifadesine ilişkin tutanaklar duruşmada okunabilir.” (CMK, m.213/1)
1.2 Düzenlemenin Amaçları
- Sanığın lehine ve aleyhine delillerin dengeli şekilde kullanılmasını sağlamak.
- Çelişkili ifadelerin mahkeme huzurunda netleştirilmesine imkân tanımak.
- Hukuki güvenliği ve adil yargılanma hakkını desteklemek.
2. Önceki İfadenin Okunma Koşulları
CMK m.213’e göre, önceki ifadenin duruşmada okunabilmesi için bazı şartlar bulunmaktadır:
- Çelişkinin varlığı: Sanığın duruşmadaki beyanı ile önceki ifadeleri arasında anlamlı bir çelişki olmalıdır.
- Resmî kayıtların varlığı: Önceki ifade, kolluk tutanağı veya savcı tarafından alınmış ve müdafii huzurunda düzenlenmiş olmalıdır.
- Hâkim takdiri: Tutanakların okunmasına hâkim veya mahkeme karar verir.
3. Şüpheli/Sanık Açısından Yapılması Gerekenler
Sanıklar veya şüpheliler, CMK m.213 uyarınca önceki ifadelerinin duruşmada okunma ihtimali karşısında aşağıdaki adımları takip etmelidir:
- İfade Tutanaklarını İnceleme: Kolluk veya savcı huzurunda alınmış ifadelerin kopyalarını talep ederek, beyanlarının tutarlılığını kontrol etmelidir.
- Çelişki Durumunda Açıklama: Duruşmada, tutanakların okunması sırasında çelişkili hususları açıklayabilmek için müdafiinden hukuki destek almalıdır.
- Uzman Avukat Desteği: Hakkında ciddi suç isnatları varsa, deneyimli bir ceza avukatı ile çalışarak stratejik açıklama ve delil yönetimi yapılmalıdır.
Not: Önceki ifadelerin okunması, sanık aleyhine kullanılabilecek bir durum yaratabilir. Bu nedenle, süreç boyunca uzman ceza avukatı rehberliği kritik öneme sahiptir.
4. Mağdur / Müşteki Açısından Yapılması Gerekenler
Mağdurların veya müştekilerin haklarının korunması da CMK m.213 kapsamında önemlidir:
- Bilgilendirme Hakkı: Duruşmada sanığın önceki ifadelerinin okunacağını öğrenme ve buna ilişkin görüş bildirme hakkına sahiptir.
- Güvenli Katılım: Mahkeme huzurunda ifadeleri okunurken, mağdurun güvenliği ve psikolojik durumu gözetilmelidir.
- Avukat Desteği: Mağdur, beyanlarının doğru yansıtılmasını sağlamak için uzman ceza avukatından destek almalıdır.
5. Uygulama Örnekleri ve Stratejiler
- Çelişkili İfade Analizi: Sanığın önceki ve duruşmadaki ifadelerinin yan yana değerlendirilmesi, çelişkili hususların belirlenmesini sağlar.
- Tutanakların Okunma Sırası: Mahkeme, önce kolluk ifadesini veya savcı tutanağını okuyabilir, ardından sanığa açıklama fırsatı tanır.
- Savunma Stratejisi: Müdafi, çelişkilerin hukuki sonuçlarını değerlendirerek açıklama veya itiraz planı oluşturur.
6. Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Soru 1: Sanığın önceki ifadesi her zaman duruşmada okunur mu?
Cevap: Hayır. Önceki ifadenin okunabilmesi için sanığın duruşmadaki beyanı ile önceki ifadeler arasında anlamlı bir çelişki bulunmalıdır.
Soru 2: Mağdur, sanığın önceki ifadesinin okunmasını engelleyebilir mi?
Cevap: Hayır, ancak mahkemeye görüş bildirebilir ve güvenliğinin sağlanmasını talep edebilir.
Soru 3: Önceki ifadelerin okunması sanık aleyhine midir?
Cevap: Çelişkiler sanık aleyhine kullanılabilir; bu nedenle sanık, stratejik ve hukuki destek almalıdır.
Soru 4: Avukatın rolü nedir?
Cevap: Avukat, sanığın veya mağdurun haklarını korur, çelişkileri yönetir ve duruşma sırasında hukuki destek sağlar.
7. Sonuç ve Öneriler
CMK m.213, adil yargılanma ve delil bütünlüğü açısından kritik bir düzenlemedir. Hem sanıklar hem de mağdurlar için sürecin doğru yönetilmesi gerekir. Bu süreçte, uzman bir ceza avukatından profesyonel destek alınması, hak kayıplarının önlenmesi ve hukuki stratejilerin etkin uygulanması açısından elzemdir.
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.