Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.
Duruşma tutanağının başlığı
Madde 220 – (1) Duruşma tutanağının başlığında;
a) Duruşmanın yapıldığı mahkemenin adı,
b) Oturum tarihleri,
c) Hâkimin, Cumhuriyet savcısının ve zabıt kâtibinin adı ve soyadı,
belirtilir.
Duruşma Tutanağının Başlığı (CMK m.220)
Giriş
Ceza muhakemesi sürecinde tutulan duruşma tutanağı, yargılamanın en önemli belgelerinden biridir. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 219 ve devamı maddelerinde düzenlenen bu tutanak, hem yargılamanın usulüne uygun yürütüldüğünün belgesi hem de kanun yollarına başvuru bakımından temel dayanak noktasıdır. Özellikle duruşma tutanağının başlığı (CMK m.220), yargılamanın hangi mahkemede, hangi tarihlerde ve kimler tarafından yürütüldüğünü göstermesi açısından büyük önem taşır.
CMK m.220 Hükmü
CMK m.220/1’e göre duruşma tutanağının başlığında yer alması zorunlu unsurlar şunlardır:
- Mahkemenin adı: Duruşmanın hangi mahkemede yapıldığı açıkça belirtilmelidir.
- Oturum tarihleri: Yargılamanın hangi tarihlerde gerçekleştirildiği net biçimde yazılmalıdır.
- Yargılamaya katılan görevliler: Hakim, Cumhuriyet savcısı ve zabıt kâtibinin adı ve soyadı eksiksiz şekilde yer almalıdır.
Bu unsurların eksikliği, ilerleyen aşamalarda usul hatası iddialarına ve kanun yollarında bozma gerekçelerine yol açabilmektedir.
Uygulamada Önemi
Duruşma tutanağının başlığı, yargılamanın meşruiyetini sağlayan ilk kayıttır.
- Sanık/Şüpheli açısından: Hangi mahkemede ve hangi hâkim huzurunda yargılandığını bilmek, savunma hakkının korunması açısından zorunludur.
- Mağdur/Müşteki açısından: Yargılamanın kimler tarafından yürütüldüğünü bilmek, adil yargılanma hakkı ve şeffaflık ilkesi açısından önemlidir.
- Kanun yolu başvuruları açısından: İstinaf veya temyiz incelemelerinde Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemeleri, öncelikle tutanağın usulüne uygun olup olmadığını değerlendirir.
Yargıtay Uygulaması
Yargıtay kararlarında, duruşma tutanaklarının usulüne uygun tutulmasının adil yargılanma hakkının bir gereği olduğu sıkça vurgulanmaktadır. Özellikle, hâkim veya zabıt kâtibinin adının ve imzasının eksik olması, hukuka aykırılık olarak kabul edilmekte ve bozma nedeni yapılabilmektedir. Bu yönüyle, tutanağın başlığı yalnızca şekli bir unsur değil, yargılamanın bütünlüğünü koruyan asli bir güvencedir.
Şüpheli/Sanık İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Duruşma tutanağında mahkemenin adı ve hâkimin kimliği doğru yazılmış mı kontrol edilmelidir.
- Eğer usule aykırı bir durum tespit edilirse (örneğin tutanağın eksik düzenlenmesi), derhal itiraz edilmesi önemlidir.
- Savunma hakkını korumak amacıyla, tutanakların bir örneği talep edilmelidir.
Mağdur/Müşteki/Suçtan Zarar Gören İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Duruşmaya katılan taraf olarak, yargılamanın hangi tarihlerde ve kimlerin katılımıyla yapıldığını bilmek hakkıdır.
- Tutanakların eksiksiz düzenlenip düzenlenmediği kontrol edilmeli, eksiklikler varsa katılan vekili aracılığıyla mahkemeye bildirilmelidir.
- Kanun yollarına başvuru aşamasında, duruşma tutanağının başlığı çok önemli olduğundan, bir avukat desteği alınması yararlıdır.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. Duruşma tutanağının başlığında mahkemenin adı yazılmazsa ne olur?
Bu durum, usul hatası sayılır. Özellikle istinaf ve temyiz incelemelerinde bozma nedeni olabilir.
2. Zabıt kâtibinin adının eksik yazılması geçerli midir?
Hayır. Zabıt kâtibinin adı ve imzası, tutanağın geçerliliği açısından zorunludur. Eksiklik halinde tutanak hukuken geçersiz sayılabilir.
3. Sanık veya mağdur duruşma tutanağının başlığını kontrol etmeli mi?
Evet. Çünkü tutanağın eksik veya yanlış düzenlenmesi, doğrudan adil yargılanma hakkını etkileyebilir.
4. Duruşma tutanağına itiraz edilebilir mi?
Evet. Tutanakta hata veya eksiklik varsa, bu durum duruşma sırasında mahkemeye bildirilmeli, gerekirse tutanağa şerh düşülmelidir.
Sonuç
Duruşma tutanağının başlığı, ceza muhakemesi sürecinin en temel usul güvencelerinden biridir. Mahkemenin adı, oturum tarihleri ve yargılamaya katılan görevlilerin isimleri, hem sanığın savunma hakkını hem de mağdurun adil yargılanma hakkını doğrudan etkiler. Yargıtay uygulaması da göstermektedir ki, bu unsurlardaki eksiklikler yargılamayı sakatlar. Bu nedenle, hem şüpheli/sanık hem de mağdur/müşteki tarafı, duruşma tutanağını dikkatle incelemeli ve usule aykırılıklara derhal müdahale etmelidir.
Kaynakça
- Ceza Muhakemesi Kanunu, (2004). 5271 sayılı Kanun. Resmî Gazete, 17.12.2004, Sayı: 25673.
- Centel, N., Zafer, H., & Çakmut, Ö. (2022). Ceza Muhakemesi Hukuku. Beta Yayınları.
- Yenisey, F., & Nuhoğlu, A. (2021). Ceza Muhakemesi Hukuku Dersleri. Seçkin Yayıncılık.
| Ankara Ağır Ceza Avukatı İletişim Bilgileri | ||
| ✅ | Ankara Ağır Ceza Avukatı: | Avukat Necmettin İlhan |
| ✅ | Telefon : | 0312 4671882 – 0505 3522337 |
| ✅ | Adres: | Yeni Bağlıca Mah. Etimesgut Blv. No:90/B Qule Bağlıca İş Merkezi No:20 Etimesgut/Ankara |
| ✅ | Mail: | ncm.ilhan@gmail.com.tr |
| ✅ | Hizmet Alanları: | Ağır Cezalık Suçlar, Ağır Ceza Davaları, Ceza Hukuku |
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.