Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.
Sanığa verilecek güvence belgesi
Madde 246 – (1) Mahkeme, gaip olan sanık hakkında duruşmaya gelmesi hâlinde tutuklanmayacağı hususunda bir güvence belgesi verebilir ve bu güvence koşullara bağlanabilir.
(2) Sanık, hapis cezası ile mahkûm olur veya kaçmak hazırlığında bulunur veya güvence belgesinin bağlı olduğu koşullara uymazsa belgenin hükmü kalmaz.
Sanığa Verilecek Tutuklanmayacağı Hususunda Güvence Belgesi: CMK 246 Analizi
Giriş
Türk Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 246. maddesi, gaip olan sanıkların duruşmaya gelmesi hâlinde tutuklanmayacaklarına dair mahkemece verilebilecek güvence belgelerini düzenlemektedir. Bu belge, ceza muhakemesinde sanığın haklarını korurken, adaletin etkin bir şekilde sağlanmasını da amaçlamaktadır. Gaip sanık, yani bulunduğu yer bilinmeyen veya yurt dışında olan sanık için verilen bu güvence, mahkeme tarafından belirlenen koşullara bağlıdır.
Güvence belgesi, özellikle sanığın kaçma riski ve hükümlülük durumlarını dikkate alarak uygulanır ve ihlali hâlinde geçerliliğini yitirir (CMK, 246). Bu bağlamda, şüpheli/sanık, mağdur/müşteki ve hukuk profesyonellerinin hak ve sorumluluklarını anlaması büyük önem taşır.
Sanığa Verilecek Güvence Belgesinin Amacı
Güvence belgesi, mahkemece gaip olan sanığın duruşmaya gelmesi hâlinde tutuklanmayacağını garanti eden resmi bir belgedir. Bu belgenin amacı:
- Sanığın duruşmalara katılımını sağlamak.
- Ceza muhakemesinde adil yargılanma hakkını güvence altına almak.
- Mahkeme ve taraflar açısından sürecin etkin yönetimini temin etmek.
Güvence belgesi, mahkeme tarafından belirlenen koşullara (örn. ikamet adresini bildirme, belirli sürelerle mahkemeye bilgi verme) bağlı olarak verilebilir. Bu koşullara uyulmaması veya sanığın kaçma hazırlığında bulunması hâlinde belgenin geçerliliği sona erer.
Güvence Belgesi Verilirken Dikkat Edilecek Hususlar
Şüpheli/Sanık Açısından
- Sanığın güvence belgesini almak için mahkemeye başvuruda bulunması gerekir.
- Belge, sanığın hapis cezası ile mahkûm olması durumunda geçerliliğini kaybeder.
- Mahkemece belirlenen koşullara uymamak (ör. adres değişikliği bildirmemek) güvence belgesinin iptaline yol açar.
- Gaip sanık, belgeyi aldıktan sonra, duruşmaya gelmesi hâlinde tutuklanmayacağını bilmelidir.
Mağdur/Müşteki/Suçtan Zarar Gören Açısından
- Güvence belgesi, mağdurun veya şikâyetçinin haklarını engellemez; dava süreci normal şekilde devam eder.
- Mağdur/müşteki, duruşmalara katılma ve haklarını kullanma konusunda bilgilendirilmelidir.
- Belge, mağdurun korunması ve delillerin toplanması sürecini etkilemez.
Mahkemenin Yetkileri ve Koşullar
CMK 246, mahkemeye şu yetkileri verir:
- Gaip sanığa güvence belgesi verip vermemekte takdir yetkisi.
- Belgeyi, sanığın duruşmaya katılımını temin edecek koşullara bağlama.
- Koşulların ihlali hâlinde belgenin geçersizliğini ilan etme.
Mahkeme, güvence belgesi verirken sanığın kaçma riski, ceza miktarı ve suçun niteliği gibi unsurları dikkate alır. Bu nedenle, belge verilirken uzman ceza avukatının görüşü alınması ve sürecin hukuki mevzuata uygun yürütülmesi önemlidir.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. Güvence belgesi tüm sanıklar için geçerli midir?
Hayır, sadece CMK 244 uyarınca gaip sayılan sanıklar için geçerlidir. Mahkeme, gaip olmayan veya kaçma riski yüksek sanıklar için belge vermez.
2. Güvence belgesi ihlal edilirse ne olur?
Sanık, hapis cezası ile mahkûm olur veya belirlenen koşullara uymazsa, güvence belgesi geçerliliğini kaybeder ve tutuklama işlemi yapılabilir.
3. Mağdur güvence belgesinden etkilenir mi?
Hayır, mağdurun hakları ve dava süreci güvence belgesinden etkilenmez; mağdur, davaya katılma ve şikâyet hakkını sürdürebilir.
4. Avukatın rolü nedir?
Uzman ceza avukatı, sanığın güvence belgesi almasını sağlamak, mahkeme ile iletişimi yürütmek ve olası hukuki riskleri önceden değerlendirmek için kritik bir rol oynar.
Uygulamada Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
- Sanık: Belgeyi aldıktan sonra mahkeme koşullarına titizlikle uymalıdır. Kaçma veya belgeyi kötüye kullanma girişimi hukuki yaptırımlara yol açar.
- Mağdur/Müşteki: Güvence belgesi, mağdur haklarını sınırlamaz; delillerin korunması ve davaya katılım haklarını kullanabilir.
- Hukuk Profesyoneli: Uzman ceza avukatı, hem sanığın hem mağdurun haklarını gözetir, güvence belgesinin yasal prosedüre uygun şekilde düzenlenmesini sağlar.
Sonuç
CMK 246 uyarınca verilen güvence belgesi, ceza muhakemesinde sanığın adil yargılanma hakkını destekleyen önemli bir mekanizmadır. Gaip sanıklar için duruşmalara katılımı teşvik eden bu belge, koşullara uyulmadığında geçerliliğini kaybeder. Hem sanık hem de mağdur açısından sürecin hukuki çerçevede yönetilmesi, uzman ceza avukatının rolünü kritik hâle getirir. Bu nedenle güvence belgesi uygulamalarında hukuki danışmanlık ve süreç takibi hayati öneme sahiptir.
Kaynakça (APA)
- Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı. (2004). 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu [CMK].
- Akıncı, E. (2020). Ceza Muhakemesinde Gaip Sanıklar ve Güvence Belgesi Uygulamaları. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yıldırım, A. (2019). Ceza Hukukunda Adil Yargılanma ve Tutuklama Önlemleri. İstanbul: Beta Yayınları.
| Ankara Ağır Ceza Avukatı İletişim Bilgileri | ||
| ✅ | Ankara Ağır Ceza Avukatı: | Avukat Necmettin İlhan |
| ✅ | Telefon : | 0312 4671882 – 0505 3522337 |
| ✅ | Adres: | Yeni Bağlıca Mah. Etimesgut Blv. No:90/B Qule Bağlıca İş Merkezi No:20 Etimesgut/Ankara |
| ✅ | Mail: | ncm.ilhan@gmail.com.tr |
| ✅ | Hizmet Alanları: | Ağır Cezalık Suçlar, Ağır Ceza Davaları, Ceza Hukuku |
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.