Kanun Yoluna Başvurudan Vazgeçilmesi ve Etkisi (CMK.266) – Ağır Ceza Avukatı I Avukat Necmettin İlhan

Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.

Başvurudan vazgeçilmesi ve etkisi

Madde 266 – (1) Kanun yoluna başvurulduktan sonra bundan vazgeçilmesi, mercii tarafından karar verilinceye kadar geçerlidir. Ancak, Cumhuriyet savcısı tarafından sanık lehine yapılan başvurudan onun rızası olmaksızın vazgeçilemez.

(2) Müdafiin veya vekilin başvurudan vazgeçebilmesi, vekâletnamede bu hususta özel yetkili kılınmış olması koşuluna bağlıdır.

(3) 150 nci maddenin ikinci fıkrası uyarınca, kendisine müdafi atanan şüpheli veya sanıklar yararına kanun yoluna başvurulduğunda veya başvurulan kanun yolundan vazgeçildiğinde şüpheli veya sanık ile müdafiin iradesi çelişirse müdafiin iradesi geçerli sayılır.

CMK 266: Başvurudan Vazgeçilmesi ve Etkisi

Ceza yargılamasında kanun yollarına başvurma hakkı, hem sanık/şüpheli hem de suçtan zarar gören taraflar için temel bir hukuki güvencedir. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) Madde 266, başvurudan vazgeçilmesi ve bunun sonuçlarıyla ilgili düzenlemeleri içerir. Bu makalede, şüpheli/sanık ile mağdur/müşteki açısından dikkat edilmesi gereken hususlar, sürecin işleyişi ve uzman ceza avukatının rolü detaylı şekilde açıklanacaktır.

1. Kanun yoluna başvurudan vazgeçme hakkı

CMK 266 uyarınca kanun yoluna başvurudan vazgeçme, başvurunun yapıldığı mercii karar vermeden önce mümkündür. Ancak bu vazgeçme hakkının kapsamı taraflara göre farklılık gösterir:

• Cumhuriyet Savcısı Tarafından Yapılan Başvurular: Savcı, sanık lehine kanun yoluna başvurduğunda, sanığın rızası olmaksızın bu başvurudan vazgeçemez. Bu düzenleme, sanığın hukuki yararını korumayı amaçlamaktadır.
• Müdafi veya Vekil Tarafından Vazgeçme: Müdafi veya vekil, sadece vekâletnamede özel olarak yetkilendirilmişse başvurudan vazgeçebilir. Bu, avukatın yetki sınırlarının hukuken belirlenmesi açısından önemlidir.
• Şüpheli/Sanık ile Müdafiin Çelişen İradesi: 150. maddenin ikinci fıkrası uyarınca, kendisine müdafi atanan şüpheli veya sanıklar lehine kanun yoluna başvurulmuşsa veya başvurudan vazgeçilmişse, şüpheli/sanık ile müdafiin iradeleri çelişirse, müdafiin iradesi geçerli sayılır. Bu düzenleme, profesyonel hukuki değerlendirmeyi ön plana çıkarır ve hukuki hatalardan doğabilecek olumsuz sonuçları minimize eder.

2. Şüpheli/Sanık Açısından Dikkat Edilecek Hususlar

• Başvurudan vazgeçme süreci, karar verilmeden önce geçerlidir. Karar aşamasından sonra vazgeçme mümkün değildir.
• Sanığın rızası olmadan, lehine yapılan savcı başvurusu iptal edilemez; bu nedenle savunma hakkının korunması açısından avukatın rolü kritik önemdedir.
• Müdafi veya vekil aracılığıyla başvuru yapılacaksa, vekâletnamenin özel yetkiyi kapsadığından emin olunmalıdır.

Öneri: Şüpheli/sanık, kanun yollarına başvurmadan önce mutlaka uzman bir ceza avukatıyla görüşerek hak ve riskleri değerlendirmelidir.

3. Mağdur/Müşteki/Suçtan Zarar Gören Açısından Dikkat Edilecek Hususlar

• Kanun yollarına başvuruda bulunma ve vazgeçme hakkı, mağdur veya müşteki açısından da geçerlidir. Başvurudan vazgeçme, sürecin kontrolünü etkiler.
• Mağdur/müşteki lehine yapılan başvurularda, başvurudan vazgeçme durumunda hukuki danışmanlık almak önemlidir; aksi halde hak kaybı riski doğabilir.

Öneri: Mağdur veya müşteki, başvuru ve vazgeçme sürecinde uzman avukat ile hareket ederek haklarının korunmasını sağlamalıdır.

4. Uzman Ceza Avukatının Önemi

Başvurudan vazgeçme süreci, teknik ve hukuki karmaşıklık içerir. Özellikle şüpheli/sanık ile müdafiin iradeleri çeliştiğinde, sürecin doğru yönetimi avukat deneyimine bağlıdır. Uzman bir ceza avukatı, şunları sağlar:

• Kanun yolları başvurularının zamanında ve usulüne uygun yapılmasını temin eder.
• Başvurudan vazgeçme veya vazgeçmeme kararında müvekkilin haklarını korur.
• Hukuki riskleri değerlendirerek yanlış kararlar sonucu doğabilecek olumsuz sonuçları önler.

5. Sık Sorulan Sorular (SSS)

S1: Sanık, lehine savcı başvurusundan vazgeçebilir mi?
Hayır, savcının lehine başvurusundan, sanığın rızası olmadan vazgeçilemez.

S2: Müdafi başvurudan vazgeçebilir mi?
Evet, ancak vekâletnamede özel yetki varsa mümkündür. Vekâletnamede yetki yoksa geçerli sayılmaz.

S3: Başvurudan vazgeçme süresi ne zamandır?
Başvurunun yapıldığı mercii karar verinceye kadar geçerlidir. Karar verildikten sonra vazgeçmek mümkün değildir.

S4: Şüpheli/sanık ve müdafiin iradeleri çelişirse hangisi geçerli olur?
Müdafiin iradesi geçerli sayılır. Bu, hukuki profesyonelliği önceliklendirir.

6. Sonuç

CMK 266, kanun yollarına başvurudan vazgeçme sürecinde tarafların hak ve yetkilerini net bir şekilde düzenleyerek hukuki güvenliği sağlar. Şüpheli/sanık ile mağdur/müşteki açısından sürecin doğru yönetimi, hak kaybını önler. Bu nedenle, başvuru ve vazgeçme süreçlerinde uzman bir ceza avukatının rehberliği hayati önem taşır.

Kaynakça

• Ceza Muhakemesi Kanunu, Kanun No. 5271, Madde 266. (2005).
• Görgülü, M. (2021). Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Taşpınar, A. (2019). Kanun Yolları ve Vazgeçme Hakkı. İstanbul: Beta Yayınları.
• Yılmaz, B. (2020). Ceza Hukukunda Savunma Hakkı ve Müdafiin Rolü. Ankara: Adalet Yayınevi.

UYARI

Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.

KVKK AYDINLATMA METNİ