Olağan Kanun Yolları Kapsamında İtiraz (CMK.267) – Ağır Ceza Avukatı I Avukat Necmettin İlhan

Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.

İtiraz olunabilecek kararlar

Madde 267 – (1) Hâkim kararları ile kanunun gösterdiği hâllerde, mahkeme kararlarına karşı itiraz yoluna gidilebilir.

Olağan Kanun Yolları Kapsamında İtiraz (CMK m. 267)

Giriş

Ceza muhakemesi hukukunda adil yargılanma hakkının en önemli güvencelerinden biri olağan kanun yollarıdır. Olağan kanun yolları arasında yer alan itiraz kurumu, hâkim veya mahkeme kararlarına karşı taraflara tanınan etkili bir başvuru yoludur. Özellikle soruşturma ve kovuşturma aşamalarında verilen birçok karara karşı kullanılabilen bu yol, hukuka aykırı kararların üst mercilerce denetlenmesini sağlamaktadır.

İtirazın Hukuki Dayanağı

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 267. maddesine göre:

“Hâkim kararları ile kanunun gösterdiği hâllerde, mahkeme kararlarına karşı itiraz yoluna gidilebilir.”

Bu düzenleme ile kanun koyucu, hâkim ve mahkeme kararlarının mutlaklık taşımadığını, hukuka aykırılık iddialarının üst merci tarafından incelenebileceğini kabul etmiştir.

İtirazın Konusu Olabilecek Kararlar

CMK m.267 uyarınca itiraz edilebilecek kararlar şunlardır:

• Tutuklama, adli kontrol, tahliye gibi özgürlüğü kısıtlayıcı kararlar,
• Delil toplama ve el koyma gibi soruşturma işlemlerine ilişkin kararlar,
• Mahkeme tarafından verilen ve kanunda itiraza tabi olduğu belirtilen ara kararlar.

Yargıtay uygulamalarında, özellikle tutuklama ve adli kontrol kararlarının itirazla denetlenmesi, kişi özgürlüğü açısından büyük önem taşımaktadır.

İtiraz Usulü ve Süresi

• İtiraz, ilgililerin kararı öğrendiği günden itibaren iki hafta içinde yapılmalıdır.
• Başvuru, kararı veren mercie yapılır; ancak incelemeyi bir üst merci gerçekleştirir.
• İtiraz dilekçesinde, hukuka aykırılık nedenleri ayrıntılı olarak belirtilmelidir.

Şüpheli ve Sanık Açısından İtiraz

• Tutuklama kararına karşı itiraz, özgürlüğün korunması bakımından hayati önemdedir.
• Sanık, kendisi veya avukatı aracılığıyla karara itiraz ederek daha hafif tedbirlerin uygulanmasını talep edebilir.
• Ayrıca adli kontrol yükümlülüklerine karşı da itiraz mümkündür.

Mağdur, Müşteki ve Suçtan Zarar Gören Açısından İtiraz

• Mağdur veya müşteki, özellikle kovuşturmaya yer olmadığı kararına karşı itiraz hakkına sahiptir.
• Delillerin toplanmasına yönelik red kararlarına itiraz ederek, maddi gerçeğin ortaya çıkarılmasını sağlayabilirler.
• Suçtan zarar görenin etkin şekilde başvuru yapması, adaletin tesisinde önemli bir rol oynar.

Uzman Ceza Avukatının Önemi

İtiraz yolunun etkin kullanılabilmesi, hukuki bilgi ve tecrübe gerektirir. Birçok kişi, itiraz süresini kaçırmakta veya dilekçeyi hukuken yetersiz hazırladığı için hak kaybına uğramaktadır. Bu nedenle, şüpheli/sanık ya da mağdur/müşteki konumundaki kişilerin, uzman bir ceza avukatı aracılığıyla itiraz başvurularını yapmaları, adil yargılanma hakkının korunması bakımından kritik önemdedir.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

1. İtiraz süresi kaç gündür?
İtiraz süresi, ilgililerin kararı öğrendiği günden itibaren iki haftadır.

2. İtiraz nereye yapılır?
İtiraz dilekçesi, kararı veren mercie sunulur. İnceleme ise bir üst merci tarafından yapılır.

3. Mağdurun itiraz hakkı var mıdır?
Evet. Mağdur, müşteki veya suçtan zarar gören kişi, özellikle kovuşturmaya yer olmadığına dair kararlara itiraz edebilir.

4. İtiraz dilekçesinde nelere dikkat edilmelidir?
Somut olayla ilgili hukuka aykırılık nedenleri açıkça belirtilmeli, usule ve esasa ilişkin hatalar ayrıntılı şekilde açıklanmalıdır.

5. Avukatsız itiraz yapılabilir mi?
Mümkündür; ancak dilekçenin eksik veya hatalı hazırlanması halinde hak kayıpları yaşanabileceğinden uzman ceza avukatından yardım alınması tavsiye edilir.

Sonuç

İtiraz kurumu, ceza muhakemesinde hukuka aykırı kararların düzeltilmesi ve adil yargılanma hakkının korunması için önemli bir güvencedir. Şüpheli, sanık, mağdur veya suçtan zarar gören herkes, süresinde ve doğru şekilde itiraz yoluna başvurarak haklarını koruyabilir. Bu süreçte deneyimli bir ceza avukatının hukuki desteği, başvurunun başarısı açısından belirleyici rol oynamaktadır.

Kaynakça

• Ceza Muhakemesi Kanunu, 5271 sayılı Kanun, Resmî Gazete, 17.12.2004.
• Centel, N., Zafer, H., & Çakmut, Ö. (2022). Ceza Muhakemesi Hukuku. Beta Yayıncılık.
• Yenisey, F., & Nuhoğlu, A. (2021). Ceza Muhakemesi Hukuku. Seçkin Yayıncılık.
• Özbek, V., Doğan, K., & Bacaksız, P. (2021). Ceza Muhakemesi Hukuku. Seçkin Yayıncılık.

UYARI

Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.

KVKK AYDINLATMA METNİ