Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.
Duruşmalı inceleme
Madde 299 – (1) On yıl veya daha fazla hapis cezasına ilişkin hükümlerde, Yargıtay, incelemelerini uygun görmesi halinde duruşma yoluyla yapabilir. Duruşma gününden sanığa, katılana, müdafi ve vekile haber verilir. Sanık, duruşmada hazır bulunabileceği gibi, kendisini bir müdafi ile de temsil ettirebilir.[1]
(2) Sanık, tutuklu ise duruşmaya katılmak isteminde bulunamaz.
Duruşmada usul
Madde 300 – (1) Duruşmadan önce görevlendirilen üye veya tetkik hâkimi tarafından hazırlanan rapor üyelere açıklanır. Üyeler, ayrıca bizzat dosyayı incelerler. Bu hususlar gerçekleştikten sonra duruşma açılır.
(2) Duruşmada Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı veya yerine görevlendirdiği Yargıtay Cumhuriyet savcısı, sanık, müdafii, katılan ve vekili iddia ve savunmalarını açıklar. Temyizi istemiş olan tarafa önce söz verilir. Her hâlde son söz sanığındır.
Duruşmalı İnceleme ve Usulü: CMK m.299-300 Analizi
Giriş
Ceza yargılamasında temyiz incelemesi, mahkeme kararlarının hukuka uygunluğunu denetlemek amacıyla Yargıtay tarafından yürütülür. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) m.299 ve m.300, özellikle ağır hapis cezalarını kapsayan durumlarda Yargıtay’ın duruşma yoluyla inceleme yapabilmesini düzenlemektedir. Bu sistem, hem sanık ve müdafii hem de mağdur ve katılan açısından usul güvenliği ve adil yargılanma ilkelerinin korunmasını sağlar.
Duruşmalı İncelemenin Kapsamı (CMK m.299)
CMK m.299’a göre, on yıl veya daha fazla hapis cezası içeren hükümlerde, Yargıtay incelemesini duruşma yoluyla yapabilir. Duruşma günü, sanık, müdafi, katılan ve vekile önceden bildirilir.
Öne çıkan noktalar:
- Sanık duruşmaya katılabilir veya müdafi aracılığıyla temsil edilebilir.
- Tutuklu sanıklar için duruşmaya katılma talebi yapılamaz. Bu durum, tutukluluk nedeniyle usul gereği katılımın zorunlu olarak engellendiği anlamına gelir.
- Katılan veya mağdur, duruşmada savunma ve taleplerini açıklayabilir.
Bu düzenleme, ağır ceza hükmü alan kişiler açısından önemli bir hak olup, temyiz sürecinde usulün etkin şekilde işletilmesini sağlar.
Duruşma Usulü (CMK m.300)
Duruşmadan önce, görevlendirilen üye veya tetkik hâkimi tarafından hazırlanan rapor, üyeler tarafından açıklanır ve dosya ayrıca bizzat incelenir. Duruşmada taraflar söz hakkına sahiptir.
Usulün temel aşamaları:
- Rapora ve Dosyaya Hakim İncelemesi: Duruşmadan önce tetkik hâkimi raporu hazırlanır ve üyelere sunulur. Üyeler ayrıca dosyayı bizzat inceleyerek kendi değerlendirmelerini yapar.
- İddia ve Savunmanın Açıklanması: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı veya görevlendirdiği savcı iddia, sanık ve müdafi savunma yapar. Katılan veya vekili de görüşlerini aktarır.
- Söz Hakkının Sırası: Temyizi isteyen tarafa öncelik verilir, ancak her durumda son söz sanığa aittir.
Şüpheli/Sanık Açısından Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Müdafi Temsiliyeti: Sanığın duruşmaya katılamaması durumunda, mutlaka bir müdafi aracılığıyla savunmasının etkin şekilde yapılması gerekir.
- Hazırlık ve Evrak Takibi: Duruşma öncesinde dosyanın ve tetkik hâkiminin raporunun incelenmesi, savunmanın stratejik olarak hazırlanmasını sağlar.
- Son Söz Hakkı: Sanık için en kritik hak, son sözünü söyleme hakkıdır; bu hak, hükmün Yargıtay incelemesi sürecinde doğrudan etkili olabilir.
Mağdur/Katılan Açısından Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Katılma ve Beyan Hakkı: Mağdur veya katılan, duruşmada iddialarını açıklayabilir, taleplerini sunabilir.
- Vekil Kullanımı: Katılanın vekili aracılığıyla duruşmada temsil edilmesi, taleplerin etkin biçimde iletilmesini sağlar.
- Usul Kurallarına Uyum: Duruşmada taleplerin, kanuni sürelere uygun olarak yapılması önemlidir.
Uzman Ceza Avukatının Önemi
Duruşmalı inceleme süreci, hem hukuki karmaşıklığı hem de Yargıtay prosedürüne özgü teknik ayrıntıları nedeniyle uzman ceza avukatı gerektirir. Uzman bir avukat:
- Tetkik hâkimi raporunu ve dosyayı detaylı şekilde analiz eder,
- Savunma stratejisini belirler,
- Sanık veya müdafi açısından son söz hakkının etkin kullanılmasını sağlar,
- Mağdur veya katılan açısından taleplerin hukuka uygun biçimde sunulmasını garanti eder.
Bu nedenle, ağır ceza ve uzun hapis cezaları söz konusu olduğunda, avukatın süreç yönetimindeki rolü kritik öneme sahiptir.
Sık Sorulan Sorular
S1: Tutuklu sanık duruşmaya katılabilir mi?
Cevap: Hayır, CMK m.299/2 uyarınca tutuklu sanık duruşmaya katılamaz; savunması müdafi aracılığıyla yapılır.
S2: Temyizi isteyen taraf önce mi konuşur?
Cevap: Evet, temyizi isteyen tarafa önce söz verilir; ancak son söz sanığa aittir.
S3: Mağdur veya katılan duruşmada ne yapabilir?
Cevap: İddialarını açıklayabilir, taleplerini sunabilir ve gerekirse vekil aracılığıyla temsil edilebilir.
S4: Uzman ceza avukatı neden önemlidir?
Cevap: Duruşmalı inceleme süreci teknik ve hukuki detaylar içerdiğinden, avukat sürecin doğru yönetilmesini ve hakların korunmasını sağlar.
Sonuç
CMK m.299-300 kapsamında duruşmalı inceleme, ağır hapis cezalarında tarafların haklarının korunmasını ve Yargıtay denetiminin etkin yapılmasını sağlayan kritik bir süreçtir. Sanık, müdafi, katılan ve vekilin usul kurallarına uygun şekilde hareket etmesi, sürecin adil ve etkili olmasını temin eder. Uzman ceza avukatının süreç yönetimindeki rolü, hem savunma hem de mağdur açısından sürecin başarısı için vazgeçilmezdir.
Kaynaklar
- Ceza Muhakemesi Kanunu [CMK] 5271, Madde 299-300. Resmî Gazete.
- Aksoy, H. (2022). Ceza Yargılamasında Temyiz ve Yargıtay Duruşmalı İnceleme. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Taş, M. (2021). Ceza Hukuku Uygulamasında Savunma Hakları ve Müdafiin Rolü. İstanbul: Legal Yayıncılık.
[1] 20/11/2017 tarihli ve 696 sayılı KHK’nin 100 üncü maddesiyle, bu fıkranın birinci cümlesinde yer alan “sanığın veya katılanın temyiz başvurusundaki istemi üzerine veya re’sen duruşma yoluyla yapar” ibaresi “uygun görmesi halinde duruşma yoluyla yapabilir” şeklinde değiştirilmiş, daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7079 sayılı Kanunun 94 üncü maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır.
| Ankara Ağır Ceza Avukatı İletişim Bilgileri | ||
| ✅ | Ankara Ağır Ceza Avukatı: | Avukat Necmettin İlhan |
| ✅ | Telefon : | 0312 4671882 – 0505 3522337 |
| ✅ | Adres: | Yeni Bağlıca Mah. Etimesgut Blv. No:90/B Qule Bağlıca İş Merkezi No:20 Etimesgut/Ankara |
| ✅ | Mail: | ncm.ilhan@gmail.com.tr |
| ✅ | Hizmet Alanları: | Ağır Cezalık Suçlar, Ağır Ceza Davaları, Ceza Hukuku |
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.