Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.
İnfazın geri bırakılması veya durdurulması
Madde 312 – (1) Yargılamanın yenilenmesi istemi hükmün infazını ertelemez. Ancak mahkeme, infazın geri bırakılmasına veya durdurulmasına karar verebilir.
İnfazın Geri Bırakılması veya Durdurulması (CMK m. 312)
Giriş
Ceza muhakemesi hukukunda kesinleşmiş hükümlerin infazı, hukuk güvenliği ve kamu düzeni açısından büyük önem taşır. Ancak bazı istisnai durumlarda, özellikle yargılamanın yenilenmesi talebi söz konusu olduğunda, hükümlünün cezasının infazının ertelenmesi ya da durdurulması gündeme gelebilmektedir. Bu durum, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 312. maddesinde özel olarak düzenlenmiştir.
Bu makalede, CMK m.312’nin kapsamı, uygulama alanı, tarafların (sanık/şüpheli ve mağdur/müşteki) hakları, Yargıtay uygulamaları ve infazın geri bırakılması talebinde dikkat edilmesi gereken hususlar ayrıntılı biçimde incelenecektir.
1. Yasal Düzenleme ve Amaç
CMK m.312/1 hükmüne göre, “Yargılamanın yenilenmesi istemi hükmün infazını ertelemez. Ancak mahkeme, infazın geri bırakılmasına veya durdurulmasına karar verebilir.”
Bu düzenleme ile:
- Yargılamanın yenilenmesi başvurusunun kendiliğinden infazı durdurmayacağı,
- Ancak mahkemenin takdirine bağlı olarak infazın ertelenebileceği açıkça belirtilmiştir.
Dolayısıyla, hükümlü lehine yargılamanın yenilenmesi talebinde infazın sürmesi esas, durdurulması ise istisnadır.
2. İnfazın Geri Bırakılması veya Durdurulmasının Koşulları
Mahkeme, infazın geri bırakılması veya durdurulmasına karar verirken şu hususları dikkate alır:
- Yargılamanın yenilenmesi talebinin ciddiyeti
- Yeni delillerin kuvvetli oluşu
- İnfazın devamının sanık açısından telafisi güç sonuçlar doğurup doğurmayacağı
- Toplum düzeni ve mağdur hakları açısından doğabilecek sakıncalar
Mahkeme, tüm bu kriterleri değerlendirerek infazın sürmesine veya ertelenmesine karar verir.
3. Şüpheli/Sanık Açısından Hak ve Yükümlülükler
- Sanık veya hükümlü, yargılamanın yenilenmesi istemiyle birlikte infazın geri bırakılmasını da ayrıca talep edebilir.
- Dilekçede, infazın sürmesi halinde doğacak telafisi güç zararlar ayrıntılı şekilde açıklanmalıdır.
- Uygulamada, sanığın avukatı aracılığıyla hazırlanan kapsamlı bir dilekçeyle mahkemeye başvurması önemlidir.
- Hükümlü lehine infazın geri bırakılması kararı, özellikle uzun süreli hapis cezalarının infazı sırasında hayati önem taşır.
4. Mağdur/Müşteki Açısından Hak ve Yükümlülükler
- Mağdur veya müşteki, yargılamanın yenilenmesi sürecinde infazın devam etmesini talep etme hakkına sahiptir.
- Mahkeme, mağdurun menfaatlerini dikkate alarak infazın durdurulup durdurulmayacağına karar verir.
- Mağdur, infazın durdurulması halinde hak kaybına uğrayacağını düşünüyorsa, bunu dilekçeyle mahkemeye bildirmelidir.
5. Yargıtay Uygulamaları
Yargıtay kararlarında, infazın geri bırakılması kararının istisnai nitelikte olduğu vurgulanmaktadır. Mahkeme, bu tür bir kararı verirken:
- Delillerin kuvvetini,
- Yeniden yargılama ihtimalini,
- Kamu düzeni ve mağdur haklarını birlikte değerlendirmek zorundadır.
6. Uygulamada Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
- Başvurular, mutlaka uzman bir ceza avukatı aracılığıyla yapılmalıdır.
- Dilekçeler, sadece yargılamanın yenilenmesi sebeplerini değil, aynı zamanda infazın sürmesinin doğuracağı sakıncaları da ortaya koymalıdır.
- Mağdurlar açısından da hak kayıplarının engellenmesi için hukuki destek alınması önemlidir.
7. Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Yargılamanın yenilenmesi başvurusu otomatik olarak infazı durdurur mu?
Hayır. CMK m.312’ye göre, infazın durdurulması için mahkemenin ayrıca karar vermesi gerekir.
2. Hangi hallerde mahkeme infazı durdurur?
Yeni delillerin kuvvetli olması, infazın sürmesinin sanık açısından telafisi güç zararlar doğurması ve adalet duygusunun zedelenmesi gibi durumlarda.
3. Mağdurun infazın devamını isteme hakkı var mıdır?
Evet. Mağdur veya müşteki, infazın sürmesinin kendi hakları açısından gerekli olduğunu dile getirebilir.
4. Avukatla başvurmak zorunlu mudur?
Zorunlu değildir; ancak sürecin teknik ve karmaşık yapısı nedeniyle mutlaka ceza hukuku alanında uzman bir avukattan yardım alınması önerilir.
Sonuç
CMK m.312, kesinleşmiş hükümlerin infazında istisnai bir mekanizma öngörerek, yargılamanın yenilenmesi sürecinde hükümlünün haklarını güvence altına almaktadır. Ancak bu düzenleme, hem sanık hem de mağdur açısından dikkatle takip edilmesi gereken bir süreçtir. Özellikle, infazın geri bırakılması veya durdurulması taleplerinde profesyonel hukuki yardım alınması, hak kayıplarının önlenmesi bakımından kritik öneme sahiptir.
Kaynakça
- Ceza Muhakemesi Kanunu, 5271 sayılı Kanun.
- Centel, N., Zafer, H., & Çakmut, Ö. (2022). Ceza Muhakemesi Hukuku. Beta Yayınları.
- Yenisey, F., & Nuhoğlu, A. (2021). Ceza Muhakemesi Hukuku. Seçkin Yayıncılık.
- Özbek, V. Ö., Kanbur, M. N., Doğan, K., Bacaksız, P., & Tepe, İ. (2020). Ceza Muhakemesi Hukuku. Seçkin Yayıncılık.
| Ankara Ağır Ceza Avukatı İletişim Bilgileri | ||
| ✅ | Ankara Ağır Ceza Avukatı: | Avukat Necmettin İlhan |
| ✅ | Telefon : | 0312 4671882 – 0505 3522337 |
| ✅ | Adres: | Yeni Bağlıca Mah. Etimesgut Blv. No:90/B Qule Bağlıca İş Merkezi No:20 Etimesgut/Ankara |
| ✅ | Mail: | ncm.ilhan@gmail.com.tr |
| ✅ | Hizmet Alanları: | Ağır Cezalık Suçlar, Ağır Ceza Davaları, Ceza Hukuku |
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.