Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.
Avukat ve noterle görüşme hakkı
MADDE 59.- (1) Hükümlü, avukatlık mesleğinin icrası çerçevesinde avukatları ile vekâletnamesi olmaksızın en çok üç kez görüşme hakkına sahiptir.
(2) Avukat ve noter ile görüşme, meslek kimliklerinin ibrazı üzerine, tatil günleri dışında ve çalışma saatleri içinde, bu iş için ayrılan görüşme yerlerinde, konuşulanların duyulamayacağı, ancak güvenlik nedeniyle görülebileceği bir biçimde yapılır.
(3) Avukatlar, vekâletnameleri olsa da aynı anda birden fazla hükümlü ile görüşme yapamazlar.
(4) (Değişik: 3/10/2016-KHK-676/6 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7070/6 md.) Görüşme sırasında; hükümlünün avukatına veya avukatın hükümlüye verdiği belge veya belge örnekleri, dosyalar ve aralarındaki konuşmaya ilişkin olarak kendilerinin tuttukları kayıtlar incelenemez; hükümlünün avukatı ile yaptığı görüşme dinlenemez ve kayda alınamaz.[1]
(5) (Ek: 3/10/2016-KHK-676/6 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7070/6 md.) Türk Ceza Kanununun 220 nci maddesinde ve İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümlerinde tanımlanan suçlar ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan mahkûm olanların avukatları ile görüşmelerinde, toplumun ve ceza infaz kurumunun güvenliğinin tehlikeye düşürüldüğüne, terör örgütü veya diğer suç örgütlerinin yönlendirildiğine, bu örgütlere emir ve tâlimat verildiğine veya yorumları ile gizli, açık ya da şifreli mesajlar iletildiğine ilişkin bilgi, bulgu veya belge elde edilmesi hâlinde, Cumhuriyet başsavcılığının istemi ve infaz hâkiminin kararıyla, üç ay süreyle; görüşmeler teknik cihazla sesli veya görüntülü olarak kaydedilebilir, hükümlü ile avukatın yaptığı görüşmeleri izlemek amacıyla görevli görüşmede hazır bulundurulabilir, hükümlünün avukatına veya avukatın hükümlüye verdiği belge veya belge örnekleri, dosyalar ve aralarındaki konuşmalara ilişkin tuttukları kayıtlara elkonulabilir veya görüşmelerin gün ve saatleri sınırlandırılabilir.[2]
(6) (Ek: 3/10/2016-KHK-676/6 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7070/6 md.) İnfaz hakimliği hükümlünün; kurallara uyumunu, toplum veya ceza infaz kurumu bakımından arz ettiği tehlikeyi ve rehabilitasyon çalışmalarındaki gelişimini değerlendirerek, kararda belirttiği süreyi üç aydan fazla olmamak üzere müteaddit defa uzatabileceği gibi kısaltılmasına veya sonlandırılmasına da karar verebilir.
(7) (Ek: 3/10/2016-KHK-676/6 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7070/6 md.) Beşinci fıkra kapsamına giren hükümlünün yaptığı görüşmenin, aynı fıkrada belirtilen amaca yönelik yapıldığının anlaşılması hâlinde, görüşmeye derhal son verilerek, bu husus gerekçesiyle birlikte tutanağa bağlanır. Görüşme başlamadan önce taraflar bu hususta uyarılır.
(8) (Ek: 3/10/2016-KHK-676/6 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7070/6 md.) Hükümlü hakkında, yedinci fıkra uyarınca tutanak tutulması hâlinde, Cumhuriyet başsavcılığının istemiyle hükümlünün avukatlarıyla görüşmesi infaz hâkimince altı ay süreyle yasaklanabilir. Yasaklama kararı, hükümlüye ve yeni bir avukat görevlendirilmesi için derhal ilgili baro başkanlığına bildirilir. Cumhuriyet başsavcılığı baro tarafından bildirilen avukatın değiştirilmesini baro başkanlığından isteyebilir. Bu fıkra hükmüne göre görevlendirilen avukata, 23/3/2005 tarihli ve 5320 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunun 13 üncü maddesine göre ücret ödenir.
(9) (Ek: 3/10/2016-KHK-676/6 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7070/6 md.) İnfaz hâkimi tarafından bu madde uyarınca verilen kararlara karşı 4675 sayılı Kanuna göre itiraz edilebilir.
(10) (Ek: 3/10/2016-KHK-676/6 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7070/6 md.) Bu madde hükümleri 9 uncu maddenin üçüncü fıkrasına göre yüksek güvenlikli ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlüler ile beşinci fıkradaki suçlardan hükümlü olup, başka bir suçtan dolayı şüpheli veya sanık sıfatıyla avukatıyla görüşen hükümlülerhakkında da uygulanır.[3]
(11) (Ek: 3/10/2016-KHK-676/6 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7070/6 md.) Tutuklular hakkında bu madde hükümlerine göre karar vermeye soruşturma aşamasında sulh ceza hâkimi, kovuşturma aşamasında mahkeme yetkilidir.
(12) (Ek ibare: 25/5/2005-5351/5 md.) Türkiye Cumhuriyetinin taraf olduğu uluslararası sözleşmelere ve karşılıklılık esasına uygun olmak koşuluyla, Yabancı ülkelerde haklarında soruşturma veya kovuşturma yapılmakta olan, yabancı ülke veya uluslararası yargı mercilerinde dava açmak isteyen, leh veya aleyhine açılmış davası olan Türk vatandaşı veya yabancı uyruklu hükümlülerle yabancı uyruklu avukatları, bu soruşturma ve kovuşturma, açılacak veya açılmış davalarla sınırlı olmak ve vekâletname sunmak koşuluyla görüşebilirler. Vekâletnamesi olmayan yabancı uyruklu avukatlar, hükümlü ile Türkiye barolarına kayıtlı bir avukatla birlikte görüşme yapabilirler.[4]
[1] 3/10/2016 tarihli ve 676 sayılı KHK’nin 6 ncı maddesiyle, bu fıkradan sonra gelmek üzere (5), (6), (7), (8), (9), (10), (11) numaralı fıkralar eklenmiş ve mevcut (5) numaralı fıkra buna göre teselsül ettirilmiş, daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7070 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır.
[2] Anayasa Mahkemesinin 24/7/2019 tarihli ve E.:2018/73; K.:2019/65 sayılı Kararı ile, bu fıkrada yer alan “…ile beşinci fıkradaki suçlardan hükümlü olup, başka bir suçtan dolayı şüpheli veya sanık sıfatıyla avukatıyla görüşen hükümlüler…” bölümü; Kanunun 59 uncu maddesinin beş numaralı fıkrasının “…görüşmeler teknik cihazla sesli veya görüntülü olarak kaydedilebilir, hükümlü ile avukatın yaptığı görüşmeleri izlemek amacıyla görevli görüşmede hazır bulundurulabilir, hükümlünün avukatına veya avukatın hükümlüye verdiği belge veya belge örnekleri, dosyalar ve aralarındaki konuşmalara ilişkin tuttukları kayıtlara elkonulabilir…” bölümü yönünden iptal edilmiştir.
[3] Anayasa Mahkemesinin 24/7/2019 tarihli ve E.:2018/73; K.:2019/65 sayılı Kararı ile, bu fıkrada yer alan “…ile beşinci fıkradaki suçlardan hükümlü olup, başka bir suçtan dolayı şüpheli veya sanık sıfatıyla avukatıyla görüşen hükümlüler…” bölümü; Kanunun 59 uncu maddesinin beş numaralı fıkrasının “…görüşmeler teknik cihazla sesli veya görüntülü olarak kaydedilebilir, hükümlü ile avukatın yaptığı görüşmeleri izlemek amacıyla görevli görüşmede hazır bulundurulabilir, hükümlünün avukatına veya avukatın hükümlüye verdiği belge veya belge örnekleri, dosyalar ve aralarındaki konuşmalara ilişkin tuttukları kayıtlara elkonulabilir…” bölümü yönünden iptal edilmiştir.
[4] 3/10/2016 tarihli ve 676 sayılı KHK’nin 6 ncı maddesiyle, bu maddeye (4) numaralı fıkradan sonra gelmek üzere (5), (6), (7), (8), (9), (10), (11) numaralı fıkralar eklenmiş ve mevcut (5) numaralı fıkra buna göre teselsül ettirilmiş, daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7070 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır.
Avukat ve Noterle Görüşme Hakkı: 5275 Sayılı Kanun’un 59. Maddesi Kapsamında İnceleme
Giriş
Ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlülerin savunma hakkı, adil yargılanma ilkesinin ve hukuk devleti olmanın temel taşlarından biridir. 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 59. maddesi, hükümlülerin avukat ve noter ile görüşme haklarını düzenleyerek hem avukatlık mesleğinin icrasını hem de hükümlülerin savunma hakkını güvence altına almaktadır.
Bu makalede, avukat ve noterle görüşme hakkı, uygulamada ortaya çıkan sorunlar, Yargıtay içtihatları, uzman ceza avukatının önemi ve hükümlülerin nelere dikkat etmesi gerektiği hususları detaylı olarak ele alınacaktır. Ayrıca, SEO uyumlu içerik formatında hazırlanmış sık sorulan sorular (SSS) bölümüyle okuyucuların en çok merak ettiği sorulara yanıtlar sunulacaktır.
1. Avukatla Görüşme Hakkının Kapsamı
Kanunun 59. maddesine göre:
- Hükümlü, avukatlık mesleğinin icrası çerçevesinde vekâletname olmaksızın en fazla üç kez avukatıyla görüşebilir.
- Görüşmeler, çalışma saatleri içerisinde ve özel görüşme alanlarında, konuşmaların duyulamayacağı ancak güvenlik nedeniyle görülebileceği bir şekilde yapılır.
- Avukatların aynı anda birden fazla hükümlü ile görüşmesi yasaktır.
Bu düzenleme, hükümlünün savunma hakkını korurken ceza infaz kurumunun güvenliğini de teminat altına almayı amaçlamaktadır.
2. Güvenlik Tedbirleri ve İstisnalar
Kanun, özellikle terör suçları ve örgütlü suçlar söz konusu olduğunda bazı istisnalar getirmektedir. Bu kapsamda:
- Avukat-hükümlü görüşmeleri teknik cihazlarla kaydedilebilir.
- Belge ve dosyalara el konulabilir.
- Görüşmelerin gün ve saatleri sınırlandırılabilir.
- İnfaz hâkimi, bu tedbirleri üçer aylık sürelerle uzatabilir.
Bu noktada savunma hakkı ile kamu güvenliği arasındaki denge dikkatle gözetilmektedir.
3. Yargıtay Kararları Işığında Uygulama
Yargıtay kararlarında, hükümlünün avukatıyla yaptığı görüşmelerin engellenmesinin ancak kanunda belirtilen istisnai şartlarla mümkün olabileceği vurgulanmaktadır. Uygulamada, savunma hakkının kısıtlanması halinde adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine hükmedildiği görülmektedir.
4. Uzman Ceza Avukatının Önemi
Hükümlünün, özellikle:
- Terör suçları,
- Örgütlü suçlar,
- Ağır cezalık suçlar
gibi karmaşık davalarda uzman bir ceza avukatı ile görüşmesi hayati önem taşır. Ceza hukuku teknik bilgi, deneyim ve strateji gerektirir. Bu nedenle hükümlünün:
- Deneyimli bir ceza avukatı seçmesi,
- Haklarını bilmesi ve ihlal halinde itiraz yollarını kullanması,
- Avukatın yönlendirmelerine dikkat etmesi
gerekir.
5. Hükümlünün Dikkat Etmesi Gerekenler
Hükümlüler, görüşme hakkını kullanırken şunlara dikkat etmelidir:
- Vekâletname olmadan sadece üç kez görüşme yapılabileceğini bilmek.
- Görüşme sırasında disiplin kurallarına uymak.
- Avukatı aracılığıyla verilen belgelerin incelenemeyeceğini bilmek.
- Hak ihlali durumunda infaz hâkimliğine başvurmak.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. Hükümlü avukatıyla kaç kez vekâletname olmadan görüşebilir?
En fazla üç kez vekâletnamesiz görüşme yapılabilir.
2. Avukatla yapılan görüşme kayda alınabilir mi?
Normal şartlarda alınamaz. Ancak örgütlü suçlar ve terör suçlarında infaz hâkiminin kararıyla kayda alınabilir.
3. Görüşme hakkı yasaklanabilir mi?
Evet. Kanunun 59/8. fıkrası uyarınca, avukat-hükümlü görüşmesinin amacı dışında kullanıldığı tespit edilirse, infaz hâkimi altı ay süreyle yasaklama kararı verebilir.
4. Hükümlü, yabancı bir avukatla görüşebilir mi?
Evet. Ancak vekâletname ibraz edilmesi ve Türkiye barolarına kayıtlı bir avukatla birlikte görüşülmesi şarttır.
5. Hak ihlali durumunda ne yapılmalı?
İnfaz hâkimliğine başvuru yapılarak kararlara itiraz edilebilir.
Sonuç
5275 sayılı Kanun’un 59. maddesi, hükümlülerin avukat ve noterle görüşme hakkını ayrıntılı şekilde düzenlemektedir. Ancak uygulamada ortaya çıkan kısıtlamalar, uzman ceza avukatı desteğini zorunlu hale getirmektedir. Hükümlülerin savunma hakkını tam anlamıyla kullanabilmeleri, ancak hukuki bilgi ve deneyimle donanmış avukatlar aracılığıyla mümkündür.
Kaynakça
- 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun.
- 7070 sayılı Kanun.
- 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu.
- Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK).
- Gözler, K. (2018). Ceza Hukukunda Savunma Hakkı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yenisey, F. & Nuhoğlu, A. (2020). Ceza Muhakemesi Hukuku. İstanbul: Beta Yayıncılık.
| Ankara Ağır Ceza Avukatı İletişim Bilgileri | ||
| ✅ | Ankara Ağır Ceza Avukatı: | Avukat Necmettin İlhan |
| ✅ | Telefon : | 0312 4671882 – 0505 3522337 |
| ✅ | Adres: | Yeni Bağlıca Mah. Etimesgut Blv. No:90/B Qule Bağlıca İş Merkezi No:20 Etimesgut/Ankara |
| ✅ | Mail: | ncm.ilhan@gmail.com.tr |
| ✅ | Hizmet Alanları: | Ağır Cezalık Suçlar, Ağır Ceza Davaları, Ceza Hukuku |
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.