Özel izin
Madde 95- (1) Açık ceza infaz kurumlarında bulunanlarla kapalı ceza infaz kurumunda olup da açık ceza infaz kurumlarına ayrılmaya hak kazananlara, aileleriyle bağlarını sürdürmelerini veya güçlendirmelerini ve dış dünyaya uyumlarını sağlamak amacıyla kurum en üst amirinin önerisi ve Cumhuriyet Başsavcılığının onayı ile üç ayda bir, yol hariç yedi güne kadar izin verilebilir. (Ek cümle:14/4/2020-7242/39 md.) Hastalık veya doğal afet gibi zorunlu hâllerde bu izinler birleştirilerek kullandırılabilir.[1][2]
[1] 24/1/2013 tarihli ve 6411 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “yılda en çok üç kez olmak üzere her defasında” ibaresi “üç ayda bir,” şeklinde değiştirilmiştir.
[2] 14/4/2020 tarihli ve 7242 sayılı Kanunun 39 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “üç güne” ibaresi “yedi güne” şeklinde değiştirilmiştir.
Cezaevinde Özel İzin Uygulamaları: 5275 Sayılı İnfaz Kanunu Madde 95’in Analizi
Özet:
Ceza infaz kurumlarında hükümlülerin aile bağlarını sürdürmesi ve topluma uyum süreçlerinin desteklenmesi, modern ceza hukuku anlayışının önemli bir parçasıdır. 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 95. maddesi, açık ve kapalı ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlülere özel izin verilmesini düzenlemektedir. Bu makalede, madde 95’in kapsamı, hükümlülerin hakları, izin sürecinin uygulanması, olası zorunlu haller ve uygulamada dikkat edilmesi gereken hususlar detaylı bir şekilde ele alınmaktadır.
1. Özel İzin Nedir?
Özel izin, ceza infaz kurumunda bulunan hükümlülerin belirli şartlar çerçevesinde kısa süreli olarak kurum dışına çıkabilmesini sağlayan hukuki bir mekanizmadır. Amaç;
- Hükümlülerin aileleri ile bağlarını sürdürmesi veya güçlendirmesi,
- Dış dünyaya uyum süreçlerini desteklemesi,
- Toplumsal rehabilitasyonun sağlanmasıdır (Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun, 2005, Madde 95).
Özel izin, açık ceza infaz kurumlarındaki hükümlülere veya kapalı ceza infaz kurumlarından açık ceza infaz kurumlarına ayrılmaya hak kazanan hükümlülere uygulanır.
2. Özel İzin Süresi ve Koşulları
Madde 95 uyarınca;
- İzin süresi yol hariç olmak üzere en fazla yedi gündür,
- İzinler üç ayda bir verilebilir,
- Hastalık, doğal afet veya zorunlu hallerde bu izinler birleştirilerek kullanılabilir,
- İzinler, kurum en üst amirinin önerisi ve Cumhuriyet Başsavcılığının onayı ile uygulanır.
Bu süreçte, hükümlünün disiplin durumu, güvenlik riski ve topluma uyum kriterleri dikkate alınır.
3. Hükümlülerin Dikkat Etmesi Gereken Hususlar
Hükümlülerin özel izin sırasında veya izin başvurusunda dikkat etmesi gereken önemli noktalar şunlardır:
- Başvuru Sürecini Takip Etmek: Özel izin talebi kurum amirliği aracılığıyla yapılır. Başvuru sürecinde eksik bilgi verilmesi veya belgelerin tamamlanmaması, izin hakkının gecikmesine yol açabilir.
- Disiplin Kurallarına Uymak: İzin öncesinde disiplin cezası alan hükümlülerin izni reddedilebilir.
- İzin Süresine Uymak: İzin süresi, kanun ve onay yazısında belirtilen süreyle sınırlıdır; ihlali, disiplin soruşturmasına neden olabilir.
- Acil Durumlarda Bilgi Vermek: Sağlık sorunları veya doğal afet durumlarında izin süreleri birleştirilebilir, ancak bu durumun kuruma zamanında bildirilmesi gerekir.
- Uzman Ceza Avukatından Danışmanlık Almak: İzin sürecinde hukuki hakların doğru kullanılması ve olası itiraz süreçlerinde profesyonel destek almak, hak kaybını önler.
4. Sık Sorulan Sorular (SSS)
S1: Özel izin her hükümlüye verilir mi?
Hayır, izinler yalnızca açık ceza infaz kurumlarındaki hükümlüler ve kapalı ceza infaz kurumundan açık ceza infaz kurumuna ayrılmaya hak kazananlar için geçerlidir.
S2: Özel izin süresi uzatılabilir mi?
Kanunla belirlenen süreden uzun bir izin verilmesi mümkün değildir. Ancak, hastalık veya doğal afet gibi zorunlu hallerde izinler birleştirilebilir.
S3: İzin reddedilirse ne yapılabilir?
İzin reddi kararı, kurum en üst amirinin ve Cumhuriyet Başsavcılığının yetkisi dahilindedir. Bu durumda bir ceza avukatı aracılığıyla itiraz prosedürü başlatılabilir.
S4: İzin sırasında hükümlü ne yapamaz?
Hükümlü, izin süresini aşamaz ve iznin amacına aykırı davranamaz. Suç teşkil eden davranışlarda bulunması disiplin ve cezai sorumluluk doğurur.
5. Uzman Ceza Avukatının Önemi
Özel izin süreçlerinde bir ceza avukatı ile çalışmak, hakların korunması ve prosedürün doğru işletilmesi açısından kritik öneme sahiptir. Avukatlar;
- İzin başvuru sürecini takip eder,
- Gerekli belgelerin eksiksiz sunulmasını sağlar,
- Red durumunda itiraz yollarını yönetir,
- Hükümlünün disiplin ve hukuki durumunu analiz ederek olası riskleri minimize eder.
Bu nedenle, özel izin taleplerinde uzman ceza hukuku danışmanlığı almak hem sürecin hızlanmasını hem de hakkın etkin kullanılmasını sağlar.
6. Sonuç
5275 sayılı İnfaz Kanunu’nun 95. maddesi, hükümlülerin aile ve topluma uyum süreçlerini desteklemeyi hedefleyen önemli bir düzenlemedir. Ancak izin süreci, belirli koşullara ve hukuki prosedürlere bağlıdır. Hükümlülerin haklarını eksiksiz kullanabilmesi için disiplin kurallarına uyması, izin başvurusunu doğru takip etmesi ve uzman ceza avukatından danışmanlık alması büyük önem taşır.
Kaynakça
- Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun. (2005). 5275 sayılı Kanun. Resmî Gazete.
- Aydın, H. (2018). Ceza İnfaz Hukuku ve İzin Uygulamaları. Ankara: Adalet Yayınları.
- Öztürk, M. (2020). Hükümlülerin Topluma Uyum ve İzin Hakları. İstanbul: Seçkin Yayıncılık.
- Yıldız, B. (2019). Ceza İnfaz Kurumlarında Rehabilitasyon ve Özel İzin Uygulamaları. Hukuk Araştırmaları Dergisi, 21(2), 45-68.
- Kılıç, S. (2021). Türk Ceza İnfaz Hukukunda Hak ve Yetkiler. İstanbul: Beta Yayınları.
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.