Adlî para cezasının infazı
Madde 106- (1) Adlî para cezası, Türk Ceza Kanununun 52 nci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen usule göre tayin olunacak bir miktar paranın Devlet Hazinesine ödenmesinden ibarettir.
(2) Adlî para cezasını içeren ilâm Cumhuriyet Başsavcılığına verilir. Cumhuriyet savcısı otuz gün içinde adlî para cezasının ödenmesi için hükümlüye 20 nci maddenin üçüncü fıkrası uyarınca bir ödeme emri tebliğ eder.
(3) (Değişik: 18/6/2014-6545/81 md.) Hükümlü, tebliğ olunan ödeme emri üzerine belli süre içinde adli para cezasını ödemezse, Cumhuriyet savcısının kararı ile ödenmeyen kısma karşılık gelen gün miktarı hapis cezasına çevrilerek, hükümlünün iki saat çalışması karşılığı bir gün olmak üzere kamuya yararlı bir işte çalıştırılmasına karar verilir. Günlük çalışma süresi, en az iki saat ve en fazla sekiz saat olacak şekilde denetimli serbestlik müdürlüğünce belirlenir. Hükümlünün, hakkında hazırlanan programa ve denetimli serbestlik görevlilerinin bu kapsamdaki uyarı ve önerilerine uymaması hâlinde, çalıştığı günler hapis cezasından mahsup edilerek kalan kısmın tamamı açık ceza infaz kurumunda yerine getirilir.
(4) (Değişik: 26/2/2008-5739/5 md.) Çocuklar hakkında hükmedilen adlî para cezasının ödenmemesi hâlinde, bu ceza hapse çevrilemez. Bu takdirde onbirinci fıkra hükmü uygulanır.
(5) Adlî para cezasının hapse çevrileceği mahkeme ilâmında yazılı olmasa bile üçüncü fıkra hükmü Cumhuriyet Başsavcılığınca uygulanır.
(6) Hükümde, adlî para cezası takside bağlanmamış ise, bir aylık süre içinde adlî para cezasının üçte birini ödeyen hükümlünün isteği üzerine geri kalan kısmının birer ay ara ile iki eşit taksitte ödenmesine izin verilir. İlk taksidin süresinde ödenmemesi hâlinde, verilen ikinci takside ilişkin izin hükümsüz kalır.
(7) Adlî para cezası yerine çektirilen hapis süresi üç yılı geçemez. Birden fazla hükümle adlî para cezalarına mahkûmiyet hâlinde bu süre beş yılı geçemez.
(8) (Değişik: 18/6/2014-6545/81 md.) Hükümlü, hapis yattığı veya kamuya yararlı işte çalıştığı günlerin dışındaki günlere karşılık gelen parayı öderse hapisten çıkartılır veya kamuya yararlı işte çalıştırılma sona erer.
(9) (Değişik: 26/2/2008-5739/5 md.) 16 ncı madde hükümleri saklı kalmak üzere, adlî para cezasından çevrilen hapsin infazı ertelenemez ve bunun infazında koşullu salıverilme hükümleri uygulanmaz. Hapse çevrilmiş olmasına rağmen hak yoksunlukları bakımından esas alınacak olan adlî para cezasıdır.[1]
(10) (Mülga: 26/2/2008-5739/5 md.)
(11) İnfaz edilen hapsin veya kamuya yararlı işte çalışmanın süresi, adlî para cezasını tamamıyla karşılamamış olursa, geri kalan adlî para cezasının tahsili için ilâm, Cumhuriyet Başsavcılığınca mahallin en büyük mal memuruna verilir. Bu makamlarca 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre kalan adlî para cezası tahsil edilir.[2]
[1] 14/4/2020 tarihli ve 7242 sayılı Kanunun 47 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Adlî” ibaresi “16 ncı madde hükümleri saklı kalmak üzere, adlî” şeklinde değiştirilmiştir.
[2] 18/6/2014 tarihli ve 6545 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “İnfaz edilen hapsin” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya kamuya yararlı işte çalışmanın” ibaresi eklenmiştir.
Geçici Madde 1- (1)26.9.2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu dışındaki diğer kanunlarda yer alan adlî para cezasının ödenmemesi hâlinde, hükümlüler bir gün beşyüz Türk Lirası hesabı ile hapsedilirler.[1]
[1] 2/3/2024 tarihli ve 7499 sayılı Kanunun 37 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “yüz” ibaresi “beşyüz” şeklinde değiştirilmiştir.
Adlî Para Cezasının İnfazı Ne Şekilde Yerine Getirilir?
Adlî para cezası, Türk Ceza Kanunu’nun 52. maddesinde düzenlenmiş olup, devlet hazinesine ödenmesi gereken bir yaptırımdır. Bu cezanın nasıl tahsil edileceği, ödenmediğinde hangi yaptırımların uygulanacağı ve hükümlünün hangi haklara sahip olduğu ise 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 106. maddesinde açıkça belirtilmiştir.
Bu makalede, adlî para cezasının infaz süreci, ödenmemesi halinde uygulanacak yaptırımlar, hükümlünün seçenekleri ve uzman ceza avukatı desteğinin önemi detaylı şekilde ele alınacaktır.
Adlî Para Cezasının Tahsili Nasıl Yapılır?
- Ödeme emri: Hükümlüye, Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 30 gün içinde ödeme emri tebliğ edilir.
- Taksitlendirme imkânı: Eğer hükümde taksit kararı yoksa, hükümlü bir ay içinde cezanın üçte birini öderse, geri kalan kısmı iki eşit taksit halinde ödeyebilir.
- Ödenmeme durumu: Hükümlü ödeme yapmazsa, ceza hapis cezasına çevrilir veya kamuya yararlı bir işte çalışma zorunluluğu doğar.
Adlî Para Cezası Ödenmezse Ne Olur?
- Hapse Çevrilme
- Cumhuriyet savcısının kararı ile ödenmeyen adli para cezasına karşılık gelen gün miktarı hapis cezasına çevrilerek, hükümlünün iki saat çalışması karşılığı bir gün olmak üzere kamuya yararlı bir işte çalıştırılmasına karar verilir.
- Ancak bu hapis cezası 3 yılı geçemez. Birden fazla hüküm varsa toplam süre 5 yılı aşamaz.
- Kamuya Yararlı İşte Çalışma
- Hükümlü, hapis yerine kamuya yararlı işlerde çalıştırılabilir.
- Günlük çalışma süresi en az 2 saat, en fazla 8 saat olabilir.
- İki saatlik çalışma = 1 gün hapis olarak hesaplanır.
- Çocuklar İçin İstisna
- Çocukların ödemediği adlî para cezası hapsen infaz edilemez.
Hükümlü Ne Yapmalıdır?
- Ödeme süresini kaçırmamalıdır: İlk 30 gün içinde ödeme veya taksitlendirme için başvurulmalıdır.
- Taksitlendirme talebi yapılmalıdır: Ceza tutarı yüksekse mutlaka taksit hakkı kullanılmalıdır.
- Denetimli serbestlik programına uyulmalıdır: Kamuya yararlı işlerde çalışma programı titizlikle yerine getirilmelidir.
- Avukat desteği alınmalıdır: Hak kaybı yaşamamak için uzman ceza avukatı ile sürecin yönetilmesi son derece önemlidir.
Uzman Ceza Avukatının Önemi
Adlî para cezalarının infazı sürecinde:
- Taksitlendirme dilekçesi hazırlanması,
- Kamuya yararlı iş seçeneklerinin değerlendirilmesi,
- Hapis cezasına çevrilme riskinin azaltılması,
- 6183 sayılı Kanun kapsamında icra sürecinde itirazlar
ancak alanında deneyimli bir ceza avukatı tarafından doğru şekilde yürütülebilir. Yanlış veya geç yapılan başvurular telafisi güç sonuçlara yol açabilir.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. Adlî para cezasını ödemezsem direkt hapse mi girerim?
Hayır. Önce ödeme emri tebliğ edilir. Bu süre içinde ödemezseniz hapis veya kamuya yararlı iş yaptırımı uygulanır.
2. Adlî para cezasını taksitlendirebilir miyim?
Evet. Ceza taksitli değilse, bir aylık süre içinde üçte birini ödeyen hükümlü geri kalan kısmı iki taksitte ödeyebilir.
3. Kamuya yararlı işte çalışmazsam ne olur?
Çalıştığınız günler hapis cezasından düşülür, kalan kısmı açık cezaevinde infaz edilir.
4. Çocuklara verilen adlî para cezası ödenmezse ne olur?
Çocuklar için hapis cezasına çevrilmez, farklı yollarla tahsil edilir.
5. Hapis cezası ertelenebilir mi?
Hayır. Adlî para cezasından çevrilen hapis cezası ertelenemez ve koşullu salıverilme hükümleri uygulanmaz.
Sonuç
Adlî para cezası, ödenmediği takdirde ciddi sonuçlar doğurabilen bir yaptırımdır. Taksitlendirme hakkı, kamuya yararlı işte çalışma imkânı ve hapse çevrilme riski göz önüne alındığında, sürecin uzman bir ceza avukatı desteğiyle yürütülmesi büyük önem taşır.
Hem mali yükten kurtulmak hem de özgürlük kısıtlaması yaşamamak için, hükümlülerin yasal süreleri kaçırmadan adım atmaları gerekmektedir.
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.