Bilişim sistemine girme
Madde 243- (1) Bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına, hukuka aykırı olarak giren veya orada kalmaya devam eden kimseye bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası verilir.
(2) Yukarıdaki fıkrada tanımlanan fiillerin bedeli karşılığı yararlanılabilen sistemler hakkında işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilir.
(3) Bu fiil nedeniyle sistemin içerdiği veriler yok olur veya değişirse, altı aydan iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
(4) (Ek: 24/3/2016-6698/30 md.) Bir bilişim sisteminin kendi içinde veya bilişim sistemleri arasında gerçekleşen veri nakillerini, sisteme girmeksizin teknik araçlarla hukuka aykırı olarak izleyen kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
GEREKÇE:
Bilişim sistemlerine karşı suçların düzenlendiği Bölümde yer alan bu maddede bilişim sistemine girme fiili suç olarak tanımlanmıştır.
Bilişim sisteminden maksat, verileri toplayıp yerleştirdikten sonra bunları otomatik işlemlere tâbi tutma olanağını veren manyetik sistemlerdir.
Maddenin birinci fıkrasında bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına, hukuka aykırı olarak girmek veya orada kalmaya devam etmek fiili suç hâline getirilmiştir. Sisteme, hukuka aykırı olarak giren kişinin belirli verileri elde etmek amacıyla hareket etmiş bulunmasının önemi yoktur. Sisteme, doğal olarak, haksız ve kasten girilmiş olması suçun oluşması için yeterlidir.
İkinci fıkraya göre, birinci fıkrada tanımlanan fiillerin bedeli karşılığı yararlanılabilen sistemler hakkında işlenmesi, bu suç açısından daha az ceza ile cezalandırılmayı gerektirmektedir.
Üçüncü fıkrada, bu suçun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hâli düzenlenmiştir. Birinci fıkrada tanımlanan suçun işlenmesi nedeniyle sistemin içerdiği verilerin yok olması veya değişmesi hâlinde failin, suçun temel şekline nazaran daha ağır ceza ile cezalandırılması öngörülmüştür. Dikkat edilmelidir ki, bu hükmün uygulanabilmesi için, failin verileri yok etmek veya değiştirmek kastıyla hareket etmemesi gerekir.
Sistem içindeki bütün soyut unsurlar, fıkrada geçen “veri” teriminin kapsamındadır.
Maddenin 765 sayılı TÜRK CEZA KANUNU’ndaki karşılığı
Madde 525/a-(Ek : 6/6/1991-3756/21 md.)
Bilgileri otomatik olarak işleme tabi tutmuş bir sistemden, programları, verileri veya diğer herhangi bir unsuru hukuka aykırı olarak ele geçiren kimseye bir yıldan üç yıla kadar hapis ve birmilyon liradan onbeşmilyon liraya kadar ağır para cezası verilir.
Bilgileri otomatik işleme tabi tutmuş bir sistemde yer alan bir programı, verileri veya diğer herhangi bir unsuru başkasına zarar vermek üzere kullanan, nakleden veya çoğaltan kimseye de yukarıdaki fıkrada yazılı ceza verilir.
AÇIKLAMALAR
TCK m.243 Kapsamında Bilişim Sistemine Girme Suçu
1. Giriş
Bilişim teknolojilerinin hızlı gelişimi, internetin ve dijital sistemlerin hayatın her alanına nüfuz etmesi, yeni suç tiplerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Türk Ceza Kanunu’nun 243. maddesi, “bilişim sistemine girme suçu” olarak adlandırılan ve dijital ortamlara hukuka aykırı erişimi cezalandıran bir düzenlemedir. Bu suç, hem bireylerin hem de kurumların bilgi güvenliğini ve mahremiyetini korumayı amaçlamaktadır.
2. Hukuki Düzenleme ve Suçun Unsurları
2.1. Kanuni Tanım
TCK m.243, dört fıkra halinde düzenlenmiştir:
- Hukuka aykırı erişim – Bir bilişim sisteminin tamamına veya bir kısmına izinsiz girme veya orada kalmaya devam etme.
- Bedeli karşılığı yararlanılabilen sistemler – Örneğin internet kafe, online oyun platformları veya ücretli yazılımlar gibi ortamlarda yapılan ihlallerde cezada indirim.
- Veri değişikliği veya yok edilmesi – Erişim sonrası verilerin silinmesi, değiştirilmesi veya yok edilmesi durumunda cezanın artırılması.
- Veri nakillerinin izlenmesi – Sisteme girmeden teknik araçlarla veri transferlerinin hukuka aykırı takibi.
2.2. Maddi Unsurlar
- Fail: Herkes olabilir; özel bir sıfat aranmaz.
- Mağdur: Bilişim sisteminin sahibi veya yetkili kullanıcısı.
- Fiil: Sisteme izinsiz giriş, içeride kalmaya devam etme veya veri transferini izleme.
- Netice: Hukuka aykırı erişim gerçekleştiğinde suç tamamlanır; veri değişikliği veya yok edilmesi nitelikli haldir.
2.3. Manevi Unsur
Suç kasten işlenebilir; taksirle işlenmesi mümkün değildir. Failin sisteme girme iradesi açık olmalıdır.
2.4. Hukuka Aykırılık
Hukuka uygunluk halleri (örneğin sistem sahibinin rızası, kanuni yetki) mevcutsa suç oluşmaz.
3. Cezai Yaptırımlar
- Temel hâl: 1 yıla kadar hapis veya adli para cezası.
- Bedelli sistemler: Cezada yarıya kadar indirim.
- Veri değişikliği/yok edilmesi: 6 ay – 2 yıl hapis.
- Veri nakillerinin izlenmesi: 1 – 3 yıl hapis.
4. Yargıtay Uygulaması
Yargıtay, bilişim sistemine girme suçunun oluşması için fiziksel erişim yerine dijital erişimin yeterli olduğunu, sisteme girişin anlık bile olsa suçun tamamlanması için yeterli olduğunu belirtmektedir. Ayrıca, verilerin değiştirilmesi veya silinmesi durumunda TCK m.243/3’ün uygulanması gerektiğine hükmetmektedir.
5. Suçun İspatı
- Dijital deliller (log kayıtları, IP adresi tespitleri, ekran görüntüleri)
- Bilirkişi raporları
- Tanık beyanları
Bu delillerin CMK hükümlerine uygun şekilde elde edilmesi gerekir; aksi halde hukuka aykırı delil olarak değerlendirilir.
6. Taraflar Açısından Haklar ve Yapılması Gerekenler
6.1. Suçtan Zarar Gören / Mağdur / Müşteki Açısından
- Olayın derhal emniyet birimlerine veya savcılığa bildirilmesi.
- Sisteme izinsiz girişle ilgili log kayıtlarının saklanması.
- Özel hayatın gizliliği veya ticari sırların ihlali söz konusuysa ek suç duyurusunda bulunma.
- Bilişim suçlarında uzman ceza avukatından destek alma; teknik raporların hazırlanması ve hukuki süreçlerin yürütülmesi için bu destek hayati önem taşır.
6.2. Suç İsnat Olunan / Şüpheli / Sanık Açısından
- İddiaların somut delillerle desteklenip desteklenmediğinin incelenmesi.
- IP adresi tespitlerinin kesin kimlik tespiti anlamına gelmediğinin savunmada dikkate alınması.
- Bilirkişi raporlarına itiraz edilmesi gerektiğinde teknik bilirkişi desteği alınması.
- Savunma stratejisinin belirlenmesinde alanında uzman ceza avukatının yönlendirmesi ile hareket edilmesi.
7. Bilişim Sistemine Girme Suçunda Avukat Desteğinin Önemi
Bu suçun teknik yapısı, hem delil toplama hem de savunma açısından yüksek uzmanlık gerektirir. Yanlış yönlendirmeler, hem mağdurun hak kaybına hem de şüphelinin haksız mahkûmiyetine yol açabilir. Bu nedenle, tarafların sürecin en başından itibaren bilişim hukuku ve ceza hukuku alanında uzman avukatlardan destek alması gerekir.
8. Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
❓ Bilişim sistemine izinsiz giriş denemesi de suç mudur?
Evet, sisteme girme fiili tamamlanmamış olsa dahi, teşebbüs hükümleri uygulanabilir.
❓ Evde Wi-Fi şifresini kırmak TCK m.243 kapsamında mıdır?
Evet, şifreli bir ağa izinsiz bağlanmak bilişim sistemine girme suçunu oluşturur.
❓ Bu suçta uzlaşma mümkün müdür?
Hayır, TCK m.243 kapsamında düzenlenen suçlar uzlaşma kapsamında değildir.
❓ IP adresim kullanılmışsa ama ben işlem yapmamışsam ne olur?
Savunmada, IP tespitinin tek başına kesin delil olmadığı vurgulanabilir; teknik bilirkişi incelemesi istenebilir.
9. Sonuç
Bilişim sistemine girme suçu, modern toplumda dijital güvenliği korumak amacıyla düzenlenmiş önemli bir suç tipidir. Hem mağdurlar hem de suç isnadı altında bulunan kişiler, haklarını koruyabilmek için dijital delillerin hukuka uygun şekilde toplanması ve uzman ceza avukatı desteği ile süreci yürütmelidir.
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.