Kasten Adam Öldürme Suçunun Bir Suçu İşleyememekten Dolayı Duyulan İnfialle İşlenmesi
Giriş
Türk Ceza Kanunu (TCK) ve yeni düzenlemeleri kapsamında, kasten adam öldürme suçunun çeşitli nitelikli halleri bulunmaktadır. Bu nitelikli hallerden biri, failin işlemeyi düşündüğü suçun işleyememesi nedeniyle duyduğu infialle kasten adam öldürme suçunu işlemesidir. 29 Haziran 2005 tarihli 5377 sayılı Kanun ile 5237 sayılı Yeni Türk Ceza Kanunu’nun 82/1-i maddesine eklenen bu hüküm, failin infiali sonucu işlenen adam öldürme suçunu nitelikli hale getirmiştir (TCK m.82/1-i).
Bu makalede, söz konusu nitelikli halin hukuki kapsamı, uygulama koşulları, Yargıtay içtihatları ve doktrinsel değerlendirmeler ışığında ele alınarak detaylı bir analiz yapılacaktır.
1. Hukuki Düzenlemenin Tarihçesi ve Kapsamı
TCK’nın 82/1-i maddesi, 29.06.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5377 sayılı Kanun ile eklenmiştir. Ancak bu düzenleme, 1 Haziran 2005 ile 8 Temmuz 2005 tarihleri arasında işlenen suçlarda uygulanmamaktadır. Bu tarihler arasında işlenen ve amaç suçun işleyememesinden duyulan infialle işlenen adam öldürme suçları, basit adam öldürme kapsamında değerlendirilir (YTCK m.81) (Kurt, 2010, s. 325).
Dahası, 1 Haziran 2005 öncesi işlenen suçlarda, 765 sayılı TCK’nın 450/8. maddesi ile YTCK’nın 81. maddeleri karşılaştırılarak, fail lehine olan hüküm uygulanacaktır (Çakır, 2012, s. 412).
2. Nitelikli Halin Unsurları ve Uygulama Koşulları
2.1. Amaç Suçun Kasıtlı Olması
Bu nitelikli halin uygulanabilmesi için failin gerçekleştirmeyi hedeflediği amaç suçun, TCK veya diğer ceza hükümlerinde tanımlanmış kasıtlı bir suç olması gerekmektedir. Kabahat veya suç olmayan eylemler için bu hal uygulanamaz (Aksoy, 2015, s. 118). Ayrıca taksirli suçlarda infial hali düşünülemez çünkü burada amaç suçun kasıtlı olması şarttır.
2.2. Amaç ve Araç Suç İlişkisi
Maddede amaç suç ile araç suç arasında zorunlu bir mağdurun aynı olması gerekliliği yoktur. Ancak kanaatimizce, amaç suçun icra hareketlerine başlanmış fakat tamamlanmamış olması şarttır. Çünkü suç tamamlandıktan sonra infialden söz etmek mümkün değildir (Yılmaz, 2017, s. 289).
2.3. Neden-Sonuç İlişkisi
Failin adam öldürme suçunu, işlemeyi istediği suçu işleyememekten duyduğu infialle işlemesi gerekir. İki suç arasında nedensellik bağı yoksa, nitelikli hal uygulanmaz. Örneğin, fail ikinci suçu başka nedenle işlemişse, infialden söz edilemez.
2.4. Failin Suçun Faili Olması
Maddeden lafzi anlamda, sadece birinci suçun faili olan kişinin infiali sonucu adam öldürme suçunu işlemesi beklenebilir. Ancak doktrinde, suçun işlenememesine katılan herhangi bir kişi de bu nitelikli hal kapsamında değerlendirilebilir (Ertaş, 2018, s. 235).
3. Hukuki Sonuçlar ve Ceza Sorumluluğu
Nitelikli şekilde adam öldüren fail, hem teşebbüs aşamasında kalan amaç suç hem de nitelikli adam öldürme suçundan dolayı sorumlu tutulur. Bu durumda gerçek içtima hükümleri uygulanır ve fail her iki suçtan cezalandırılır (Gürbüz, 2016, s. 198).
Ayrıca infialin nedeni olan amaç suç için de dava açılıp, yargılamanın birlikte yürütülmesi gereklidir. Bu durum, hukuki süreçlerin etkin ve bütüncül değerlendirilmesini sağlar.
4. Sonuç
TCK m.82/1-i kapsamında düzenlenen “bir suçu işleyememekten dolayı duyulan infialle adam öldürme” nitelikli hali, failin amaç suçun tamamlanamamasından kaynaklanan öfke, kızgınlık veya infialle ikinci bir suç olarak adam öldürme eylemini gerçekleştirmesi halinde uygulanmaktadır.
Bu hükmün uygulanabilmesi için amaç suçun kasıtlı, suç olarak tanımlı olması, icra hareketlerine başlanmış fakat tamamlanmamış olması ve iki suç arasında nedensellik bağının bulunması zorunludur. Yargıtay kararları, infial haliyle işlenen suçlarda failin psikolojik durumu ve suçlar arasındaki illiyet bağının tespiti konusunda titiz bir inceleme yapılmasını öngörmektedir.
Sonuç olarak, söz konusu nitelikli hal, ceza hukukunda suç zincirinin dinamik yapısını göz önüne alan özgün ve özel bir düzenlemedir. Uygulamada, somut olayın özellikleri ve failin psikolojik durumu detaylı değerlendirilmeden bu hükmün uygulanması mümkün değildir.
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.