Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.
Madde 308/A- (Ek: 20/7/2017-7035/23 md.)
(1) (Değişik cümle: 28/3/2023-7445/22 md.) Bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin kesin nitelikteki kararlarına karşı bölge adliye mahkemesi Cumhuriyet başsavcılığı, re’sen veya istem üzerine, kararın kendisine verildiği tarihten itibaren bir ay içinde kararı veren daireye itiraz edebilir. Sanığın lehine itirazda süre aranmaz. (Ek cümleler: 28/3/2023-7445/22 md.) Sanık aleyhine itiraz edilebilmesi için kararı etkileyecek nitelikte esaslı bir hatanın bulunması zorunlu olup, bu itiraz sanık veya müdafiine daire tarafından tebliğ olunur. Tebligat, ilgililerin dava dosyasından belirlenen son adreslerine yapılmasıyla geçerli olur. İlgililer, tebliğden itibaren iki hafta içinde yazılı olarak cevap verebilir. (Değişik cümleler: 17/10/2019-7188/30 md.) Daire, mümkün olan en kısa sürede itirazı inceler ve yerinde görürse kararını düzeltir; görmezse dosyayı itirazı incelemek üzere ceza daireleri başkanlar kuruluna gönderir. Kurula gönderilen itiraz hakkında, kararına itiraz edilen dairenin başkanı veya görevlendireceği üye tarafından kurula sunulmak üzere bir rapor hazırlanır. (Ek cümleler: 17/10/2019-7188/30 md.) Kurulun itirazın kabulüne ilişkin kararları, gereği için dairesine gönderilir. Kurulun verdiği kararlar kesindir. Dörtten fazla ceza dairesi olan bölge adliye mahkemelerinde Hâkimler ve Savcılar Kurulu tarafından daire başkanları arasından belirlenen ve dört üyeden oluşan başkanlar kurulu bu incelemeyi yapar. Başkanlar kurulunun bu maddeye ilişkin çalışma usul ve esasları, Hâkimler ve Savcılar Kurulu tarafından belirlenir.[1] [2]
Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının İtiraz Yetkisi (CMK m.308/A)
Giriş
Ceza Muhakemesi Kanunu’nda (CMK) düzenlenen olağan ve olağanüstü kanun yolları, yargılamada hatalı kararların düzeltilmesi bakımından büyük önem taşır. Bu kapsamda 5271 sayılı CMK’nın 308/A maddesi, bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin kesin nitelikteki kararlarına karşı Cumhuriyet başsavcılığının itiraz yetkisini düzenlemektedir.
2017 yılında 7035 sayılı Kanun ile hukuk sistemine kazandırılan bu düzenleme, özellikle sanığın lehine veya aleyhine verilen kararların daha üst bir denetimden geçmesini mümkün kılmaktadır. 2019 ve 2023 yıllarında yapılan değişikliklerle ise itiraz kurumunun kapsamı ve usulü daha ayrıntılı biçimde belirlenmiştir.
CMK m.308/A’nın Kapsamı ve Önemi
Kesin Nitelikteki Kararlara Karşı İtiraz
Bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin bazı kararları kesin nitelik taşır ve temyiz edilemez. Ancak bu kararların hukuka uygunluğu, Cumhuriyet başsavcılığı tarafından re’sen veya istem üzerine denetlenebilir.
Süreler ve Usul
- Sanığın lehine itirazda süre aranmaz.
- Sanık aleyhine itirazda ise kararın kendisine tebliğinden itibaren bir ay içinde başvuru yapılmalıdır.
- Sanık aleyhine yapılan itirazda esaslı bir hata bulunması zorunludur.
- İtiraz, sanığa veya müdafiine tebliğ edilir ve iki hafta içinde yazılı cevap verme imkânı tanınır.
Başkanlar Kurulunun Rolü
İtirazın reddi hâlinde dosya, Ceza Daireleri Başkanlar Kuruluna gönderilir.
- Kurul, esas hakkında karar verir ve verdiği karar kesindir.
- Dörtten fazla ceza dairesi bulunan bölge adliye mahkemelerinde kurulun yapısı HSK tarafından belirlenir.
Sanık ve Müdafi Açısından İtiraz Kurumu
Sanık ve müdafii bakımından bu düzenleme, hukuka aykırı ve hatalı kararların düzeltilmesi için ek bir güvence sağlar. Özellikle:
- Sanığın lehine başsavcılığın süresiz itiraz yetkisi büyük önem taşır.
- Müdafi, sanığın hak kaybı yaşamaması için itiraz sürecini yakından takip etmelidir.
- Sanık, bu süreçte uzman bir ceza avukatından profesyonel destek almalıdır.
Suçtan Zarar Gören/Müşteki Açısından İtiraz Kurumu
Mağdur veya müşteki konumundaki kişiler için de bu mekanizma önem arz eder:
- Başsavcılık, mağdurun talebi üzerine itiraz yoluna başvurabilir.
- Bu sayede mağdur, kendi başına hukuki süreci yürütmek zorunda kalmadan, başsavcılığın denetim mekanizmasından yararlanabilir.
- Ancak mağdurların da süreci etkili yönetebilmek için deneyimli bir ceza avukatına başvurmaları tavsiye edilir.
Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar
- Sürelerin yanlış hesaplanması sanık aleyhine hak kaybına neden olabilir.
- Esaslı hata kriterinin yorumu uygulamada tartışmalara yol açmaktadır.
- Başkanlar kurulu incelemesinin uzun sürmesi, adil yargılanma hakkını etkileyebilir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Sanığın lehine itirazda süre var mı?
Hayır. CMK m.308/A’ya göre sanığın lehine başsavcılığın itirazında süre sınırlaması yoktur.
2. Sanık aleyhine hangi şartlarda itiraz edilebilir?
Yalnızca esaslı bir hata varsa ve bu hata kararı etkileyecek nitelikteyse sanık aleyhine itiraz mümkündür.
3. İtiraz reddedilirse başka kanun yolu var mı?
Başkanlar kurulunun kararı kesindir, bu aşamadan sonra olağanüstü kanun yolları dışında başka bir denetim söz konusu değildir.
4. Mağdur veya müşteki doğrudan itiraz edebilir mi?
Hayır. İtiraz yetkisi Cumhuriyet başsavcılığına aittir. Ancak mağdur veya müşteki başsavcılıktan bu yönde talepte bulunabilir.
Sonuç
CMK m.308/A’da düzenlenen Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının itiraz yetkisi, ceza yargılamasında hukuka aykırılıkların giderilmesi ve adil yargılanma hakkının korunması bakımından son derece önemlidir. Özellikle sanık lehine süre sınırı olmaksızın tanınan bu yetki, ceza muhakemesinin adalet temelli işleyişini güçlendirmektedir.
Hem sanık ve müdafii hem de mağdur/müşteki açısından bu süreç, hukuki bilgi ve teknik detaylar içeren karmaşık bir mekanizmadır. Bu nedenle ilgili kişilerin hak kaybı yaşamamak adına mutlaka alanında uzman bir ceza avukatından profesyonel destek almaları önerilmektedir.
Kaynakça
- Ceza Muhakemesi Kanunu, 5271 sayılı Kanun.
- 7035 sayılı Kanun, RG: 20.07.2017.
- 7188 sayılı Kanun, RG: 17.10.2019.
- 7445 sayılı Kanun, RG: 28.03.2023.
- Centel, N., Zafer, H., & Çakmut, Ö. (2022). Ceza Muhakemesi Hukuku. İstanbul: Beta Yayıncılık.
- Yenisey, F., & Nuhoğlu, A. (2021). Ceza Muhakemesi Hukuku. İstanbul: Seçkin Yayıncılık.
- Parlar, A., & Hatipoğlu, M. (2020). Ceza Muhakemesi Kanunu Şerhi. Ankara: Adalet Yayınevi.
[1] Anayasa Mahkemesinin 26/1/2022 tarihli ve E.:2021/48; K.:2022/7 sayılı Kararı ile bu fıkranın birinci cümlesi “sanığın aleyhine itirazlar” yönünden iptal edilmiştir.
[2] 2/3/2024 tarihli ve 7499 sayılı Kanunun 37 nci maddesi ile bu fıkrada yer alan “otuz gün” ibaresi “bir ay” ve “yedi gün” ibaresi “iki hafta” şeklinde değiştirilmiştir.
| Ankara Ağır Ceza Avukatı İletişim Bilgileri | ||
| ✅ | Ankara Ağır Ceza Avukatı: | Avukat Necmettin İlhan |
| ✅ | Telefon : | 0312 4671882 – 0505 3522337 |
| ✅ | Adres: | Yeni Bağlıca Mah. Etimesgut Blv. No:90/B Qule Bağlıca İş Merkezi No:20 Etimesgut/Ankara |
| ✅ | Mail: | ncm.ilhan@gmail.com.tr |
| ✅ | Hizmet Alanları: | Ağır Cezalık Suçlar, Ağır Ceza Davaları, Ceza Hukuku |
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.