Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.
Sağlık denetimi
Madde 79- (1) Kurum hekimi, kurumu ayda en az bir kez denetleyerek genel ve özel önlem alınması gereken hastalıklar ile kurumda sağlık koşulları yönünden alınması gereken önerileri içeren bir rapor düzenler ve kurum yönetimine verir.
Ceza İnfaz Kurumlarında Sağlık Denetimi: 5275 Sayılı İnfaz Kanunu’nun 79. Maddesi Kapsamında Bir Değerlendirme
Giriş
Ceza infaz kurumlarında sağlık hizmetleri, hükümlülerin en temel insan haklarından biri olan sağlık hakkı kapsamında ele alınmaktadır. 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 79. maddesi, kurum hekimine cezaevlerinde sağlık denetimi yapma ve rapor düzenleme yükümlülüğü getirmektedir. Bu düzenleme, hem hükümlülerin yaşam hakkının korunması hem de ceza infaz kurumlarının uluslararası standartlara uyum sağlaması açısından kritik öneme sahiptir.
Madde 79’un İçeriği ve Önemi
5275 sayılı İnfaz Kanunu’nun 79. maddesi şu şekilde düzenlenmiştir:
“Kurum hekimi, kurumu ayda en az bir kez denetleyerek genel ve özel önlem alınması gereken hastalıklar ile kurumda sağlık koşulları yönünden alınması gereken önerileri içeren bir rapor düzenler ve kurum yönetimine verir.”
Bu hüküm, ceza infaz kurumlarının düzenli sağlık denetiminden geçirilmesini zorunlu kılmakta ve özellikle bulaşıcı hastalıkların önlenmesi, hijyen koşullarının sağlanması ve özel sağlık gereksinimlerinin tespit edilmesi açısından yol gösterici nitelik taşımaktadır.
Kurum Hekiminin Rolü ve Sorumlulukları
- Ayda en az bir kez sağlık denetimi yapmak.
- Genel ve özel önlemleri belirleyen rapor düzenlemek.
- Hükümlülerin sağlık koşullarını sürekli gözetim altında bulundurmak.
- Kurum yönetimine sağlık koşullarının iyileştirilmesine yönelik öneriler sunmak.
Bu süreçte kurum hekiminin hazırladığı raporlar, sadece tıbbi açıdan değil aynı zamanda hukuki açıdan da önem arz etmektedir.
Hükümlü Açısından Önemli Hususlar
- Sağlık Haklarının Takibi: Hükümlüler, sağlık kontrollerinin düzenli yapılıp yapılmadığını takip etmelidir.
- Şikâyet Mekanizmaları: Sağlık hizmetlerine erişimde sorun yaşayan hükümlüler, cezaevi idaresine veya ilgili denetim organlarına başvurmalıdır.
- Adli Yardım: Sağlık hakkının ihlali söz konusu olduğunda, hükümlüler alanında uzman bir ceza avukatına başvurarak hukuki destek almalıdır.
- Hak İhlallerinin Belgelendirilmesi: Sağlık denetimlerinin yetersizliği halinde, bu durumun kayıt altına alınması ileride açılabilecek davalar açısından önemlidir.
Uluslararası Standartlar ve Uygulamalar
- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS), yaşama hakkı ve işkence yasağı çerçevesinde sağlık hizmetlerine erişimi güvence altına almaktadır.
- Birleşmiş Milletler Mahpusların Asgari Standart Kuralları (Mandela Kuralları), ceza infaz kurumlarında sağlık hizmetlerinin bağımsız ve tarafsız şekilde yürütülmesini öngörmektedir.
- Dünya Sağlık Örgütü (WHO), cezaevlerinde bulaşıcı hastalıkların kontrol altına alınmasının toplum sağlığı açısından da kritik olduğunu vurgulamaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Kurum hekimi raporlarını kimler inceleyebilir?
Raporlar öncelikle kurum yönetimine sunulur. Ancak denetim organları ve gerektiğinde yargı makamları da bu raporlardan yararlanabilir.
2. Hükümlü sağlık hizmetine erişemediğinde ne yapmalı?
Hükümlü, önce cezaevi idaresine başvurmalı, sorun devam ederse savcılık ve infaz hâkimliğine şikâyette bulunmalıdır. Ayrıca ceza avukatından hukuki destek alması önemlidir.
3. Sağlık denetimlerinin yapılmaması halinde hangi hukuki yollar kullanılabilir?
İnfaz hâkimliği başvurusu, Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvuru yolları mümkündür.
Sonuç
5275 sayılı İnfaz Kanunu’nun 79. maddesi, ceza infaz kurumlarında sağlık hizmetlerinin düzenli olarak denetlenmesini ve raporlanmasını zorunlu kılarak, hükümlülerin yaşam hakkı ve sağlık hakkının korunmasını amaçlamaktadır. Ancak uygulamada ortaya çıkabilecek eksiklikler karşısında hükümlülerin bilinçli olması, haklarını takip etmesi ve alanında uzman bir ceza avukatından destek alması son derece önemlidir.
Kaynakça
- Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun, 5275 sayılı Kanun.
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatları.
- Avrupa Konseyi, (2019). European Prison Rules.
- Birleşmiş Milletler, (2015). United Nations Standard Minimum Rules for the Treatment of Prisoners (Mandela Rules).
- Dünya Sağlık Örgütü (WHO). (2020). Health in Prisons: A WHO Guide to the Essentials in Prison Health.
- Özgenç, İ. (2021). Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Centel, N., Zafer, H., & Çakmut, O. (2022). Ceza Muhakemesi
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.