Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.
İstinaf
Madde 272 – (1) İlk derece mahkemelerinden verilen hükümlere karşı istinaf yoluna başvurulabilir. Ancak, onbeş yıl ve daha fazla hapis cezalarına ilişkin hükümler, bölge adliye mahkemesince re’sen incelenir.
(2) Hükümden önce verilip hükme esas teşkil eden veya başkaca kanun yolu öngörülmemiş olan mahkeme kararlarına karşı da hükümle birlikte istinaf yoluna başvurulabilir.
(3) Ancak;
a) (Değişik: 31/3/2011-6217/23 md.) Hapis cezasından çevrilen adlî para cezaları hariç olmak üzere, sonuç olarak belirlenen onbeşbin Türk Lirası dâhil adlî para cezasına mahkûmiyet hükümlerine,[1]
b) Üst sınırı beşyüz günü geçmeyen adlî para cezasını gerektiren suçlardan beraat hükümlerine,
c) Kanunlarda kesin olduğu yazılı bulunan hükümlere,
Karşı istinaf yoluna başvurulamaz. (Ek cümle:14/4/2020-7242/17 md.) Bu suretle verilen hükümler tekerrüre esas olmaz.
Ceza Muhakemesi Hukukunda İstinaf Kanun Yolu (CMK m.272)
Giriş
Ceza muhakemesi hukukunda olağan kanun yollarından biri olan istinaf, ilk derece mahkemelerince verilen hükümlerin maddi ve hukuki yönden yeniden incelenmesini sağlayan bir başvuru yoludur. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 272. maddesi, hangi hükümlerin istinaf incelemesine tabi olacağını ve hangi kararların istinafa kapalı olduğunu düzenlemektedir. İstinaf, hem sanığın adil yargılanma hakkının korunması hem de mağdurun adalet beklentisinin karşılanması açısından büyük önem taşır.
İstinafın Kapsamı (CMK m.272)
CMK m.272’ye göre:
- Kural olarak: İlk derece mahkemelerinden verilen hükümlere karşı istinaf yoluna başvurulabilir.
- Re’sen inceleme: On beş yıl ve daha fazla hapis cezalarına ilişkin hükümler, bölge adliye mahkemelerince re’sen incelenir.
- Hükümle birlikte istinaf: Hükümden önce verilmiş ve hükme esas teşkil eden kararlar da hükümle birlikte istinafa götürülebilir.
- İstinafa kapalı hükümler:
- Hapis cezasından çevrilen adli para cezaları hariç olmak üzere, 15.000 TL dâhil adli para cezasına mahkûmiyet hükümleri,
- Üst sınırı 500 günü geçmeyen adli para cezasını gerektiren suçlarda verilen beraat hükümleri,
- Kanunda kesin olduğu yazılı bulunan hükümler istinafa götürülemez.
Ayrıca, istinafa kapalı olan bu hükümler tekerrüre esas alınmaz (7242 s. Kanun m.17).
Şüpheli/Sanık Açısından İstinaf
Şüpheli veya sanık bakımından istinaf, verilen cezanın hem hukuka hem de maddi gerçeğe uygun olup olmadığının denetlenmesi için kritik öneme sahiptir.
- Başvuru süresi: İstinaf istemi, hükmün gerekçesiyle birlikte tebliğ edildiği tarihten itibaren iki hafta içinde hükmü veren mahkemeye bir dilekçe verilmesi veya zabıt kâtibine bir beyanda bulunulması suretiyle yapılır
- Dikkat edilmesi gereken hususlar:
- İstinaf dilekçesi, gerekçeli ve usulüne uygun hazırlanmalıdır.
- Hükmün sanık aleyhine ağırlaşmaması için savunma stratejisi dikkatle belirlenmelidir.
- Sanık, istinaf incelemesi sürecinde uzman bir ceza avukatı ile hareket etmelidir.
Yargıtay kararlarında da vurgulandığı üzere, istinaf dilekçesinde açıkça belirtilmeyen hususlar BAM tarafından kendiliğinden incelenmeyebilir. Bu nedenle dilekçenin kapsamı belirleyicidir.
Mağdur/Müşteki/Suçtan Zarar Gören Açısından İstinaf
Mağdur, müşteki veya suçtan zarar gören bakımından da istinaf, adaletin tesisi açısından önemlidir.
- Beraat kararlarına karşı: Belli sınırların üzerindeki suçlarda verilen beraat hükümlerine karşı istinaf mümkündür.
- Zararın giderilmesi: İstinaf, maddi veya manevi tazminat beklentilerinin korunması açısından önem taşır.
- Dikkat edilmesi gereken hususlar:
- İstinaf dilekçesi somut delillerle desteklenmelidir.
- Suçun mağduru veya zarar gören, hak kaybına uğramamak için hukuki süreci avukat aracılığıyla yürütmelidir.
Yargıtay Uygulaması
Yargıtay içtihatlarında, istinaf başvurularının süresinde yapılmaması, dilekçenin gerekçesiz verilmesi veya kanunun istinafa kapalı saydığı hükümlere karşı başvurulması hâlinde başvurunun reddedileceği açıkça belirtilmektedir. Yargıtay ayrıca, istinaf merciinin sadece hukuka aykırılıkları değil, aynı zamanda maddi vakıanın değerlendirilmesini de yapması gerektiğini vurgulamaktadır.
Uzman Ceza Avukatının Önemi
İstinaf süreci, teknik ayrıntılarla dolu olup ciddi usulî riskler barındırmaktadır. Yanlış veya eksik bir istinaf dilekçesi, hak kayıplarına yol açabilir. Bu nedenle:
- Hem sanık hem de mağdur açısından uzman bir ceza avukatı ile çalışmak, sürecin etkin yönetilmesi için zorunlu hale gelmektedir.
- Ceza avukatının hukuki bilgi ve tecrübesi, istinaf aşamasında hak kaybını önleyecek en önemli unsurdur.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. İstinaf başvurusu kaç gün içinde yapılmalıdır?
Hükmün gerekçesiyle birlikte tebliğ edildiği tarihten itibaren iki hafta içinde yapılmalıdır.
2. Hangi kararlara karşı istinaf yoluna gidilemez?
15.000 TL’ye kadar adli para cezasına mahkûmiyet hükümleri, üst sınırı 500 günü geçmeyen adli para cezasını gerektiren suçlarda beraat kararları ve kanunda kesin olduğu yazılı hükümler istinafa kapalıdır.
3. İstinaf başvurusu cezanın artmasına neden olabilir mi?
Evet. Cumhuriyet savcısının sanık aleyhine başvurusu varsa ceza ağırlaşabilir. Bu nedenle savunma stratejisi dikkatle planlanmalıdır.
4. İstinaf süreci ne kadar sürer?
Dosyanın kapsamına göre değişmekle birlikte, genellikle birkaç ay ile bir yıl arasında sonuçlanabilmektedir.
5. İstinaf başvurusu reddedilirse ne yapılabilir?
Bölge adliye mahkemesinin kararına karşı koşulları varsa temyiz yoluna başvurulabilir.
Sonuç
İstinaf kanun yolu, ceza muhakemesi sisteminde ikinci derecede denetim sağlayarak adaletin gerçekleşmesine hizmet eden önemli bir kurumdur. Hem şüpheli/sanık hem de mağdur/müşteki açısından hakların korunması için istinaf sürecinin dikkatle yürütülmesi gerekir. Sürecin doğru yönetilmesi için uzman ceza avukatının hukuki desteği kritik önem taşır.
Kaynakça
- Ceza Muhakemesi Kanunu, 5271 s.
- Centel, N., Zafer, H., & Çakmut, Ö. (2022). Ceza Muhakemesi Hukuku. Beta Yayınları.
- Yenisey, F., & Nuhoğlu, A. (2021). Ceza Muhakemesi Hukuku. Seçkin Yayıncılık.
[1] 2/3/2024 tarihli ve 7499 sayılı Kanunun 37 nci maddesi ile bu bentte yer alan “üçbin” ibaresi “onbeşbin” şeklinde değiştirilmiştir.
| Ankara Ağır Ceza Avukatı İletişim Bilgileri | ||
| ✅ | Ankara Ağır Ceza Avukatı: | Avukat Necmettin İlhan |
| ✅ | Telefon : | 0312 4671882 – 0505 3522337 |
| ✅ | Adres: | Yeni Bağlıca Mah. Etimesgut Blv. No:90/B Qule Bağlıca İş Merkezi No:20 Etimesgut/Ankara |
| ✅ | Mail: | ncm.ilhan@gmail.com.tr |
| ✅ | Hizmet Alanları: | Ağır Cezalık Suçlar, Ağır Ceza Davaları, Ceza Hukuku |
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.