Hukuki Makaleler

Ceza Muhakemesi Hukukunda İtiraz Hakkında Karar (CMK.271) – Ağır Ceza Avukatı I Avukat Necmettin İlhan

Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.

Karar

Madde 271 – (1) Kanunda yazılı olan hâller saklı kalmak üzere, itiraz hakkında duruşma yapılmaksızın karar verilir. Ancak, gerekli görüldüğünde Cumhuriyet savcısı ve sonra müdafi veya vekil dinlenir.

(2) İtiraz yerinde görülürse merci, aynı zamanda itiraz konusu hakkında da karar verir.

(3) Karar mümkün olan en kısa sürede verilir.

(4) Merciin, itiraz üzerine verdiği kararları kesindir; ancak ilk defa merci tarafından verilen tutuklama kararlarına karşı itiraz yoluna gidilebilir.

CMK m.271 Kapsamında İtiraz Hakkında Karar ve Uygulamadaki Önemi

Giriş

Ceza muhakemesi hukukunda olağan kanun yollarından biri olan itiraz, usule ve hukuka aykırı kararların denetlenmesini sağlayan en temel güvencelerden biridir. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK)’nun 271. maddesi, itiraz üzerine merci tarafından nasıl karar verileceğini, bu kararların bağlayıcılığını ve kesinliğini düzenlemektedir. İtiraz, yalnızca yargılamanın adil şekilde yürütülmesini sağlamakla kalmaz; aynı zamanda şüpheli, sanık, mağdur veya suçtan zarar gören açısından temel hak ve özgürlüklerin korunmasında hayati bir rol üstlenir.


CMK m.271’in İçeriği

CMK m.271 hükmü şu esasları düzenlemektedir:

  1. Duruşma yapılmaksızın karar verilmesi: İtiraz üzerine kural olarak duruşma açılmaz. Ancak, gerekli görüldüğünde Cumhuriyet savcısı ile ardından müdafi veya vekil dinlenebilir.
  2. İtirazın kabulü: İtiraz yerinde görülürse merci, yalnızca itirazı kabul etmekle kalmaz; aynı zamanda itiraz konusu hakkında da karar verir.
  3. Süratle karar verilmesi: İtiraz hakkında mümkün olan en kısa sürede karar verilmesi esastır.
  4. Kesinlik: Merciin verdiği kararlar kural olarak kesindir. Ancak, merciin ilk defa verdiği tutuklama kararlarına karşı itiraz yolu açıktır.

Bu düzenleme, ceza muhakemesinde sürat, güvence ve kesinlik ilkelerinin birlikte hayata geçirilmesini amaçlamaktadır.


Şüpheli ve Sanık Açısından Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

  • Hak kaybı yaşamamak için sürelerin takibi çok önemlidir. İtiraz süresi kaçırıldığında, karar kesinleşir ve telafisi mümkün olmayan sonuçlar doğabilir.
  • Özellikle tutuklama kararlarına karşı itiraz, kişi özgürlüğü açısından en önemli kanun yoludur. Tutukluluğun devamı veya kaldırılması yönündeki kararlar, doğrudan bireyin özgürlüğünü etkilediğinden profesyonel bir hukuki yardım alınmalıdır.
  • Sanık veya şüpheli, itiraz dilekçesinde yalnızca hukuka aykırılıkları değil; delil değerlendirmesindeki hataları, ölçülülük ilkesine aykırılıkları ve kişi haklarını ihlal eden noktaları da ileri sürmelidir.

Mağdur, Müşteki ve Suçtan Zarar Gören Açısından Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

  • Mağdur veya müşteki, kovuşturmaya yer olmadığına dair karara (KYOK) itiraz hakkını etkin şekilde kullanmalıdır.
  • İtiraz dilekçesinde, suçun işlendiğine dair somut deliller ve olayın hukuki niteliği açıkça belirtilmelidir.
  • Özellikle delillerin toplanmaması, eksik inceleme yapılması veya mağdurun beyanlarının göz ardı edilmesi gibi gerekçeler mutlaka itirazda vurgulanmalıdır.
  • Bu süreçte, mağdurun haklarının korunabilmesi için ceza avukatının desteği büyük önem arz eder.

Yargıtay’ın İtiraz Kurumuna Bakışı

Yargıtay kararlarında;

  • İtiraz merciinin, yalnızca usul açısından değil, kararın esasına dair inceleme yapma yetkisine sahip olduğu vurgulanmaktadır.
  • İtirazın, adil yargılanma hakkının bir parçası olduğu, özellikle özgürlük kısıtlayıcı tedbirler bakımından etkin bir koruma sağladığı belirtilmektedir.
  • Ayrıca, merciin ilk kez verdiği tutuklama kararına karşı itirazın mümkün olması, hukuki güvencenin genişletilmesi açısından önem arz etmektedir.

Uzman Ceza Avukatının Önemi

İtiraz, yalnızca basit bir dilekçe hakkı değildir. Usul hataları, sürelerin kaçırılması veya hukuki gerekçelerin yanlış ileri sürülmesi, tarafların hak kaybına uğramasına yol açabilir.

  • Şüpheli/sanık bakımından, özgürlük hakkı doğrudan etkilenebilir.
  • Mağdur/müşteki bakımından, adalet arayışı sekteye uğrayabilir.

Bu nedenle, sürecin uzman bir ceza avukatı tarafından takip edilmesi, itirazın doğru gerekçelerle yapılmasını ve hukuki sürecin etkin şekilde yönetilmesini sağlar.


Sık Sorulan Sorular (SSS)

1. İtiraz dilekçesi nereye verilir?
İtiraz, kararı veren mercie veya kararı incelemeye yetkili merciye verilir.

2. İtiraz süresi ne kadardır?
Kural olarak iki hafta içinde yapılmalıdır. Ancak, bazı özel düzenlemelerde farklı süreler öngörülmüş olabilir.

3. İtiraz üzerine yeniden duruşma yapılır mı?
Kural olarak duruşma yapılmaz. Ancak gerekli görüldüğünde Cumhuriyet savcısı, müdafi veya vekil dinlenebilir.

4. Merciin kararı kesin midir?
Evet, merciin kararı kesindir. Ancak merciin ilk kez verdiği tutuklama kararına karşı yeniden itiraz edilebilir.

5. İtiraz sürecinde avukat tutmak zorunlu mu?
Zorunlu değildir; ancak hak kaybı yaşamamak ve etkili bir savunma veya başvuru yapmak için uzman ceza avukatı desteği tavsiye edilir.


Sonuç

CMK m.271 kapsamında düzenlenen itiraz kurumu, ceza muhakemesinde hem şüpheli/sanık hem de mağdur/müşteki açısından hak arama özgürlüğünün ve adil yargılanma hakkının bir güvencesi niteliğindedir. İtirazın usulüne uygun yapılması, özgürlüklerin korunması ve adaletin sağlanması bakımından büyük önem taşır. Bu nedenle, itiraz hakkının kullanılması sürecinde uzman bir ceza avukatının hukuki desteği hayati değer taşımaktadır.


Kaynakça

  • Ceza Muhakemesi Kanunu, 5271 sayılı Kanun.
  • Centel, N., Zafer, H. & Çakmut, Ö. (2023). Ceza Muhakemesi Hukuku. Beta Yayınları.
  • Yenisey, F. & Nuhoğlu, A. (2022). Ceza Muhakemesi Hukuku. Seçkin Yayıncılık.
 Ankara Ağır Ceza Avukatı İletişim Bilgileri
Ankara Ağır Ceza Avukatı:Avukat Necmettin İlhan
Telefon :0312 4671882 – 0505 3522337
Adres:Yeni Bağlıca Mah. Etimesgut Blv. No:90/B Qule Bağlıca İş Merkezi No:20 Etimesgut/Ankara
Mail:ncm.ilhan@gmail.com.tr
Hizmet Alanları:Ağır Cezalık Suçlar, Ağır Ceza Davaları, Ceza Hukuku

UYARI

Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.

KVKK AYDINLATMA METNİ

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir