Ceza Muhakemesinde Müzakerenin Yönetimi (CMK.228) – Ağır Ceza Avukatı I Avukat Necmettin İlhan

Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.

Müzakerenin yönetimi

Madde 228 – (1) Müzakereyi mahkeme başkanı yönetir.

Ceza Muhakemesinde Müzakerenin Yönetimi (CMK m. 228)

Giriş

Ceza muhakemesi sürecinde hükmün tesis edilmesi, yargılamanın en önemli aşamalarından biridir. Bu süreçte müzakere, mahkeme heyetinin karar üzerinde tartışarak sonuca ulaşmasını ifade eder. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 228. maddesi, müzakerenin nasıl ve kim tarafından yönetileceğini düzenlemektedir. Hükmün oluşum sürecinde şeffaflık, tarafsızlık ve düzenin korunması bakımından bu düzenleme büyük önem taşır.

CMK m. 228’in Hukuki İçeriği

CMK m. 228 hükmüne göre:

“Müzakereyi mahkeme başkanı yönetir.”

Bu düzenleme ile mahkeme başkanına, müzakere sürecinde düzeni sağlama, söz hakkını dağıtma ve kararın sağlıklı bir şekilde alınmasını temin etme görevi verilmiştir. Başkan, diğer hâkimler arasında dengeyi kurarak görüşmelerin hukuka uygun şekilde yürütülmesini sağlar.

Müzakerenin Yönetiminde Dikkat Edilecek Hususlar

1. Şüpheli/Sanık Açısından

• Karar sürecine doğrudan katılım mümkün değildir. Müzakereler kapalı olarak yapılır. Ancak şüpheli veya sanık, duruşmada sunduğu delil ve savunmalarla dolaylı şekilde bu sürece etki eder.
• Sanığın savunmasının eksiksiz olarak kayda geçirilmesi, müzakere sırasında göz önünde bulundurulur. Bu nedenle sanık, haklarını etkin şekilde kullanmalı ve savunmasını açıkça ifade etmelidir.
• Yargıtay kararlarında da vurgulandığı üzere, sanığın savunma hakkı kısıtlanmadan yapılan yargılamalarda verilen kararlar hukuka uygun kabul edilmektedir.

2. Mağdur/Müşteki ve Suçtan Zarar Gören Açısından

• Mağdur ve müşteki, doğrudan müzakere sürecinde yer almaz; ancak katılma talepleri, delil sunma hakları ve beyanları müzakere aşamasında dikkate alınır.
• Mağdurun haklarını koruyabilmesi için vekil aracılığıyla duruşmalara katılması önemlidir. Böylece, müzakere aşamasında göz önünde bulundurulacak argümanlar daha güçlü şekilde dosyaya dahil edilmiş olur.
• Yargıtay, mağdurun usule uygun olarak bilgilendirilmemesi veya taleplerinin değerlendirilmemesi hâlinde hükmün bozulabileceğine hükmetmiştir.

Müzakerenin Yönetiminin Önemi

• Tarafsızlık: Başkanın müzakereyi yönetmesi, karar sürecinin objektif şekilde yürütülmesini sağlar.
• Düzen: Farklı hâkimlerin görüşlerini ifade ederken belirli bir disiplin içinde hareket etmeleri güvence altına alınır.
• Hukuki Güvence: Hem sanığın savunma hakkı hem de mağdurun katılım hakkı dolaylı biçimde korunur.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

1. Müzakerelere şüpheli veya sanık katılabilir mi?
Hayır. CMK’ya göre müzakereler gizli yapılır. Sanık ve müdafi müzakere salonunda bulunmaz. Ancak savunmaları karara esas alınır.

2. Mağdur veya müşteki müzakereye katılabilir mi?
Hayır. Mağdur, müşteki veya suçtan zarar gören müzakerede hazır bulunamaz. Ancak talepleri, beyanları ve delilleri müzakere sırasında dikkate alınır.

3. Müzakereyi neden mahkeme başkanı yönetir?
Başkan, heyetin düzenini sağlar ve görüşmelerin sistematik şekilde yürütülmesine aracılık eder. Böylece farklı görüşlerin serbestçe ifade edilmesi sağlanır.

4. Müzakerede başkanın görüşü diğer hâkimlere üstün müdür?
Hayır. Başkanın yalnızca yönetim yetkisi vardır. Karar aşamasında her hâkimin oyu eşit değere sahiptir.

Sonuç

CMK m. 228’de öngörülen “müzakerenin mahkeme başkanı tarafından yönetilmesi” kuralı, adil yargılanma hakkının teminatıdır. Sanık veya şüphelinin savunma hakkı, mağdurun ise katılma hakkı korunurken; müzakerenin düzenli yürütülmesi, sağlıklı bir hüküm kurulmasının ön koşuludur.

Kaynakça (APA)

• Centel, N., Zafer, H., & Çakmut, O. (2022). Ceza Muhakemesi Hukuku. Beta Yayınları.
• Özbek, V. Ö., Doğan, K., & Bacaksız, P. (2023). Ceza Muhakemesi Hukuku. Seçkin Yayıncılık.
• Toroslu, N., & Feyzioğlu, M. (2021). Ceza Muhakemesi Hukuku. Savaş Yayınevi.
• 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK).

UYARI

Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.

KVKK AYDINLATMA METNİ