Hukuki Makaleler

Cezaevinde Öğretimden Yararlanma Hakkı (5275 sayılı Kanun m.76) – Ağır Ceza Avukatı I Av. Necmettin İlhan

Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.

Öğretimden yararlanma

Madde 76- (Değişik:14/11/2024-7532/18 md.)

(1) Açık ceza infaz kurumları ile çocuk eğitimevlerinde bulunan hükümlülerin tüm öğretim türlerinden; diğer ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlülerin ise kurum içinde verilebilen yaygın, dışarıdan ve açık öğretim programlarından yararlanmaları sağlanır.

(2) Kapalı ceza infaz kurumunda bulunan hükümlüler, kurum içinde açılan örgün öğretim programlarına kurum disiplin, düzen ve güvenliğini tehlikeye düşürmeyecek şekilde, kurumsal kapasite ve imkânların uygunluğu ölçüsünde devam edebilir. Yaş, eğitim düzeyi, engellilik durumu, sosyal ve ekonomik durum ile benzeri ölçütlere göre ihtiyacı olan hükümlülere öncelik verilir.

(3) Kayıtlı olduğu eğitim kurumlarının ilgili mevzuatına göre gerekli şartları taşıyan ve kapalı ceza infaz kurumunda bulunan hükümlülerin sınavları, kişi ve kurum güvenliği ile kurum disiplin ve düzeninin bozulmasını önleyici tedbirler alınarak aşağıda belirtilen usule göre ceza infaz kurumu içinde yapılır:

a) Kayıtlı oldukları ortaöğretim, ön lisans, lisans ve benzeri öğretim programları kapsamındaki sınavlar ile mesleki yeterlilik gibi yazılı veya sözlü sınavlar, ilgili kurum ile koordinasyon sağlanarak öncelikle çevrim içi, bunun mümkün olmaması hâlinde ise ilgili eğitim kurumu görevlisinin gözetiminde yüz yüze yapılır.

b) Hükümlüler, merkezî sınavlar ile açık öğretim kurumları sınavlarına, sınav merkezi olarak belirlenen ceza infaz kurumlarında katılır.

(4) Kurum ve kuruluşlar ile üniversiteler, sınavlara ilişkin olarak üçüncü fıkrada belirtilen konularda gerekli düzenlemeleri yapmak ve tedbirleri almakla yükümlüdür.

(5) Açık ceza infaz kurumları ile çocuk eğitimevlerinde bulunan hükümlülerin öğretimden yararlanması veya sınavlara katılması, hükümlünün; başarısız olması, devamsızlık göstermesi, eğitim ve sınav alanlarında bu Kanunda yazılı disiplin cezasını gerektiren eylemlerden birini gerçekleştirmesi veya öğretim programının ceza infaz kurumunun işleyişine yer ve zaman itibarıyla uygun olmaması hâlleri dışında engellenemez.

(6) Bu maddenin uygulanmasına ve sınavlara ilişkin usul ve esaslar Milli Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulunun görüşü alınarak Adalet Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenir.

Ceza İnfaz Kurumlarında Öğretimden Yararlanma Hakkı

Giriş

Ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlülerin eğitim hakkı, temel insan hakları kapsamında değerlendirilmektedir. 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 76. maddesi (Değişik: 14/11/2024-7532/18 md.), hükümlülerin eğitimden yararlanma usul ve esaslarını düzenleyerek, fırsat eşitliği ilkesinin hayata geçirilmesine katkı sağlamaktadır. Bu düzenleme, özellikle kapalı ceza infaz kurumlarındaki hükümlülerin eğitim süreçlerine katılımına yönelik önemli yenilikler içermektedir.

1. Açık Ceza İnfaz Kurumları ve Çocuk Eğitimevlerinde Eğitim İmkânları

Kanun, açık ceza infaz kurumları ile çocuk eğitimevlerinde bulunan hükümlülerin tüm öğretim türlerinden yararlanabilmesini güvence altına almaktadır. Bu kapsamda hükümlüler, örgün, açık öğretim ve yaygın eğitim imkânlarına doğrudan erişebilmektedir.

2. Kapalı Ceza İnfaz Kurumlarında Eğitim Hakkı

Kapalı kurumlarda bulunan hükümlüler, kurum içinde açılan örgün öğretim programlarına, kurumun kapasitesi, güvenlik ve disiplin koşullarına bağlı olarak katılabilmektedir. Burada dikkat çekici husus, önceliklendirme kriterleridir. Kanun; yaş, eğitim düzeyi, engellilik durumu ve sosyal-ekonomik faktörleri esas alarak, daha dezavantajlı durumda olan hükümlülere öncelik tanımaktadır.

3. Sınavların Yapılma Usulü

Hükümlülerin kayıtlı oldukları eğitim kurumlarının sınavlarına katılımı, sıkı tedbirler alınarak sağlanmaktadır:

  • Çevrim içi sınavlar öncelikli yöntemdir.
  • Çevrim içi sınavın mümkün olmaması hâlinde, ilgili kurum görevlisinin gözetiminde yüz yüze sınavlar yapılmaktadır.
  • Merkezî sınavlar ve açık öğretim kurumlarının sınavları, sınav merkezi olarak belirlenen ceza infaz kurumlarında gerçekleştirilmektedir.

4. Eğitim Sürecinde Kurumların Sorumlulukları

Milli Eğitim Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu ve Adalet Bakanlığı işbirliği içinde, eğitim ve sınav süreçlerine ilişkin düzenlemeleri yapmak ve gerekli güvenlik tedbirlerini almakla yükümlüdür.

5. Eğitim Hakkının Kısıtlanamayacağı Durumlar

Açık ceza infaz kurumlarında ve çocuk eğitimevlerinde eğitim hakkı, sadece istisnai hallerde sınırlandırılabilmektedir. Bu istisnalar arasında başarısızlık, devamsızlık, disiplin cezasını gerektiren eylemler ve kurumun işleyişine uygunluk yer almaktadır.

6. Hükümlülerin Haklarını Korumak İçin Atması Gereken Adımlar

Hükümlülerin eğitim hakkından etkin bir şekilde yararlanabilmesi için:

  • Kurum idaresine yazılı başvuruda bulunmaları,
  • Eğitim taleplerini düzenli olarak takip etmeleri,
  • Eğitim ve sınav süreçlerinde yaşanan olası ihlallerde idari ve yargısal yollara başvurmaları önem arz etmektedir.

Bu süreçlerde, uzman bir ceza avukatından hukuki destek almak, hak kayıplarının önüne geçmek açısından son derece önemlidir.

7. Yargıtay İçtihatları Işığında Eğitim Hakkı

Yargıtay kararları, hükümlülerin eğitim hakkının temel bir hak olduğunu vurgulamakta ve bu hakkın ihlali halinde yargısal denetim yolunun açık olduğunu belirtmektedir. Eğitim hakkının sınırlandırılması ancak kanuni sebeplere dayanabilir ve ölçülülük ilkesi gözetilerek uygulanabilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Kapalı cezaevindeki bir hükümlü lisans eğitimine devam edebilir mi?
Evet. Kurum kapasitesi ve güvenlik koşulları uygun olduğu sürece örgün veya açık öğretim programlarına devam edebilir.

2. Hükümlülerin sınavları nasıl yapılır?
Öncelikli olarak çevrim içi yapılır; bu mümkün değilse yüz yüze sınav uygulanır.

3. Eğitim hakkı hangi hallerde engellenebilir?
Başarısızlık, devamsızlık, disiplin ihlalleri veya kurum işleyişine uygun olmama durumlarında eğitim hakkı sınırlandırılabilir.

4. Hükümlüler hangi kurumların işbirliğiyle eğitim alır?
Adalet Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulu koordineli şekilde süreci yürütür.

5. Hükümlülerin hak ihlallerinde yapması gereken ilk şey nedir?
Kurum idaresine başvuru yapılmalı, sonuç alınamaması halinde ceza avukatına danışarak yargısal süreç başlatılmalıdır.

Sonuç

5275 sayılı Kanun’un 76. maddesi, hükümlülerin eğitim hakkını güvence altına alarak topluma yeniden kazandırılmalarına katkı sağlamaktadır. Eğitim, hükümlülerin sosyalleşmesi, mesleki beceri kazanması ve ceza infaz kurumundan sonraki yaşamlarına daha sağlıklı uyum sağlamaları için vazgeçilmezdir. Bu süreçte, uzman ceza avukatlarının rehberliği, hükümlülerin haklarını etkin bir şekilde korumasına yardımcı olmaktadır.


Kaynakça

  • 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun
  • Adalet Bakanlığı. (2024). Ceza İnfaz Kurumlarında Eğitim ve Öğretim Raporu.
  • Arslan, Z. (2020). İnsan Hakları Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Gökcan, H. & Artuç, M. (2019). Ceza İnfaz Hukuku. İstanbul: Beta Yayınları.
  • Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı. (2023). Ceza İnfaz Kurumlarında Yükseköğretim Faaliyetleri Raporu.

Öğretimden yararlanma

Madde 76- (Değişik:14/11/2024-7532/18 md.)

(1) Açık ceza infaz kurumları ile çocuk eğitimevlerinde bulunan hükümlülerin tüm öğretim türlerinden; diğer ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlülerin ise kurum içinde verilebilen yaygın, dışarıdan ve açık öğretim programlarından yararlanmaları sağlanır.

(2) Kapalı ceza infaz kurumunda bulunan hükümlüler, kurum içinde açılan örgün öğretim programlarına kurum disiplin, düzen ve güvenliğini tehlikeye düşürmeyecek şekilde, kurumsal kapasite ve imkânların uygunluğu ölçüsünde devam edebilir. Yaş, eğitim düzeyi, engellilik durumu, sosyal ve ekonomik durum ile benzeri ölçütlere göre ihtiyacı olan hükümlülere öncelik verilir.

(3) Kayıtlı olduğu eğitim kurumlarının ilgili mevzuatına göre gerekli şartları taşıyan ve kapalı ceza infaz kurumunda bulunan hükümlülerin sınavları, kişi ve kurum güvenliği ile kurum disiplin ve düzeninin bozulmasını önleyici tedbirler alınarak aşağıda belirtilen usule göre ceza infaz kurumu içinde yapılır:

a) Kayıtlı oldukları ortaöğretim, ön lisans, lisans ve benzeri öğretim programları kapsamındaki sınavlar ile mesleki yeterlilik gibi yazılı veya sözlü sınavlar, ilgili kurum ile koordinasyon sağlanarak öncelikle çevrim içi, bunun mümkün olmaması hâlinde ise ilgili eğitim kurumu görevlisinin gözetiminde yüz yüze yapılır.

b) Hükümlüler, merkezî sınavlar ile açık öğretim kurumları sınavlarına, sınav merkezi olarak belirlenen ceza infaz kurumlarında katılır.

(4) Kurum ve kuruluşlar ile üniversiteler, sınavlara ilişkin olarak üçüncü fıkrada belirtilen konularda gerekli düzenlemeleri yapmak ve tedbirleri almakla yükümlüdür.

(5) Açık ceza infaz kurumları ile çocuk eğitimevlerinde bulunan hükümlülerin öğretimden yararlanması veya sınavlara katılması, hükümlünün; başarısız olması, devamsızlık göstermesi, eğitim ve sınav alanlarında bu Kanunda yazılı disiplin cezasını gerektiren eylemlerden birini gerçekleştirmesi veya öğretim programının ceza infaz kurumunun işleyişine yer ve zaman itibarıyla uygun olmaması hâlleri dışında engellenemez.

(6) Bu maddenin uygulanmasına ve sınavlara ilişkin usul ve esaslar Milli Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulunun görüşü alınarak Adalet Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenir.

 Ankara Ağır Ceza Avukatı İletişim Bilgileri
Ankara Ağır Ceza Avukatı:Avukat Necmettin İlhan
Telefon :0312 4671882 – 0505 3522337
Adres:Yeni Bağlıca Mah. Etimesgut Blv. No:90/B Qule Bağlıca İş Merkezi No:20 Etimesgut/Ankara
Mail:ncm.ilhan@gmail.com.tr
Hizmet Alanları:Ağır Cezalık Suçlar, Ağır Ceza Davaları, Ceza Hukuku

UYARI

Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.

KVKK AYDINLATMA METNİ

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir