Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.
Çocuk hükümlüler hakkında uygulanabilecek disiplin tedbirleri
Madde 45- (1) Çocuk hükümlüler hakkında uygulanabilecek disiplin tedbirleri, çocuğun disiplin cezası gerektiren eyleminin gerçekleşme riskinin bulunması hâlinde bu riski ortadan kaldırmak veya soruşturma sürerken giderilmesi güç ve imkânsız zararların doğmasını önlemek amacıyla uygulanan ve ceza niteliği taşımayan koruma ve önleme amaçlı tedbirlerdir.
(2) Çocuklar hakkında uygulanabilecek disiplin tedbirleri şunlardır:
a) Teşvik esaslı ayrıcalıkları ertelemek.
b) Kaldığı odayı ve yatakhaneyi değiştirmek.
c) Bulunduğu kurumun başka bir kısmına nakletmek.
d) Meslek eğitiminin bütünlüğünü ve sürekliliğini bozmayacak şekilde çalıştığı işyerini veya atölyeyi değiştirmek.
e) Belli yerlere girmesini yasaklamak.
f) Bazı eşyaları bulundurmasını veya kullanmasını yasaklamak.
Çocuk Hükümlüler Hakkında Uygulanabilecek Disiplin Tedbirleri: Hukuki Analiz ve Uygulama
Giriş
Çocuk hükümlüler, ceza infaz kurumlarında hem güvenlik hem de topluma uyum süreci açısından özel bir korumaya tabidir. 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 45. maddesi, çocuklar hakkında uygulanabilecek disiplin tedbirlerini düzenlemekte ve bu tedbirlerin ceza niteliği taşımayan koruma ve önleme amaçlı tedbirler olduğunu açıkça ortaya koymaktadır (Resmî Gazete, 2005). Bu makalede, söz konusu disiplin tedbirlerinin hukuki temeli, uygulama esasları, şüpheli/sanık ile mağdur açısından dikkat edilmesi gereken hususlar ve Yargıtay içtihatları ışığında değerlendirilmesi yapılacaktır.
1. Hukuki Dayanak ve Amaç
1.1. Disiplin Tedbirlerinin Niteliği
Çocuklar hakkında uygulanacak disiplin tedbirleri, aşağıdaki amaçlarla sınırlıdır:
- Disiplin cezası gerektiren eylemin oluşma riskini ortadan kaldırmak,
- Soruşturma sürecinde giderilmesi güç veya imkânsız zararların doğmasını önlemek.
Kanun açıkça bu tedbirlerin ceza niteliği taşımadığını, dolayısıyla klasik disiplin cezaları gibi suç ve ceza dengesi çerçevesinde uygulanmadığını belirtir (5275 sayılı Kanun, md. 45).
1.2. Uygulama İlkeleri
- Tedbirler çocuğun eğitim ve gelişim haklarına zarar vermeyecek şekilde uygulanmalıdır.
- Orantılılık ve ölçülülük ilkesi esas alınır.
- Her bir tedbirin süresi, etkisi ve çocuğun ruhsal durumu göz önünde bulundurularak değerlendirilir.
2. Çocuk Hükümlüler Hakkında Uygulanabilecek Disiplin Tedbirleri
5275 sayılı Kanun md. 45/2 uyarınca çocuklar için öngörülen disiplin tedbirleri şunlardır:
| Tedbir Türü | Açıklama |
| Teşvik esaslı ayrıcalıkları ertelemek | Ödül ve ayrıcalık haklarının geçici olarak durdurulmasıdır. |
| Kaldığı odayı veya yatakhaneyi değiştirmek | Sosyal ve çevresel faktörleri düzenleyerek olumsuz etkileri azaltmak. |
| Kurumun başka bir kısmına nakletmek | Güvenlik veya eğitim amaçlı mekân değişiklikleri. |
| Çalıştığı işyerini veya atölyeyi değiştirmek | Meslek eğitimi bütünlüğü bozulmadan yapılır. |
| Belli yerlere giriş yasağı koymak | Kurum içindeki riskli alanlara erişimin sınırlandırılması. |
| Bazı eşyaları bulundurmasını veya kullanmasını yasaklamak | Tehlike veya suça yönlendirme riskini azaltmak. |
3. Hükümlü Açısından Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
- Çocuk sanığın hakları her zaman gözetilmelidir.
- Disiplin tedbirleri ceza niteliği taşımadığı için savunma hakkı sınırlı değildir, ancak uygulanacak tedbirler yazılı olarak ve gerekçeli olmalıdır.
- Çocuğun psikolojik ve sosyal gelişimi göz ardı edilmemelidir.
Öneriler:
- Uzman bir ceza avukatı, çocuk sanığın haklarının korunmasında ve tedbirlerin orantılı olup olmadığının denetlenmesinde kritik rol oynar.
- Tedbirler uygulanırken çocuğun ailesi veya yasal temsilcisi bilgilendirilmelidir.
4. Mağdur/Müşteki Açısından Dikkat Edilecek Hususlar
- Çocuk hükümlüye yönelik tedbirler, mağdur açısından güvenlik ve koruma boyutunu güçlendirecek şekilde tasarlanmalıdır.
- Tedbirler, mağdur veya müştekinin psikolojik olarak etkilenmesini önlemeli, ayrıca olayların tekrarlanma riskini azaltmalıdır.
- Mağdurun gizliliği ve güvenliği her zaman önceliklidir.
5. Yargıtay İçtihatları Çerçevesinde Değerlendirme
- Yargıtay kararlarında çocuk hükümlüler hakkında uygulanan disiplin tedbirlerinin orantılı, geçici ve önleyici nitelikte olması gerektiği vurgulanmaktadır.
- Örneğin, meslek eğitiminde veya yatakhanede yapılan geçici değişikliklerin çocuğun eğitim hakkını ihlal etmemesi şart koşulmuştur.
- Tedbirler, koruyucu ve eğitici amaçla sınırlı olmalı, cezai bir boyuta dönüşmemelidir.
6. Sık Sorulan Sorular (SSS)
Soru 1: Çocuk hükümlüye disiplin cezası yerine tedbir uygulanabilir mi?
Cevap: Evet, md. 45 uyarınca disiplin tedbirleri ceza niteliği taşımayan önleyici tedbirlerdir ve çocuğun hakları korunarak uygulanır.
Soru 2: Disiplin tedbirleri çocuğun eğitim hakkını etkiler mi?
Cevap: Hayır, tedbirler eğitim ve meslek çalışmalarının sürekliliğini bozmayacak şekilde uygulanır.
Soru 3: Uzman ceza avukatı neden önemlidir?
Cevap: Çocuğun haklarını korur, tedbirlerin hukuka uygunluğunu denetler ve gerektiğinde yasal başvurular yapar.
Soru 4: Mağdur güvenliği nasıl sağlanır?
Cevap: Tedbirler çocuğun risklerini azaltırken, mağdurun psikolojik ve fiziksel güvenliği gözetilir.
7. Sonuç
Çocuk hükümlüler hakkında uygulanan disiplin tedbirleri, ceza hukuku çerçevesinde değil koruma ve önleme amaçlıdır. Kanun ve Yargıtay içtihatları, bu tedbirlerin çocuğun haklarını ihlal etmeyecek şekilde, orantılı ve geçici olarak uygulanmasını öngörmektedir. Uzman ceza avukatı rehberliği, hem çocuğun hem de mağdurun haklarının korunması açısından kritik öneme sahiptir. Bu uygulamalar, ceza infaz kurumlarında hem güvenliğin sağlanmasına hem de çocukların topluma kazandırılmasına hizmet etmektedir.
Kaynakça
- Resmî Gazete. (2005). 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun.
- Erman, T. (2020). Ceza ve infaz hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
| Ankara Ağır Ceza Avukatı İletişim Bilgileri | ||
| ✅ | Ankara Ağır Ceza Avukatı: | Avukat Necmettin İlhan |
| ✅ | Telefon : | 0312 4671882 – 0505 3522337 |
| ✅ | Adres: | Yeni Bağlıca Mah. Etimesgut Blv. No:90/B Qule Bağlıca İş Merkezi No:20 Etimesgut/Ankara |
| ✅ | Mail: | ncm.ilhan@gmail.com.tr |
| ✅ | Hizmet Alanları: | Ağır Cezalık Suçlar, Ağır Ceza Davaları, Ceza Hukuku |
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.