Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.
Devlet sırrı niteliğindeki bilgilerle ilgili tanıklık
Madde 47 – (1) Bir suç olgusuna ilişkin bilgiler, Devlet sırrı olarak mahkemeye karşı gizli tutulamaz. Açıklanması, Devletin dış ilişkilerine, milli savunmasına ve milli güvenliğine zarar verebilecek; anayasal düzeni ve dış ilişkilerinde tehlike yaratabilecek nitelikteki bilgiler, Devlet sırrı sayılır.
(2) Tanıklık konusu bilgilerin Devlet sırrı niteliğini taşıması halinde; tanık, sadece mahkeme hâkimi veya heyeti tarafından zâbıt kâtibi dahi olmaksızın dinlenir. Hâkim veya mahkeme başkanı, daha sonra, bu tanık açıklamalarından, sadece yüklenen suçu açıklığa kavuşturabilecek nitelikte olan bilgileri tutanağa kaydettirir.
(3) Bu madde hükmü, hapis cezasının alt sınırı beş yıl veya daha fazla olan suçlarla ilgili olarak uygulanır.
(4) Cumhurbaşkanının tanıklığı söz konusu olduğunda sırrın niteliğini ve mahkemeye bildirilmesi hususunu kendisi takdir eder.
Devlet Sırrı Niteliğindeki Bilgilerle İlgili Tanıklık: Hukuki Çerçeve ve Uygulama
Giriş
Ceza muhakemesi sürecinde tanıkların beyanları, suça ilişkin delillerin toplanmasında kritik bir rol oynar. Ancak bazı bilgiler, Devlet sırrı niteliğinde olabilir ve bu bilgilerin açığa çıkması ulusal güvenlik, milli savunma veya anayasal düzen açısından ciddi riskler taşıyabilir (CMK, 2025, md. 47). Bu makalede, Devlet sırrı niteliğindeki bilgilerin tanıklık kapsamında nasıl ele alınacağı, şüpheli/sanık ve mağdur açısından dikkat edilmesi gereken hususlar, uygulamada izlenmesi gereken prosedürler ve sıkça sorulan sorular ele alınacaktır.
Devlet Sırrı Tanımı ve Kapsamı
CMK madde 47’ye göre Devlet sırrı, aşağıdaki özelliklere sahip bilgileri kapsar:
- Devletin dış ilişkilerine zarar verebilecek nitelikte bilgiler.
- Milli savunma ve milli güvenliği tehlikeye sokabilecek bilgiler.
- Anayasal düzeni ve dış ilişkilerde tehlike yaratabilecek bilgiler.
Bu bağlamda, bir bilgiye “Devlet sırrı” statüsü verilmesi, yalnızca ilgili mahkeme ve yetkili makamın takdirine bağlıdır.
Tanıklık Usulü ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Devlet sırrı niteliğindeki bilgiler için tanıklık süreci, standart tanıklık prosedürlerinden farklıdır:
- Gizlilik İlkesi: Tanık, sadece hâkim veya heyet tarafından dinlenir; zabıt kâtibi dahi dinleme sürecinde bulunmaz.
- Tutanağa Kaydetme: Hâkim veya mahkeme başkanı, tanığın verdiği bilgiden sadece yüklenen suçu açıklığa kavuşturacak bilgileri tutanağa geçirir.
- Uygulama Alanı: Bu uygulama, hapis cezasının alt sınırı beş yıl veya daha fazla olan suçlarda geçerlidir.
- Cumhurbaşkanının Tanıklığı: Cumhurbaşkanı söz konusu olduğunda, sır niteliği ve mahkemeye bildirilmesi hususu doğrudan kendisi tarafından belirlenir.
Şüpheli ve Sanıklar Açısından Yapılması Gerekenler
- Tanık sıfatıyla Devlet sırrı niteliğindeki bilgilerin ifadesine katılacak sanık veya şüpheliler, öncelikle hukuki danışmanlık almalıdır.
- Mahkeme önünde, ifadenin sadece suçun aydınlatılması amacıyla kaydedileceğini bilmelidir.
- Gerektiğinde avukat aracılığıyla ifade sınırlarını ve gizliliği güvence altına almak mümkündür.
Uzman Avukat Tavsiyesi: Tanık veya şüpheli sıfatıyla Devlet sırrı içerikli beyanlarda bulunacak kişilerin, alanında uzman ceza avukatı rehberliğinde hareket etmesi büyük önem taşır.
Mağdur/Müşteki Açısından Yapılması Gerekenler
- Mağdur veya müşteki, Devlet sırrı niteliğindeki bilgilerin açıklanmasında mahkeme tarafından uygulanacak özel prosedürler hakkında bilgilendirilmelidir.
- Mahkeme, mağdurun korunması için ifade sürecinde gerekli gizlilik önlemlerini alır.
- Mağdur, sürecin herhangi bir aşamasında avukat desteği alarak haklarını güvence altına alabilir.
Not: Mağdurlar, Devlet sırrı niteliğinde bilgilerle ilgili olarak mahkeme dışı açıklamalardan kaçınmalıdır.
Özel Alt Başlık: Tanıklıkta Gizlilik ve Adli Teknikler
- Kapalı Oturum: Tanık dinleme işlemi, sadece hâkim veya heyet huzurunda yapılır.
- Elektronik Kayıt ve Tutanağa Geçirme: Sadece suçun aydınlatılmasına ilişkin bilgiler kayda geçirilir; geri kalan bilgiler gizli tutulur.
- Yüksek Riskli Suçlar: Devlet sırrı ile bağlantılı yüksek cezalı suçlarda ek güvenlik önlemleri uygulanır.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
S1: Devlet sırrı tanımı hangi bilgiler için geçerlidir?
C1: Milli savunma, ulusal güvenlik, anayasal düzen ve dış ilişkiler açısından tehlike yaratabilecek bilgiler Devlet sırrıdır.
S2: Tanık ifadesi sırasında zabıt kâtibi neden bulunmaz?
C2: Tanığın açıkladığı bilgiler gizli olduğu için, bilgiye erişim sınırlandırılır ve tutanağa yalnızca suçun aydınlatılmasına ilişkin bilgiler geçirilir.
S3: Cumhurbaşkanı tanık olursa süreç nasıl işler?
C3: Sır niteliğinin belirlenmesi ve mahkemeye bildirilmesi takdir yetkisi doğrudan Cumhurbaşkanına aittir.
Sonuç ve Öneriler
Devlet sırrı niteliğindeki bilgilerle ilgili tanıklık süreci, hem hukuki hem de güvenlik boyutları açısından özel düzenlemelere tabidir. Şüpheli/sanık ve mağdur açısından süreçte doğru adımların atılması için mutlaka uzman ceza avukatı desteği alınması gerekmektedir. Tanıklık esnasında gizlilik ve usul kurallarına uyulması, hem kişisel hukuki güvenlik hem de ulusal güvenlik açısından kritik öneme sahiptir.
Kaynakça
- Ceza Muhakemesi Kanunu, Kanun No. 5271, Resmî Gazete, 2005.
- Özdemir, H. (2020). Ceza muhakemesinde tanık ve delil yönetimi. Ankara: Adalet Yayınevi.
- Şahin, M. (2019). Devlet sırrı ve adli süreçler. İstanbul: Hukuk Akademisi Yayınları.
- Yılmaz, E. (2021). Ceza hukukunda gizlilik ve devlet sırları. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
| Ankara Ağır Ceza Avukatı İletişim Bilgileri | ||
| ✅ | Ankara Ağır Ceza Avukatı: | Avukat Necmettin İlhan |
| ✅ | Telefon : | 0312 4671882 – 0505 3522337 |
| ✅ | Adres: | Yeni Bağlıca Mah. Etimesgut Blv. No:90/B Qule Bağlıca İş Merkezi No:20 Etimesgut/Ankara |
| ✅ | Mail: | ncm.ilhan@gmail.com.tr |
| ✅ | Hizmet Alanları: | Ağır Cezalık Suçlar, Ağır Ceza Davaları, Ceza Hukuku |
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.