Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.
Dinleme ve okumadan sonra diyeceğin sorulması
Madde 215 – (1) Suç ortağının, tanığın veya bilirkişinin dinlenmesinden ve herhangi bir belgenin okunmasından sonra bunlara karşı bir diyecekleri olup olmadığı katılana veya vekiline, Cumhuriyet savcısına, sanığa ve müdafiine sorulur.
Dinleme ve Okumadan Sonra Diyeceklerin Sorulması (CMK m.215)
Giriş
Ceza muhakemesi, delillerin tartışılması ve tarafların adil yargılanma hakkının güvence altına alınması bakımından titiz bir şekilde düzenlenmiştir. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK)’nun 215. maddesi, tanık, bilirkişi veya suç ortağının dinlenmesinden ya da belgelerin okunmasından sonra taraflara görüşlerini belirtme imkânı tanımaktadır. Bu düzenleme, silahların eşitliği ilkesi, çelişmeli yargılama ve adil yargılanma hakkı açısından kritik bir öneme sahiptir.
CMK m.215’in Hukuki Dayanağı
CMK m.215/1:
“Suç ortağının, tanığın veya bilirkişinin dinlenmesinden ve herhangi bir belgenin okunmasından sonra bunlara karşı bir diyecekleri olup olmadığı; katılana veya vekiline, Cumhuriyet savcısına, sanığa ve müdafiine sorulur.”
Bu hüküm, taraflara doğrudan soru yöneltme ve değerlendirme yapma olanağı tanımaktadır. Böylece hem savunma hakkı hem de mağdurun adil yargılanma sürecine katılımı güvence altına alınmaktadır.
Dinleme ve Okuma Sonrası Beyanların Önemi
- Savunma hakkının korunması: Sanık ve müdafii, dinlenen veya okunan delile karşı anında görüş bildirme hakkına sahiptir.
- Çelişkilerin giderilmesi: Tanık veya bilirkişi beyanları arasında çelişki varsa, bu aşamada vurgulanabilir.
- Hakimin kanaatinin şekillenmesi: Beyanlar, delillerin değerlendirilmesinde doğrudan etkili olur.
- Adil yargılanma hakkı: Taraflara aktif katılım imkânı tanınarak, yargılamanın tek taraflı yürütülmesi önlenir.
Şüpheli ve Sanık Açısından CMK m.215
- Ne Yapmalı?
- Dinlenen tanık veya bilirkişinin beyanlarına ilişkin sorular yöneltebilir.
- Okunan belgenin güvenilirliğini tartışabilir.
- Çelişkileri veya hukuka aykırılıkları dile getirebilir.
- Dikkat Edilmesi Gerekenler:
- Beyan vermeden önce müdafi ile görüşülmesi önemlidir.
- Aleyhe olan hususlara karşı derhâl itiraz edilmelidir.
- Uzman Desteği:
- Bu aşama, davanın seyrini doğrudan etkileyebileceğinden, deneyimli bir ceza avukatından profesyonel destek alınması son derece önemlidir.
Mağdur, Müşteki ve Katılan Açısından CMK m.215
- Ne Yapmalı?
- Tanığın veya bilirkişinin beyanlarında kendi zararına veya lehine olan kısımlara dikkat çekmelidir.
- Okunan belgelerin, mağduriyetin kanıtlanması açısından önemini vurgulamalıdır.
- Çelişkili veya eksik hususlara işaret edebilir.
- Dikkat Edilmesi Gerekenler:
- Özellikle maddi ve manevi zararların ispatı açısından etkin beyanlarda bulunmak gerekir.
- Uzman Desteği:
- Hak kaybına uğramamak için, katılan vekili olarak ceza hukuku alanında uzman bir avukattan yardım alınması tavsiye edilir.
Yargıtay Uygulaması
Yargıtay, pek çok kararında CMK m.215’in uygulanmasının hukuki dinlenilme hakkı kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Uygulamada, taraflara görüş bildirme imkânı tanınmadan verilen kararların bozma nedeni olabileceği belirtilmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Tanık dinlendikten sonra susma hakkı kullanılabilir mi?
Evet, sanık susma hakkını her aşamada kullanabilir. Ancak müdafi aracılığıyla itirazlar yapılabilir.
2. Belgelerin okunması sonrasında beyan verilmezse ne olur?
Bu durumda taraf, o delile karşı görüş bildirme hakkından feragat etmiş sayılır.
3. Katılanın beyanları hükmü etkiler mi?
Evet, katılanın beyanları delillerin değerlendirilmesinde dikkate alınır. Özellikle mağduriyetin ispatı açısından önemlidir.
4. Müdafi olmadan beyan verilirse hak kaybı olur mu?
Evet, hukuki bilgi eksikliği nedeniyle önemli savunma imkânları kaybedilebilir. Bu nedenle mutlaka ceza avukatından yardım alınmalıdır.
Sonuç
CMK m.215, adil yargılanma hakkı, savunma hakkı ve mağdurun etkin katılımı açısından büyük önem taşımaktadır. Tanık, bilirkişi veya suç ortağının dinlenmesinden ya da belgelerin okunmasından sonra taraflara söz verilmesi, ceza muhakemesinin temel güvencelerinden biridir.
Hem şüpheli/sanıklar hem de mağdur/müştekiler, bu aşamada beyanlarını bilinçli şekilde sunmalı ve mutlaka alanında uzman bir ceza avukatının desteğini almalıdır.
Kaynakça
- Centel, N., Zafer, H., & Çakmut, Ö. (2022). Ceza Muhakemesi Hukuku. İstanbul: Beta Yayınları.
- Yenisey, F., & Nuhoğlu, A. (2021). Ceza Muhakemesi Hukuku. İstanbul: Seçkin Yayıncılık.
- Kunter, N., Yenisey, F., & Nuhoğlu, A. (2019). Ceza Muhakemesi Hukuku. İstanbul: Beta Yayınları.
- Gözler, K. (2020). Hukukun Genel Teorisi. Bursa: Ekin Yayınevi.
| Ankara Ağır Ceza Avukatı İletişim Bilgileri | ||
| ✅ | Ankara Ağır Ceza Avukatı: | Avukat Necmettin İlhan |
| ✅ | Telefon : | 0312 4671882 – 0505 3522337 |
| ✅ | Adres: | Yeni Bağlıca Mah. Etimesgut Blv. No:90/B Qule Bağlıca İş Merkezi No:20 Etimesgut/Ankara |
| ✅ | Mail: | ncm.ilhan@gmail.com.tr |
| ✅ | Hizmet Alanları: | Ağır Cezalık Suçlar, Ağır Ceza Davaları, Ceza Hukuku |
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.