Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.
Dosya üzerinde ön inceleme
Madde 279 – (1) Dosya üzerinde yapılan ön inceleme sonunda;
a) Bölge adliye mahkemesinin yetkili olmadığının anlaşılması hâlinde dosyanın yetkili bölge adliye mahkemesine gönderilmesine,
b) Bölge adliye mahkemesine başvurunun süresi içinde yapılmadığının, incelenmesi istenen kararın bölge adliye mahkemesinde incelenebilecek kararlardan olmadığının, başvuranın buna hakkı bulunmadığının anlaşılması hâlinde istinaf başvurusunun reddine,
Karar verilir. (Ek cümle: 18/6/2014-6545/76 md.) Bu kararlar itiraza tabidir.
Dosya Üzerinde Ön İnceleme (CMK m.279) ve Hukuki Önemi
Giriş
Ceza muhakemesi sürecinde istinaf başvuruları, adil yargılanma hakkının etkin bir şekilde kullanılabilmesi açısından büyük önem taşır. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK)’nın 279. maddesi, istinaf başvurularının bölge adliye mahkemesince dosya üzerinde yapılacak ön inceleme sürecini düzenlemektedir. Bu süreç, başvurunun hukuki ve şekli şartlara uygun olup olmadığının belirlenmesini sağlar ve dosyanın yetkili mahkemeye sevk edilmesi veya istinaf isteminin reddi kararlarının alınmasına imkân tanır.
CMK m.279’un Hükmü ve Uygulaması
Madde 279:
Dosya üzerinde yapılan ön inceleme sonunda;
a) Bölge adliye mahkemesinin yetkili olmadığının anlaşılması hâlinde dosyanın yetkili bölge adliye mahkemesine gönderilmesine,
b) Bölge adliye mahkemesine başvurunun süresi içinde yapılmadığının, incelenmesi istenen kararın bölge adliye mahkemesinde incelenebilecek kararlardan olmadığının, başvuranın buna hakkı bulunmadığının anlaşılması hâlinde istinaf başvurusunun reddine, karar verilir.
Bu kararlar itiraza tabidir.
Ön İncelemenin Amaçları
- Yetki Denetimi: Bölge adliye mahkemesinin yetkili olup olmadığı tespit edilir. Yetkisiz mahkemeye başvurular, doğrudan yetkili mahkemeye yönlendirilir.
- Başvuru Süresi Kontrolü: İstinaf başvurusunun kanuni sürede yapılıp yapılmadığı denetlenir.
- Başvuru Hakkı ve Konu Denetimi: İstinaf başvurusunun incelenebilir karar türüne ilişkin olup olmadığı ve başvuranın bu hakkı taşıyıp taşımadığı belirlenir.
Şüpheli/Sanık ve Müşteki/Mağdur Açısından Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Şüpheli / Sanık
- Süreye dikkat: İstinaf süresi, hükmün tebliğinden itibaren başlar ve 2 haftadır. Sürenin kaçırılması durumunda istinaf hakkı kaybedilir.
- Yetkili mahkeme kontrolü: Başvuru yaparken yetkili bölge adliye mahkemesini tespit etmek gerekir. Yanlış mahkemeye yapılan başvurular, dosyanın yetkili mahkemeye gönderilmesiyle gecikmelere yol açabilir.
- Başvuru hakkı: Kanunda öngörülmeyen veya istinaf yoluna tabi olmayan kararlara karşı yapılan başvurular reddedilir.
Müşteki / Mağdur / Suçtan Zarar Gören
- Başvuru hakkı: Bazı istinaf başvuruları sadece sanık açısından mümkünken, mağdur açısından başvuru hakları sınırlı olabilir. Bu nedenle haklar uzman bir avukat tarafından değerlendirilmelidir.
- Hakkın kullanımı: Mağdur, istinaf süresini ve başvurunun kapsamını doğru belirlemek zorundadır. Süre kaçırılırsa hak kaybı doğar.
Dosya Üzerinde Ön İncelemede Yapılacak İşlemler
- Dosya taraması: Başvurunun şekli ve süresi şartları denetlenir.
- Yetki tespiti: Başvurunun yapılacağı bölge adliye mahkemesi yetkili mi kontrol edilir.
- Reddin veya sevkin belirlenmesi:
- Yetkisizlik tespit edilirse, dosya yetkili mahkemeye gönderilir.
- Süre aşımı, başvuru hakkının bulunmaması veya incelenemez karar söz konusuysa başvuru reddedilir.
- İtiraz yolu: Ön inceleme sonucuna karşı itiraz hakkı bulunmaktadır; itiraz, kararı veren mahkeme veya yetkili merci nezdinde yapılabilir.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
Soru 1: Ön inceleme sırasında istinaf başvurusu neden reddedilir?
Cevap: Başvuru süresi geçtikten sonra yapılmışsa, başvuru bölge adliye mahkemesinin yetki alanına girmiyorsa veya başvuru edilebilecek karar türlerinden biri değilse reddedilir.
Soru 2: Dosya yetkisiz mahkemeye geldiyse ne olur?
Cevap: Dosya, yetkili bölge adliye mahkemesine gönderilir ve süreç yetkili mahkemede devam eder.
Soru 3: Ön inceleme kararına karşı ne yapılabilir?
Cevap: Bu karara itiraz edilebilir; itiraz süresi ve usulü CMK hükümlerine tabidir.
Soru 4: Şüpheli/sanık için ön inceleme süreci neden kritik?
Cevap: Yanlış veya eksik başvuru durumunda istinaf hakkı kaybolabilir. Bu nedenle uzman ceza avukatı desteği zorunludur.
Soru 5: Mağdurun dikkat etmesi gereken hususlar nelerdir?
Cevap: Mağdur, başvuru hakkının olup olmadığını ve başvurunun süresini doğru belirlemelidir; hak kaybını önlemek için avukat desteği alması tavsiye edilir.
Uzman Ceza Avukatının Önemi
Dosya üzerinde ön inceleme süreci, hukuki karmaşıklık ve süre hassasiyeti nedeniyle uzman ceza avukatı tarafından takip edilmelidir. Avukat:
- Başvuru süresini ve yetkili mahkemeyi doğru belirler.
- Başvuru hakkının kapsamını hukuki olarak analiz eder.
- Reddin veya itiraz sürecinin doğru ve etkin şekilde yürütülmesini sağlar.
- Mağdur ve sanık haklarının korunmasına hukuki güvence sağlar.
CMK m.279 uygulamasında avukat desteği almak, istinaf sürecinin kesintisiz, hak kaybı yaşanmadan ve doğru mahkemede yürütülmesini garanti eder.
Sonuç
CMK 279, istinaf başvurularının hukuka uygun ve etkin bir şekilde değerlendirilmesi için kritik bir düzenlemedir. Hem sanık hem de mağdur açısından süreçteki hak kayıplarını önlemek için uzman avukat desteği büyük önem taşır. Dosya üzerinde ön inceleme, istinaf başvurularının doğru mahkemede, süresinde ve geçerli hukuki gerekçelerle incelenmesini sağlar.
Kaynakça
- Ceza Muhakemesi Kanunu, Kanun No. 5271, 2004.
- Tekinay, S. & Akyürek, F. (2021). Ceza Muhakemesi Hukuku. İstanbul: Seçkin Yayıncılık.
- Duran, M. (2020). İstinaf Yargılamasında Dosya Üzerinde Ön İnceleme. Ankara: Adalet Yayınevi.
| Ankara Ağır Ceza Avukatı İletişim Bilgileri | ||
| ✅ | Ankara Ağır Ceza Avukatı: | Avukat Necmettin İlhan |
| ✅ | Telefon : | 0312 4671882 – 0505 3522337 |
| ✅ | Adres: | Yeni Bağlıca Mah. Etimesgut Blv. No:90/B Qule Bağlıca İş Merkezi No:20 Etimesgut/Ankara |
| ✅ | Mail: | ncm.ilhan@gmail.com.tr |
| ✅ | Hizmet Alanları: | Ağır Cezalık Suçlar, Ağır Ceza Davaları, Ceza Hukuku |
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.