Gizli kalması gereken bilgileri açıklama
Madde 330- (1) Devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri siyasal veya askerî casusluk maksadıyla açıklayan kimseye müebbet hapis cezası verilir.
(2) Fiil, savaş zamanında işlenmiş veya Devletin savaş hazırlıklarını veya savaş etkinliğini veya askerî hareketlerini tehlikeyle karşı karşıya bırakmış ise, faile ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilir.
GEREKÇE:
Madde, Devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgilerin, özel bir maksatla yani siyasal veya askerî casusluk için açıklanmasını cezalandırmaktadır. “Siyasal veya askerî casusluk” maksadı ve söz konusu suçun nitelikli hâlleri hakkında açıklamalar için yukarıdaki maddelerin gerekçelerine bakılmalıdır.
Maddenin 765 sayılı TÜRK CEZA KANUNU’ndaki karşılığı
Madde 136 – (Değişik: 11/6/1936 – 3038/1 md.)
132 nci maddenin iki, üç, dört ve beşinci fıkralarında yazılı gizli kalması lazımgelen malümatı ifşa eden kimseler beş seneden aşağı olmamak üzere ağır hapis cezasile cezalandırılır.
Fiil harp zamanında işlenmiş veya Devletin harp hazırlıkları veya harp kudret ve kabiliyetini veya askeri hareketlerini tehlikeye koymuş ise ağır hapis cezası on seneden aşağı olamaz.
Suçlu, siyasi veya askeri casusluk maksadile hareket etmiş ise bu maddenin birinci fıkrasında yazılı halde müebbed ağır hapis ve ikinci fıkrasındaki halde (Değişik İbare: 14/7/2004 – 5218/1 md.) ağırlaştırılmış müebbet ağır hapis cezasına mahküm edilir.
Bu cezalar bu maddede yazılı olan malümatı istihsal eden kimseler hakkında da tatbik olunur.
Eğer fiil suçlunun taksiri neticesi vukubulmuş ise birinci fıkrada yazılı halde altı aydan iki seneye ve ikinci fıkradaki hallerden birinin mevcudiyeti takdirinde üç seneden on beş seneye kadar ağır hapis cezası verilir.
AÇIKLAMALAR
Gizli Kalması Gereken Bilgileri Açıklama Suçu (TCK m.330)
1. Giriş
Türk Ceza Kanunu’nun 330. maddesi, devletin güvenliği ve iç veya dış siyasal yararları bakımından gizli kalması gereken bilgilerin, siyasal veya askerî casusluk maksadıyla açıklanmasını ağır şekilde cezalandırmaktadır. Bu suç, devletin ulusal güvenliğini, uluslararası ilişkilerini ve savaş hazırlıklarını koruma amacı taşır.
Suçun yaptırımı müebbet hapis cezasıdır; savaş zamanında veya devletin askerî etkinliğini tehlikeye düşürecek şekilde işlenmesi hâlinde ise ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası öngörülmüştür.
2. Hukuki Düzenleme ve Madde Metni
TCK m.330 hükmü şöyledir:
(1) Devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri siyasal veya askerî casusluk maksadıyla açıklayan kimseye müebbet hapis cezası verilir.
(2) Fiil, savaş zamanında işlenmiş veya Devletin savaş hazırlıklarını veya savaş etkinliğini veya askerî hareketlerini tehlikeyle karşı karşıya bırakmış ise, faile ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilir.
3. Suçun Unsurları
3.1. Korunan Hukuki Değer
Bu suçla korunan hukuki değer, devletin güvenliği ve siyasal yararlarının korunmasıdır.
Bu bağlamda, ülkenin savunma gücü, uluslararası stratejik ilişkileri ve savaş stratejileri korunmaktadır.
3.2. Fail
Suçun faili herkes olabilir. Failin kamu görevlisi olması hâlinde, eylem ayrıca görevi kötüye kullanma veya devlet sırlarını ifşa suçlarını gündeme getirebilir.
3.3. Mağdur
Mağdur doğrudan Türk Devleti olmakla birlikte, dolaylı olarak Türk milleti mağdur konumundadır.
3.4. Fiil (Maddi Unsur)
Maddi unsur, gizli kalması gereken bilgilerin açıklanması fiilidir.
Bu bilgilerin:
- Devletin güvenliğiyle ilgili olması,
- İç veya dış siyasal yararlarla bağlantılı olması,
- Niteliği gereği gizli kalması zorunlu olması gerekir.
3.5. Manevi Unsur
Suçun oluşabilmesi için failin kast ile hareket etmesi ve özellikle siyasal veya askerî casusluk amacı gütmesi gerekir.
4. Nitelikli Hâller
- Savaş zamanında işlenmesi
- Devletin savaş hazırlıklarını, savaş etkinliğini veya askerî hareketlerini tehlikeye sokması
Bu durumlarda ceza ağırlaştırılmış müebbet hapis olarak uygulanır.
5. Yargıtay’ın Değerlendirmesi
Yargıtay, bu tür suçlarda bilginin niteliğini, açıklama kastını ve casusluk amacını dikkatle incelemektedir. Failin amacı, eylemin gerçekleşme biçimi ve bilginin devlet sırrı olup olmadığı somut olayda belirleyici rol oynar.
6. Şüpheli/Sanıklar İçin Hukuki Yol Haritası
- Hakkınızdaki suçlamaları ayrıntılı olarak öğrenin ve ifade vermeden önce dosyayı inceleyin.
- Ceza avukatı ile savunma stratejinizi belirleyin.
- Soruşturma aşamasında susma hakkınızı kullanmayı değerlendirin.
- Devlet sırrı niteliğindeki bilgilerin niteliği konusunda bilirkişi raporlarına itiraz edin.
- Suçun manevi unsurunun (casusluk amacı) ispatlanması gerektiğini hatırlayın.
7. Mağdur/Müştekiler İçin Hukuki Yol Haritası
- Olayı derhal yetkili makamlara bildirin (Cumhuriyet Savcılığı, Emniyet, MİT).
- Delillerin korunması ve gizliliğin sağlanması için avukat desteği alın.
- Soruşturma sürecinde katılan sıfatıyla yer alarak süreci takip edin.
- Yargılama sürecinde gizlilik talepleri ile devlet güvenliğinin korunmasını sağlayın.
8. Ceza Avukatı Desteğinin Önemi
TCK m.330 kapsamında yargılanmak, en ağır ceza yaptırımlarından biri ile karşı karşıya kalmak anlamına gelir. Bu nedenle;
- Savunma stratejisinin belirlenmesi,
- Delil toplama ve delillere itiraz,
- Yargı sürecinde hakların korunması,
alanında uzman ceza hukuku avukatının desteğini zorunlu kılar.
9. Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
❓ Bu suçun cezası nedir?
➡ Müebbet hapis cezasıdır. Savaş zamanında veya devletin savaş etkinliğini tehlikeye sokması hâlinde ağırlaştırılmış müebbet hapis uygulanır.
❓ Bu suçta taksirle işleme mümkün mü?
➡ Hayır. Suç yalnızca kastla ve özel olarak casusluk amacıyla işlenebilir.
❓ Bilgiyi açıklamak internet üzerinden olursa da suç oluşur mu?
➡ Evet. Açıklama her türlü iletişim aracıyla yapılabilir; internet, basın, sosyal medya dahil.
❓ Kamu görevlileri açısından ek yaptırım var mı?
➡ Evet. Kamu görevlileri açısından ayrıca memuriyetten çıkarma gibi disiplin yaptırımları da gündeme gelebilir.
10. Sonuç
TCK m.330, devletin güvenliği açısından kritik öneme sahip bilgilerin korunmasını en ağır şekilde güvence altına alır. Casusluk amacıyla bu bilgileri açıklamak, müebbet veya ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasıyla sonuçlanır. Hem şüpheli/sanıklar hem de mağdurlar açısından sürecin her aşamasında alanında uzman ceza avukatından destek almak hayati önem taşır.
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.