Mazeret izni
Madde 94- (1) Hükümlülük süresinin onda birini iyi hâlle geçirmiş olanlara hükümlünün isteği ile;[1]
a) Ana, baba, eş, kardeş veya çocuğunun ölümü nedeniyle ceza infaz kurumu en üst amirinin önerisi ve Cumhuriyet Başsavcılığının onayı ile,
b) Yukarıdaki bentte sayılan yakınlarından birisinin yaşamsal tehlike oluşturacak önemli ve ağır hastalık hâllerinin veya deprem, su baskını, yangın gibi felâketler nedeniyle zarara uğradıklarının belgelendirilmesi koşuluyla kurum en üst amirinin görüşü, Cumhuriyet Başsavcılığının önerisi ve Adalet Bakanlığının onayı ile,
Yol dışında on güne kadar mazeret izni verilebilir.
(2) (Değişik: 27/4/2012-6301/1 md.) Bu Kanunun 25 inci maddesi kapsamına girenler hariç, yüksek güvenlikli ceza infaz kurumunda bulunanlar da dâhil olmak üzere, güvenlik bakımından sakınca oluşturmaması koşuluyla tehlikeli olmayan hükümlünün, dış güvenlik görevlisinin refakatinde bulunmak şartıyla, talebi ve Cumhuriyet Başsavcısının onayıyla;
a) İkinci derece dahil kan veya kayın hısımlarından birinin ya da eşinin ölümü nedeniyle cenazesine katılması için yol süresi dışında iki güne kadar,
b) Sağlık Kurulu raporu ile belgelendirilmesi şartıyla ana, baba, eş, kardeş, çocuk ile eşin anne veya babasından birinin yaşamsal tehlike oluşturacak önemli ve ağır hastalık hâllerinin bulunması nedeniyle bunlardan her biri için (…)[2] toplam iki defaya mahsus olmak üzere hasta ziyareti amacıyla yol süresi dışında bir güne kadar,[3]
izin verilebilir. (Değişik ikinci cümle: 24/1/2013-6411/ 10 md.) Hükümlünün, izin süresi içinde gece konaklaması gerektiği takdirde, kendi evi veya (a) bendinde belirtilen bir yakınının evinde, güvenli görülen başka bir yerde ya da gidilen yerde bulunan kapalı ceza infaz kurumunda kalmasına, güvenlik hususu değerlendirilmek ve gerekli güvenlik tedbirleri alınmak suretiyle, gidilen yerin valisi tarafından karar verilir. Yurt dışına çıkmasını gerektirmesi durumunda hükümlüye, bu madde gereğince izin verilemez.
[1] 14/4/2020 tarihli ve 7242 sayılı Kanunun 38 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “beşte birini” ibaresi “onda birini” şeklinde değiştirilmiştir.
[2] 17/6/2021 tarihli ve 7328 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle, bu bentte yer alan “asgari bir ay arayla” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
[3] 14/4/2020 tarihli ve 7242 sayılı Kanunun 38 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “bir defaya” ibaresi “asgari bir ay arayla toplam iki defaya” şeklinde değiştirilmiştir.
Hükümlülerin Mazeret İzni: 5275 Sayılı İnfaz Kanunu Madde 94 Uygulamaları
Mazeret izni, ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlülere, belirli şartlar altında kanunen tanınmış bir hak olarak düzenlenmiştir. 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un Madde 94 hükümleri, hükümlülerin ailevi ve sağlık temelli acil durumlarda izin alabilmesine imkân tanımaktadır. Bu makalede, hükümlülerin mazeret izni hakları, başvuru süreçleri ve hukuki çerçeve detaylı şekilde incelenmektedir.
1. Mazeret İzninin Kapsamı ve Koşulları
Madde 94’e göre hükümlülere iki temel koşulda mazeret izni verilebilir:
a) Yakın Aile Üyelerinin Ölümü
- Ana, baba, eş, kardeş veya çocuğun vefatı durumunda, ceza infaz kurumu en üst amirinin önerisi ve Cumhuriyet Başsavcılığı onayı ile yol süresi dışında en fazla 10 gün mazeret izni verilebilir.
b) Yakın Aile Üyelerinin Ağır Hastalıkları veya Felaket Durumları
- Yukarıda sayılan yakınlarından birinin yaşamsal tehlike oluşturacak ağır hastalığı veya deprem, su baskını, yangın gibi felaketler nedeniyle zarar görmesi halinde, kurum en üst amirinin görüşü, Cumhuriyet Başsavcılığı önerisi ve Adalet Bakanlığı onayı ile yine en fazla 10 gün izin sağlanabilir.
c) Diğer Düzenlemeler
- Yüksek güvenlikli ceza infaz kurumunda bulunan tehlikesiz hükümlüler de dış güvenlik görevlisi eşliğinde, Cumhuriyet Başsavcısının onayı ile izin kullanabilir.
- İzinler, cenaze katılımı için 2 güne kadar, hastalık ziyareti için ise her biri 1 güne kadar olmak üzere iki defa uygulanabilir.
- Hükümlü, izin sırasında geceyi kendi evi veya yakınının evinde geçirebilir; güvenlik tedbirleri alınarak gidilen yerdeki kapalı ceza infaz kurumunda kalabilir.
- Yurt dışına çıkış gerektiren durumlar için bu izin uygulanamaz.
2. Hükümlünün Yapması Gerekenler
Mazeret izni talep eden hükümlülerin izlemesi gereken adımlar şunlardır:
- Başvuru Yapmak: İlgili form veya dilekçe ile ceza infaz kurumu en üst amirine başvuruda bulunulmalıdır.
- Gerekçeleri Belgelemek: Ölüm, hastalık veya felaket durumunu belgeleyen resmi dokümanlar (rapor, resmi tutanak vb.) sunulmalıdır.
- Onay Sürecini Takip Etmek: Başvuru, kurum amiri ve Cumhuriyet Başsavcılığı onayına sunulur; bazı durumlarda Adalet Bakanlığı onayı gerekebilir.
- Güvenlik Tedbirlerine Uymak: İzin süresince güvenlik görevlisi refakati ve kurumun belirlediği diğer önlemlere riayet edilmelidir.
3. Uzman Ceza Avukatının Önemi
Mazeret izni süreçlerinde hukuki prosedürler karmaşık olabilir ve hata yapılması durumunda izin reddedilebilir. Bu nedenle:
- Başvuru süreçlerinde hukuki danışmanlık almak, belgelerin doğru ve eksiksiz hazırlanmasını sağlar.
- Yasal süre ve hakların takibi konusunda rehberlik ederek, yanlış kararların önüne geçer.
- Yargı kararları ve emsal uygulamalar ışığında başvurunun güçlendirilmesini sağlar.
Hukuki bilgiye sahip bir ceza avukatı, hükümlülerin haklarının korunmasını ve mazeret izninin sorunsuz bir şekilde uygulanmasını sağlar.
4. Sık Sorulan Sorular (SSS)
Soru 1: Mazeret izni için hangi belgeler gereklidir?
Cevap: Ölüm belgesi, sağlık raporu, resmi tutanak veya felaket durumunu belgeleyen dokümanlar gereklidir.
Soru 2: Yüksek güvenlikli cezaevinde de izin alınabilir mi?
Cevap: Evet, güvenlik bakımından sakınca yoksa ve dış güvenlik görevlisi refakati ile izin kullanılabilir.
Soru 3: İzin süresi uzatılabilir mi?
Cevap: Kanun ile belirlenen süreler aşırı durumlar dışında uzatılamaz.
Soru 4: Yurt dışına çıkış için izin verilebilir mi?
Cevap: Hayır, yurt dışı çıkış gerektiren durumlarda Madde 94 kapsamında izin verilemez.
Soru 5: Avukat desteği neden önemlidir?
Cevap: Başvuru sürecinde eksiksiz belge hazırlamak, yasal hakları korumak ve reddedilme riskini azaltmak için önemlidir.
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.