İnfaz sırasında verilecek kararların mercii ve usulü
Madde 101- (1) Cezanın infazı sırasında, 98 ilâ 100 üncü maddeler gereğince mahkemeden veya infaz hâkimliğinden alınması gereken kararlar duruşma yapılmaksızın verilir. Karar verilmeden önce Cumhuriyet savcısı ve hükümlünün görüşlerini yazılı olarak bildirmeleri istenebilir.[1]
(2) (Değişik:14/4/2020-7242/44 md.) 99 uncu madde gereğince cezaların toplanması gerektiğinde bu hususta hüküm verme yetkisi, en fazla cezaya hükmetmiş bulunan mahkemenin bulunduğu yer infaz hâkimliğine, bu durumda birden çok infaz hâkimliği yetkili ise son hükmü vermiş olan mahkemenin bulunduğu yer infaz hâkimliğine aittir. En fazla cezanın;
a) Yargıtay tarafından ilk derece mahkemesi sıfatıyla verilmesi hâlinde Ankara infaz hâkimliğince,
b) Bölge adliye mahkemesi tarafından ilk derece mahkemesi sıfatıyla verilmesi hâlinde bölge adliye mahkemesinin bulunduğu il infaz hâkimliğince,
c) Bölge adliye mahkemesi tarafından duruşma açmak suretiyle verilmesi hâlinde ise hükmü kaldırılan ilk derece mahkemesinin bulunduğu yer infaz hâkimliğince,
bu hususta karar verilir.
(3) (Değişik:20/7/2017-7035/24 md.) Bu madde uyarınca verilen kararlara karşı itiraz yoluna gidilebilir.
[1] 14/4/2020 tarihli ve 7242 sayılı Kanunun 44 üncü maddesiyle, bu fıkraya “mahkemeden” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya infaz hâkimliğinden” ibaresi eklenmiştir.
İnfaz Sırasında Verilecek Kararların Mercii ve Usulü: Hükümlüler ve Avukatlar İçin Rehber
İnfaz süreci, cezanın mahkeme tarafından hükmedilmesinden sonra, cezanın doğru ve hukuka uygun şekilde uygulanmasını güvence altına alan kritik bir aşamadır. Türk Ceza Kanunu ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun, bu süreçte hangi mercilerin karar vereceğini ve hangi usullerin takip edileceğini ayrıntılı biçimde düzenlemiştir. Özellikle madde 101, infaz sırasında alınacak kararlar ve bunlara ilişkin yetki ve prosedürleri belirler.
1. İnfaz Kararlarının Verilme Usulü
5275 sayılı Kanun’un 101. maddesi uyarınca, cezanın infazı sırasında mahkemeden veya infaz hâkimliğinden alınması gereken kararlar, duruşma yapılmaksızın verilir. Bu kararlar, mahkeme veya infaz hâkimliğinin değerlendirmesine sunulmadan önce, Cumhuriyet savcısı ve hükümlünün görüşleri yazılı olarak talep edilebilir. Böylece infaz sürecinde hükümlünün hukuki durumu ve savunması dikkate alınır.
Bu düzenleme, infazın daha hızlı ve etkin bir biçimde uygulanmasını sağlarken, aynı zamanda hükümlünün haklarını koruma işlevi görür.
2. Cezaların Toplanması Yetkisi
Cezaların birleştirilmesi gerektiğinde yetki, en fazla cezaya hükmetmiş bulunan mahkemenin yerleşim yerindeki infaz hâkimliğine aittir. Birden fazla infaz hâkimliği yetkili ise, son hükmü vermiş mahkemenin yerindeki infaz hâkimliği karar verir.
Özel durumlar şunlardır:
- Yargıtay tarafından ilk derece mahkemesi sıfatıyla verilmiş cezalar: Ankara infaz hâkimliğince karar verilir.
- Bölge adliye mahkemesi tarafından ilk derece mahkemesi sıfatıyla verilmiş cezalar: Bölge adliye mahkemesinin bulunduğu il infaz hâkimliğince karar verilir.
- Bölge adliye mahkemesi tarafından duruşma açmak suretiyle verilmiş cezalar: Hükmü kaldırılan ilk derece mahkemesinin yerindeki infaz hâkimliğince karar verilir.
Bu düzenleme, ceza birleştirme sürecinin karmaşıklığını azaltır ve yetki ihtilaflarını önler.
3. İtiraz Hakkı
Madde 101 kapsamında verilen kararlara karşı itiraz yoluna başvurulabilir. İtiraz süreci, hükümlünün hukuki haklarının korunması açısından büyük önem taşır. Bu aşamada deneyimli bir ceza avukatının rehberliği, sürecin doğru ve hızlı ilerlemesini sağlar. Avukat, itiraz dilekçelerinin hazırlanması, delillerin sunulması ve savunmanın etkili şekilde yapılmasını temin eder.
4. Hükümlünün Yapması Gerekenler
Hükümlüler, infaz sürecinde haklarının korunması için şu adımları izlemelidir:
- Yazılı Görüş Sunmak: Mahkeme veya infaz hâkimliğinden karar alınmadan önce, görüşlerini yazılı olarak sunabilir.
- Avukat Tutmak: İnfaz aşamasında deneyimli bir ceza avukatıyla çalışmak, hak kayıplarını önler.
- İtiraz Hakkını Kullanmak: Verilen karara karşı kanuni süreler içinde itiraz etmek.
- Kararları Takip Etmek: İnfaz hâkimliği kararlarını düzenli takip ederek hukuki süreçleri zamanında başlatmak.
Bu adımlar, hükümlünün infaz sürecinde hak kaybına uğramamasını sağlar ve hukuki güvenceyi artırır.
5. Uzman Ceza Avukatının Önemi
İnfaz süreci teknik ve hukuki açıdan karmaşıktır. Yetkili mahkemelerin belirlenmesi, ceza birleştirme kararları ve itiraz süreçleri deneyimli bir ceza avukatı ile yürütülmelidir. Uzman avukat, hükümlünün haklarını korur, sürelerin kaçmasını önler ve hukuki strateji geliştirir. Bu nedenle infaz sürecinde profesyonel destek almak, hukuki güvence açısından kritik bir adımdır.
6. Sık Sorulan Sorular (SSS)
Soru 1: İnfaz hâkimliğinin verdiği karara karşı itiraz edebilir miyim?
Cevap: Evet, madde 101 kapsamında verilen kararlara karşı kanuni süreler içinde itiraz hakkınız bulunmaktadır.
Soru 2: Cezaların birleştirilmesi sürecinde hangi infaz hâkimliği yetkilidir?
Cevap: En fazla cezaya hükmetmiş mahkemenin yerleşim yerindeki infaz hâkimliği yetkilidir.
Soru 3: Hükümlü yazılı görüşünü sunmak zorunda mı?
Cevap: Hayır, yazılı görüş sunmak bir hak olup zorunlu değildir; ancak hakkın korunması açısından tavsiye edilir.
Soru 4: Avukat olmadan bu süreç yönetilebilir mi?
Cevap: Hukuki olarak mümkün olsa da, infaz sürecinin karmaşıklığı nedeniyle avukatsız yürütmek risklidir.
Kaynakça
- Akıncı, S. (2020). Ceza İnfaz Hukuku. Ankara: Adalet Yayınları.
- Gönenç, T. (2019). Türk Ceza Kanunu ve İnfaz Uygulamaları. İstanbul: Legal Yayıncılık.
- Yıldırım, M. (2021). İnfaz Hâkimliği ve Karar Yetkileri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Candan, Ö. (2018). Ceza Hukukunda İtiraz ve Temyiz Yolları. İstanbul: Beta Yayınları.
- 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun. Resmî Gazete, 13/07/2005, Sayı: 25882.
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.