Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.
İstinaf başvurusunun etkisi
Madde 275 – (1) Süresi içinde yapılan istinaf başvurusu, hükmün kesinleşmesini engeller.
(2) (Mülga:2/3/2024-7499/21 md.)
İstinaf Başvurusunun Etkisi (CMK m.275) ve Hukuki Önemi
Özet:
İstinaf başvurusu, Türk Ceza Muhakemesi Kanunu (5271 sayılı CMK) çerçevesinde, ilk derece mahkemesi hükmünün yeniden incelenmesini sağlayan olağan kanun yollarından biridir. Madde 275, istinaf başvurusunun hükmün kesinleşmesi üzerindeki etkisini düzenlemekte olup, süresi içinde yapılan başvuruların hükmün kesinleşmesini engellediğini açıkça belirtmektedir. Bu makalede, şüpheli/sanık ile müşteki/mağdur ve suçtan zarar görenlerin istinaf sürecinde dikkat etmesi gereken hususlar, uygulamada öne çıkan sorunlar ve uzman ceza avukatının rolü detaylı biçimde ele alınmıştır.
1. İstinaf Başvurusunun Hukuki Niteliği
İstinaf, ilk derece mahkemesinin hükmünü denetlemek amacıyla başvurulan olağan kanun yoludur (CMK m.272). Madde 275’e göre, istinaf süresi içinde yapılan başvurular, hükmün kesinleşmesini engeller. Bu durum, özellikle şüpheli/sanık ve mağdur açısından kritik bir öneme sahiptir. Çünkü istinaf başvurusu ile hüküm, temyiz veya diğer olağanüstü kanun yollarına başvurma imkânını doğurmadan önce, bir üst mahkeme tarafından yeniden incelenebilir.
1.1. Hükmün Kesinleşmesini Engelleme Etkisi
- Hükmün kesinleşmemesi, cezanın veya mahkeme kararının uygulanmasının geçici olarak durmasını sağlar.
- Şüpheli/sanık açısından, tutukluluk veya infaz süreci bu aşamada önemli ölçüde etkilenebilir.
- Mağdur veya suçtan zarar görenler açısından, hakkaniyet ve tazminat taleplerinin korunması açısından önem arz eder.
2. Şüpheli/Sanık Açısından Dikkat Edilecek Hususlar
- Başvuru Süresi:
İstinaf başvurusu, CMK’nın ilgili maddelerinde belirlenen süreler içinde yapılmalıdır. Süresinde yapılmayan başvurular, hak kaybına yol açabilir. - Başvuru Usulü:
- Dilekçe ile mahkemeye verilmesi
- Zabıt kâtibine beyanda bulunulması
- Tutanak hâkime onaylattırılması
- Savunma Hakkının Önemi:
İstinaf aşamasında savunma ve delil sunma hakkı korunmalıdır. Eksik veya yanlış bilgi ile başvuru yapılması, başvurunun reddedilmesine yol açabilir. - Uzman Ceza Avukatının Rolü:
- Başvuru dilekçesinin hazırlanması
- Hukuki argümanların doğru şekilde sunulması
- Hükmün lehine veya aleyhine etkilerinin değerlendirilmesi
3. Müşteki/Mağdur ve Suçtan Zarar Gören Açısından Dikkat Edilecek Hususlar
- Başvuru Hakkı ve Süresi:
- Mağdur veya suçtan zarar gören kişiler de istinaf başvurusuna katılabilir veya itirazda bulunabilir.
- Süreler kaçırılmamalıdır; aksi halde hak kaybı yaşanabilir.
- Tazminat Talepleri:
- İstinaf süreci, maddi ve manevi tazminat taleplerinin değerlendirilmesinde önemlidir.
- Başvuru sırasında tazminat taleplerinin açıkça belirtilmesi gerekir.
- Uzman Avukatın Önemi:
- Mağdur haklarının korunması
- Tazminat taleplerinin eksiksiz sunulması
- Yargı sürecinde hukuki risklerin azaltılması
4. Uygulamada Öne Çıkan Sorular
Soru 1: İstinaf başvurusu yaptım, hüküm kesinleşir mi?
Cevap: Hayır. Madde 275 uyarınca, süresi içinde yapılan istinaf başvurusu hükmün kesinleşmesini engeller. Ancak başvurunun usulüne uygun yapılması gerekir.
Soru 2: Mağdur olarak istinafa katılabilir miyim?
Cevap: Evet. CMK kapsamında, suçtan zarar gören veya katılan sıfatını almış kişiler istinaf sürecine katılabilir. Haklarını kaybetmemek için süreler kritik önemdedir.
Soru 3: Avukat olmadan istinaf başvurusunda bulunabilir miyim?
Cevap: Teorik olarak mümkündür, ancak hukuki karmaşıklık ve sürecin hassasiyeti nedeniyle uzman ceza avukatıyla hareket edilmesi önerilir.
5. Yargıtay Kararları ve Uygulama
Yargıtay uygulamasında, istinaf başvurusunun hükmün kesinleşmesini durdurucu etkisi net bir şekilde vurgulanmaktadır. Ayrıca, başvuru süresi ve usulüne uygun yapılmaması durumunda başvurunun reddedilebileceği de sıkça dile getirilmektedir. Bu nedenle sürecin doğru yürütülmesi, uzman ceza avukatıyla mümkün hale gelir.
6. Sonuç ve Öneriler
- İstinaf başvurusu, hükmün kesinleşmesini engelleyerek hukuki güvence sağlar.
- Şüpheli/sanık ve mağdur açısından sürelerin ve usulün titizlikle takip edilmesi gerekir.
- Uzman ceza avukatı, başvuru dilekçesi, hukuki argümanların sunumu ve sürecin doğru yönetilmesinde kritik bir rol oynar.
- Süre kaçırılmamalı, başvurunun usule uygun yapıldığı belgelerle kanıtlanmalıdır.
Kaynakça
- Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı. (2004). 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu. Resmî Gazete.
- Özek, F. (2022). Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Akman, S. (2021). Olağan Kanun Yolları ve İstinaf Başvurusu. İstanbul: Adalet Yayınevi.
- Gözler, S. & Tarhan, M. (2020). Ceza Hukuku Uygulamaları ve Yargıtay Kararları. Ankara: Yetkin Yayınları.
| Ankara Ağır Ceza Avukatı İletişim Bilgileri | ||
| ✅ | Ankara Ağır Ceza Avukatı: | Avukat Necmettin İlhan |
| ✅ | Telefon : | 0312 4671882 – 0505 3522337 |
| ✅ | Adres: | Yeni Bağlıca Mah. Etimesgut Blv. No:90/B Qule Bağlıca İş Merkezi No:20 Etimesgut/Ankara |
| ✅ | Mail: | ncm.ilhan@gmail.com.tr |
| ✅ | Hizmet Alanları: | Ağır Cezalık Suçlar, Ağır Ceza Davaları, Ceza Hukuku |
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.