Malvarlığına Karşı Suçlar: Türk Ceza Kanunu Perspektifi
Giriş
Malvarlığına karşı suçlar, ceza hukuku kapsamında kişilere ait ekonomik değerlerin korunmasını hedefleyen önemli bir suç grubudur. Türkiye’de malvarlığı kavramı, Yenişi Türk Ceza Kanunu (YTCK) ile birlikte daha geniş ve bütüncül bir şekilde ele alınmış, malvarlığına yönelik saldırılar sadece malı değil, malvarlığı sahibini de koruma altına alınmıştır. Bu makalede, malvarlığına karşı suçların tarihsel gelişimi, 765 sayılı Türk Ceza Kanunu (TCK) ile 5237 sayılı YTCK karşılaştırması, suç tipleri ve düzenlemeler arasındaki farklar detaylı şekilde incelenecektir.
Malvarlığı Kavramı ve Önemi
Malvarlığı, bir kişinin sahip olduğu tüm ekonomik ve parasal değerlerin toplamını ifade eder. Buna alacaklar, haklar (aktif unsurlar) ve borçlar (pasif unsurlar) dahildir. Ceza hukukunda malvarlığına karşı suçların düzenlenmesinde amaç, kişilere ait maddi varlıkların hukuka aykırı şekilde zarar görmesini engellemek ve böylece mağdurların maddi güvenliğini sağlamaktır (Yargıtay İçtihatları, 2023).
765 Sayılı TCK’da Mal Aleyhine Suçlar
765 sayılı TCK’da mal aleyhine işlenen suçlar, devletin şahsiyetine karşı suçlar gibi kategorize edilerek ayrı bir bölümde incelenmiştir. Toplamda 36 maddede 18 farklı suç tipine yer verilmiştir. Bu suçlar genel olarak şu başlıklar altında toplanabilir (Kepenek, 2017):
- Hırsızlık (md. 491-494)
- Yağma (md. 495-497)
- Korkutarak Faydalanma (md. 498)
- Adam Kaldırma (md. 499-502)
- Dolandırıcılık (md. 503-505)
- Hileli İflas (md. 506) ve Basit İflas (md. 507)
- Emniyeti Suistimal (md. 508)
- Açığa İmzanın ve Bedelsiz Kalmış Senedin Kötüye Kullanılması (md. 509-510)
- Diğer malvarlığına zarar veren çeşitli suçlar (md. 511-524)
765 sayılı kanun döneminde, mal aleyhine suçlar ve kişi aleyhine suçlar ayrılmış; mal aleyhine işlenen suçlar, doğrudan mala yönelik olarak kabul edilmiştir.
Yenişi Türk Ceza Kanunu’nda Malvarlığına Karşı Suçlar
5237 sayılı YTCK ile malvarlığına karşı suçlar, “Kişilere Karşı Suçlar” başlığı altında 10. bölümde, 29 madde ve 15 suç tipi olarak düzenlenmiştir. Bu düzenleme ile malvarlığının sahibi olan kişinin korunmasına vurgu yapılmıştır. Öne çıkan suçlar şunlardır (TCK, md. 141-166):
- Hırsızlık (md. 141-147)
- Yağma (md. 148-150)
- Mala Zarar Verme (md. 151-152)
- İbadethanelere ve Mezarlıklara Zarar Verme (md. 153)
- Hakkı Olmayan Yere Tecavüz (md. 154)
- Güveni Kötüye Kullanma (md. 155)
- Bedelsiz Senedi Kullanma (md. 156)
- Dolandırıcılık (md. 157-159)
- Kaybolmuş veya Hata Sonucu Ele Geçirmiş Eşya Üzerinde Tasarruf (md. 160)
- Hileli İflas (md. 161)
- Taksirli İflas (md. 162)
- Karşılıksız Yararlanma (md. 163)
- Şirket veya Kooperatifler Hakkında Yanlış Bilgi (md. 164)
- Suç Eşyasının Satın Alınması veya Kabul Edilmesi (md. 165)
- Bilgi Vermeme (md. 166)
Ayrıca, TCK’nın 167, 168 ve 169. maddelerinde ortak hükümler yer almaktadır.
765 Sayılı TCK ile YTCK Arasındaki Farklar
- Suç Sayısı ve Niteliği: YTCK’da bazı eski suç tipleri çıkarılırken, yeni suç tipleri eklenmiştir. Örneğin, “Korkutarak Faydalanma” ve “Adam Kaldırma” suçları 765 sayılı TCK’dan çıkarılmıştır. Buna karşılık, “Şirket veya Kooperatifler Hakkında Yanlış Bilgi” ve “Bilgi Vermeme” gibi yeni suçlar YTCK’ya eklenmiştir (Erdoğan, 2019).
- Malvarlığı Kavramının Genişletilmesi: “Mal” yerine “malvarlığı” terimi kullanılarak, malın sadece fiziksel eşya değil, tüm ekonomik değerler olduğu vurgulanmıştır. Bu düzenleme, malvarlığına yönelik saldırıların sonuçta kişisel maddi hakları ihlal ettiğini göstermektedir.
- Tüzel Kişilere Güvenlik Tedbiri: 765 sayılı TCK’da olmayan tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbirlerinin uygulanması YTCK ile getirilmiştir. Bu, günümüz ticari ve sosyal hayatındaki gelişmelere uygun olarak tüzel kişiliklerin de korunmasını sağlamaktadır.
- Malın Değerinin Artırım Nedeni Olmaması: 765 sayılı kanunda malın değerinin fazlalığı cezayı artıran nedenlerden biri iken, YTCK’da bu husus temel ceza belirlenirken (m.61) dikkate alınmıştır; doğrudan artırıcı unsur olmaktan çıkarılmıştır.
Sonuç
Türk Ceza Kanunu’nda malvarlığına karşı suçların düzenlenmesi, hem mağdurun maddi varlığını hem de kişisel haklarını koruma amacını taşıyan evrimsel bir süreç göstermektedir. YTCK ile malvarlığı kavramının genişletilmesi ve kişilere karşı suçlar başlığı altında düzenlenmesi, bu suçların mağduru olan gerçek kişi ve tüzel kişilerin korunmasına yönelik daha kapsamlı bir yaklaşımı ortaya koymuştur. Suç tiplerindeki değişiklikler ve ortak hükümlerle ceza hukuku sistemi modernize edilmiştir.
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.