Özel belgede sahtecilik
Madde 207- (1) Bir özel belgeyi sahte olarak düzenleyen veya gerçek bir özel belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren ve kullanan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Bir sahte özel belgeyi bu özelliğini bilerek kullanan kişi de yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.
GEREKÇE:
Maddede, özel belgede sahtecilik suçu tanımlanmaktadır.
Suçun konusu, özel belgedir.
Söz konusu suçu oluşturan hareketlerden biri, özel belgeyi sahte olarak düzenlemektir. Özel belge esasında mevcut olmadığı hâlde, mevcutmuş gibi sahte olarak üretilmektedir.
Suç, gerçek bir özel belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştirmek suretiyle de işlenebilir. Bu seçimlik hareketle, esasında mevcut olan özel belge üzerinde silmek veya ilaveler yapmak suretiyle değişiklik yapılmaktadır. Mevcut olan özel belge üzerinde sahtecilikten söz edebilmek için, yapılan değişikliğin aldatıcı nitelikte olması gerekir. Aksi takdirde, özel belgeyi bozma suçu oluşur.
Söz konusu suçun tamamlanabilmesi için, bu iki seçimlik hareketten birinin gerçekleşmesinin yanı sıra, düzenlenen sahte belgenin kullanılması gerekir.
Suçun oluşması için, bir unsur olarak kullanmanın gerçekleşmesi gerekir. Kullanmadan maksat, bu sahte belgenin herhangi bir hukukî ilişkide veya herhangi bir hukukî işlem tesisinde dikkate alınmasını sağlamaya çalışmaktır.
Maddenin ikinci fıkrasında, başkaları tarafından sahte olarak düzenlenmiş olan bir özel belgenin kullanılması, suç olarak tanımlanmıştır. Bu suçun oluşabilmesi için, kullanan kişinin, belgenin sahte olduğunu bilmesi gerekir. Yani bu suç, ancak doğrudan kastla işlenebilir.
Maddenin 765 sayılı TÜRK CEZA KANUNU’ndaki karşılığı
Madde 345-Bir kimse tamamen veya kısmen sahte olarak hususi evrak ve senedat tanzim eder yahut sahih olarak tanzim olunmuş bir varaka veya senedin yazılarını tagyir eylerse bundan umumi veya hususi bir mazarrat tevellüt edebildiği ve böyle sahte veya muharref bir varaka veya senedi fail yahut bilerek başkası kullandığı takdirde bir seneden üç seneye kadar hapis cezasına mahkûm olur.
Madde 346-(Değişik: 11/6/1936-3038/1 md.)
Bir kimse sahtekarlık cürmünde ortaklığı olmaksızın sahte bir varakayı bilerek kullanır veya onunla menfaat temin ederse mezkür varaka resmi evraktan ise, 342 ve hususi evraktan ise, 345 inci maddelere göre ceza görür.
AÇIKLAMALAR
Özel Belgede Sahtecilik Suçu: Hukuki İnceleme ve Uygulama
Giriş
Türk Ceza Kanunu’nun 207. maddesi, özel belgede sahtecilik suçunu düzenleyerek, toplumda özel belgelerin güvenilirliğini koruma amacı güder. Özel belge, kamu görevlisi tarafından düzenlenmeyen, taraflar arasında hukuki işlemlerde kullanılan belge türüdür. Bu makalede, TCK 207. madde kapsamında özel belgede sahtecilik suçu detayları, unsurları, yaptırımları ve uygulamadaki örnekleri ele alınacaktır.
1. Özel Belgenin Tanımı ve Önemi
Özel belge, resmi belge dışında kalan, gerçek kişi veya kurumlarca oluşturulan ve hukuki ilişkilere dayanak teşkil eden yazılı delillerdir (Tosun, 2020). Örneğin; sözleşmeler, faturalar, vekaletnameler özel belge kapsamında değerlendirilir. Bu belgelerin sahte veya değiştirilmiş olması, hukuk düzeninde ciddi mağduriyetlere yol açar ve güven ortamını zedeler.
2. Özel Belgede Sahtecilik Suçunun Unsurları
2.1 Fail
Suçu herkes işleyebilir; özel bir fail sınırlaması yoktur (Çakır, 2019).
2.2 Fiil
- Sahte Özel Belge Düzenleme: Mevcut olmayan bir belgeyi sahte şekilde oluşturmak.
- Gerçek Özel Belgeyi Değiştirme: Mevcut gerçek belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştirmek.
- Sahte Belgeyi Kullanma: Sahte olduğunu bilerek belgeyi kullanmak.
2.3 Kasıt
Fiilin bilerek ve isteyerek yapılması gerekir; taksir söz konusu değildir.
2.4 Sonuç
Hukuki koruma altında bulunan özel belgelerin güvenilirliğinin zedelenmesi suçun temelini oluşturur.
3. Ceza ve Yaptırımlar
Madde 207 uyarınca, sahte belge düzenleyen, değiştiren veya kullanan kişiler bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır (TCK, 2004). Ceza mahiyetinde olup, adli para cezası veya başka yaptırımlar da eklenebilir.
4. Uygulamada Özel Belgede Sahtecilik
Özel belgede sahtecilik, ticari hayat, borç-alacak ilişkileri, kişisel hak ve yükümlülüklerin tespitinde önemli sonuçlar doğurur (Aksoy, 2021). Örneğin, sahte kira kontratı düzenlenmesi, borç ödeme yükümlülüğünü etkilemek amacıyla kullanılabilir. Bu tür eylemler Yargıtay tarafından da ceza yaptırımıyla karşılanmaktadır.
5. Özel Belgede Sahtecilik ile Resmi Belgede Sahtecilik Arasındaki Farklar
Resmi belge kamu görevlisi tarafından düzenlenirken, özel belge gerçek kişi veya özel hukuk tüzel kişileri tarafından düzenlenir. Resmi belgede sahtecilik cezası daha ağır olup (TCK m.204), özel belgede sahtecilikte ceza nispeten hafiftir (TCK m.207) (Özdemir, 2018).
Sık Sorulan Sorular (SSS)
S1: Özel belge nedir?
Özel belge, resmi belge dışındaki, kişiler veya kurumlar arasında hukuki ilişkiye dayanak teşkil eden yazılı delildir (örneğin sözleşme, fatura).
S2: Özel belgede sahtecilik suçu nasıl oluşur?
Bir özel belgeyi sahte olarak düzenlemek, gerçek belgeyi değiştirmek veya sahte belgeyi bilerek kullanmak suretiyle suç oluşur.
S3: Suçun cezası nedir?
TCK 207. madde uyarınca 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası uygulanır.
S4: Sahte belgeyi kullanmak da suç mu?
Evet, sahte olduğunu bilerek kullanmak da suçtur ve aynı cezaya tabidir.
S5: Özel belgede sahtecilik ile resmi belgede sahtecilik arasındaki fark nedir?
Resmi belgede sahtecilik kamu görevlileri tarafından düzenlenen belgelerde olur ve cezası daha ağırdır. Özel belgede sahtecilik ise gerçek kişi ya da kurumların belgeleriyle ilgilidir.
Sonuç
Özel belgede sahtecilik suçu, hukuki ilişkilerin temelini oluşturan belgelerin güvenilirliğini korumak amacıyla cezalandırılmaktadır. Bu suç, özellikle ticari ve özel hukuk alanında mağduriyetlere yol açabileceğinden, cezai yaptırımlarla önlenmeye çalışılmaktadır. Kanun koyucu, hem belge düzenleyen hem de sahte belgeyi bilerek kullanan kişilere yaptırım uygulayarak, belge güvenliğini sağlamayı hedeflemektedir.
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.