Özel işaret ve kıyafetleri usulsüz kullanma
Madde 264- (1) Bir rütbe veya kamu görevinin veya mesleğin, resmi elbisesini yetkisi olmaksızın alenen ve başkalarını yanıltacak şekilde giyen veya hakkı olmayan nişan veya madalyaları takan kimseye üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir.
(2) Elbisenin sağlayacağı kolaylık ve olanaklardan yararlanarak bir suç işlenirse, yalnız bu fiilden ötürü yukarıdaki fıkrada belirtilen cezalar üçte biri oranında artırılarak hükmolunur.
GEREKÇE:
Maddenin birinci fıkrasında, bir rütbe ya da kamu görevinin veya mesleğin resmî elbisesini yetkisi olmadan alenen ve başkalarını yanıltacak şekilde giymek veya hakkı olmadığı hâlde belirli nişan veya madalyaları takmak suç olarak tanımlanmıştır.
Elbisenin ait olduğu kamu görevine ilişkin işlerin yapılmasına teşebbüs edilmesi, ayrı bir suç oluşturur. Bu durumda ayrıca yukarıdaki madde hükmüne göre cezaya hükmetmek gerekir.
Maddenin ikinci fıkrasında, haksız olarak giyilen elbisenin sağlayacağı kolaylık ve olanaklardan yararlanılarak suç işlenmesi hâlinde, elbise giymeye ait cezanın artırılacağı açıklanmıştır. Böylece hem haksız elbise giymenin cezası artırılacak ve hem de işlenen suçtan dolayı ceza verilecektir.
Maddenin 765 sayılı Türk Ceza Kanununda Karşılığı:
Madde 253: (Değişik: 11/6/1936 – 3038/1 md.)
(Değişik: 7/6/1979 – 2245/4 md.) “Her kimse bir rütbe veya memuriyetin veya bir mesleğin resmi elbisesini yetkisi olmaksızın açıktan açığa giyer veya hakkı olmayan nişan veya madalyaları takarsa üç aydan bir yıla kadar hapis ve ikibin liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılır. Böyle bir elbise giyerek elbisenin belirlediği meslek ve memuriyetle ilgili işler yapanlara altı aydan iki yıla kadar hapis ve binbeşyüz liradan üçbin liraya kadar ağır para cezası verilir. Bu elbisenin sağlayacağı kolaylık ve olanaklardan yararlanarak bir cürüm işlenirse, yalnız bu eylemden ötürü yukarıdaki cezalar üçte birden yarıya kadar artırılarak hükmolunur.
Siyasi partinin takib ettiği prensiplerin remzi olan alamet ve işaretleri o partinin şerefini kıracak yerde kullananlarla partiden müsaade almaksızın kitap, gazete, mecmua veya Matbuat Kanununa göre matbua sayılan diğer şeyler üzerine veya sinama şeridlerine bunların muhteviyatını partiye mal edici manada koyanlar altı aya kadar hapis veya on liradan 200 liraya kadar ağır para cezasile cezalandırılırlar.Bu hususta takibat icrası alakalı siyasi parti Genel Sekreterliğinin şikayetine bağlıdır.
Kızılay Cemiyetine aid alamet ve işaretleri, Kızılay Cemiyetinin rızası olmaksızın her hangi bir matbua veya evrak ve sair eşya üzerine koymak veya resim veya hakketmek veya her ne suretle olursa olsun o alamet ve işaretleri temsil veya tecessüm ettirmek suretile kullananlar üç aya kadar hapis veya beş liradan yüz liraya kadar ağır para cezasiyle cezalandırılırlar.Bu hususta takibat icrası Kızılay Cemiyeti Umumi Merkezinin şikayetine bağlıdır.
(Ek: 7/2/1949 – 5319/1 md.) Birleşmiş Milletler Dünya Sağlık Kurulunun resmi mühür ve damgası ile dünya yuvarlağı üzerine resmedilmiş iki defne dalı ortasındaki eskülap sembolünden ibaret alametinin ve (Dünya Sağlık Kurulu) adının ve bu adın ilk harflerinden müşekkel kısaltmanın ticaret veya her hangi bir menfaat kastiyle, herhangi bir ticaret ve sanayi müessesesi veya bir kimse tarafından, bu kurulun rızası olmaksızın, kullanılması, herhangi bir matbua veya evrak ve eşya üzerine konması veya temsil ve tecessüm ettirilmesi yasaktır. Buna aykırı hareket edenler üç aya kadar hapis veya beş liradan yüz liraya kadar ağır para cezası ile cezalandırılır.”
AÇIKLAMALAR
Özel İşaret ve Kıyafetleri Usulsüz Kullanma Suçu
Özet
Türk Ceza Kanunu’nun 264. maddesi kapsamında düzenlenen özel işaret ve kıyafetleri usulsüz kullanma suçu, kamu düzeni ve kamu güvenliğini korumaya yönelik önemli bir düzenlemedir. Bu makalede, suçun unsurları, ceza yaptırımları, suç isnat edilen kişiler ile mağdurların hakları ve yapması gerekenler ayrıntılı biçimde ele alınmaktadır. Ayrıca, alanda uzman ceza avukatlarının önemi vurgulanarak, hukuki süreçte profesyonel destek almanın gerekliliği üzerinde durulmaktadır.
Giriş
Kamu düzeninin korunması amacıyla, belirli rütbe, meslek ve kamu görevlerine ait özel işaret ve kıyafetlerin usulsüz kullanımı Türk Ceza Kanunu (TCK) Madde 264’te suç olarak tanımlanmıştır. Bu suçun temel amacı, yetkisiz kişilerin resmi kimlik veya unvan izlenimi vererek toplumu yanıltmalarını ve kamu düzenini bozmayı önlemektir.
Türk Ceza Kanunu Madde 264 Hükümleri
Madde 264-
(1) Bir rütbe veya kamu görevinin veya mesleğin, resmi elbisesini yetkisi olmaksızın alenen ve başkalarını yanıltacak şekilde giyen veya hakkı olmayan nişan veya madalyaları takan kimseye üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir.
(2) Elbisenin sağlayacağı kolaylık ve olanaklardan yararlanarak bir suç işlenirse, yalnız bu fiilden ötürü yukarıdaki fıkrada belirtilen cezalar üçte biri oranında artırılarak hükmolunur.
Suçun Unsurları
- Maddi Unsur: Suçun gerçekleşebilmesi için kişinin, bir rütbe, kamu görevi veya mesleğe ait resmi elbiseyi yetkisi olmadan alenen giymesi veya hakkı olmayan nişan, madalya takması gerekir.
- Manevi Unsur: Failin, başkalarını aldatma veya kamu düzenini bozma kastı taşıması gereklidir.
- Nitelikli Hali: Elbisenin sağladığı kolaylık ve avantajlar kullanılarak başka bir suçun işlenmesi, cezanın artırılmasını sağlar.
Suçun Yaptırımları ve Hukuki Sonuçları
Bu suçun temel yaptırımı 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezasıdır. Nitelikli hali gerçekleştiğinde, yani elbisenin sağladığı avantaj kullanılarak ek bir suç işlendiğinde ceza üçte bir oranında artırılır. Bu, suçun toplumsal zararını ve failin suçu işleme kararlılığını dikkate alan bir yaptırım mekanizmasıdır.
Suç İsnat Edilen Kişilerin Hakları ve Yapması Gerekenler
- Hakların Bilinmesi: Suç isnat edilen kişinin, savunma hakkı başta olmak üzere hukuki haklarını bilmesi gereklidir.
- Delillerin Toplanması: Kendisine yöneltilen suçlamaları çürütmek veya hafifletmek için somut delilleri toplamalıdır.
- Uzman Hukuki Destek Alması: Alanında uzman bir ceza avukatından hukuki danışmanlık ve savunma desteği almak, hakkını korumada kritik öneme sahiptir.
- Adli Sürece Katılım: Duruşma ve soruşturma aşamalarında aktif ve bilinçli bir şekilde sürece katılmalıdır.
Mağdur/Karar Gösterenlerin Hakları ve Yapması Gerekenler
- Suç Duyurusunda Bulunma: Özel işaret ve kıyafetleri usulsüz kullanan kişiler hakkında Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunmalıdır.
- Delillerin Sağlanması: Suçun varlığını gösterecek fotoğraf, video veya tanık ifadeleri gibi delilleri toplamalıdır.
- Hukuki Destek: Hak kaybının önlenmesi ve sürecin doğru yönetilmesi için ceza hukuku alanında deneyimli avukatlardan destek alınmalıdır.
- Tazminat Talepleri: Suçtan kaynaklanan zarar varsa, maddi ve manevi tazminat talep edilmesi mümkündür.
Uzman Ceza Avukatının Önemi
Bu suç türü, toplum nezdinde algıyı ve kamu düzenini ilgilendirmesi sebebiyle, soruşturma ve kovuşturma aşamalarında uzman hukuki yardım alınması büyük önem taşır. Ceza avukatı:
- Hukuki sürecin doğru yönetilmesini sağlar,
- Failin savunmasını etkili şekilde hazırlayarak hak kayıplarını önler,
- Mağdurların haklarının korunması ve tazminat taleplerinin etkin şekilde takip edilmesini destekler,
- Suçun nitelikli hali veya başka suçlarla bağlantılı olması durumunda stratejik hukuki çözüm önerir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Soru 1: Özel işaret ve kıyafetlerin usulsüz kullanımı suçunda ceza ne kadar sürer?
Cevap: Temel ceza 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezasıdır. Eğer elbisenin sağladığı avantajla başka bir suç işlenirse, ceza üçte bir oranında artırılır.
Soru 2: Suç isnat edilen kişi nasıl savunma yapmalıdır?
Cevap: Hukuki haklarını bilmeli, delillerini toplamalı ve alanında uzman bir ceza avukatından destek almalıdır.
Soru 3: Mağdur suç duyurusunu nasıl yapabilir?
Cevap: Cumhuriyet Savcılığına yazılı veya sözlü suç duyurusunda bulunabilir. Delilleri sunması süreci hızlandırır.
Soru 4: Bu suçtan dolayı maddi tazminat talep edilebilir mi?
Cevap: Evet, mağdur suçun sonucunda zarar gördüyse maddi ve manevi tazminat talebinde bulunabilir.
Sonuç
Özel işaret ve kıyafetlerin usulsüz kullanımı suçu, kamu düzeninin ve toplumun güvenlik algısının korunması açısından önemli bir suçtur. Hem suç isnat edilenlerin hem de mağdurların hukuki haklarını bilmeleri ve bu süreçte alanında uzman ceza avukatlarından profesyonel destek almaları gerekmektedir. Böylelikle hem adaletin tesisi sağlanabilir hem de hukuki hak kayıpları önlenebilir.
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.