İçtima
Madde 212- (1) Sahte resmi veya özel belgenin bir başka suçun işlenmesi sırasında kullanılması halinde, hem sahtecilik hem de ilgili suçtan dolayı ayrı ayrı cezaya hükmolunur.
GEREKÇE:
Madde metninde, sahte resmi veya özel belgenin bir başka suçun işlenmesi sırasında kullanılması hâlinde, hem sahtecilik hem de ilgili suçtan dolayı ayrı ayrı cezaya hükmolunacağı kabul edilmiştir. Örneğin, sahte belgenin kullanılması sureti ile bir kimse aldatılarak bir yarar elde edilmiş olabilir. Bu durumda, hem dolandırıcılık hem de resmi veya özel belgede sahtecilik suçlarına ait cezaların içtima suretiyle verilmesi gerekecektir. Keza, sahte belge düzenlemek suretiyle zimmetin gizlenmeye çalışılması hâlinde, hem zimmet suçundan hem de resmi belgede sahtecilik suçundan dolayı ayrı ayrı cezaya hükmolunacaktır.
Maddenin 765 sayılı TÜRK CEZA KANUNU’ndaki karşılığı
Bu maddenin karşılığı bulunmamaktadır.
AÇIKLAMALAR
Türk Ceza Kanunu Madde 212: İçtima ve Sahte Belgenin Başka Suçlarda Kullanılması
Giriş
Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 212. maddesi, sahte resmi veya özel belgelerin başka bir suçun işlenmesi sırasında kullanılması halinde ortaya çıkan içtima (suçların birleşmesi) sorununu düzenlemektedir. Bu maddeye göre, sahtecilik suçu ile sahte belgenin kullanıldığı diğer suç ayrı ayrı oluşur ve fail her iki suçtan da cezalandırılır. Böylece, hem sahtecilik hem de bağlı diğer suç için ceza verilmesi zorunludur.
Bu makalede, TCK 212. maddenin kapsamı, hukuki gerekçesi, uygulama koşulları ve Yargıtay kararları ışığında detaylı analiz sunulacak; sık sorulan sorularla konunun anlaşılması kolaylaştırılacaktır.
1. Madde 212’nin Amacı ve Hukuki Niteliği
TCK 212. madde, sahte özel veya resmi belgelerin, başka bir suçun işlenmesi sırasında kullanılması halinde ceza adaletinin sağlanması amacıyla düzenlenmiştir.
Önceki kanunlarda (765 sayılı TCK) bu konuda farklı görüşler bulunmaktaydı. Bazı kararlarda, sahte belgenin dolandırıcılık gibi başka bir suçun işlenmesi sırasında kullanılması halinde tek suçun oluştuğu kabul edilmiştir. Ancak bu görüş, doktrinde eleştirilmiş ve ceza adaletine uygun bulunmamıştır (Demir, 2019).
Yeni TCK ile getirilen 212. madde, bu tartışmaları sonlandırmış ve sahtecilik ile ilgili suçun, başka bir suçla birlikte işlendiğinde her iki suçtan da ayrı ceza verilmesini açıkça hükme bağlamıştır.
2. Uygulama Koşulları
2.1. Sahte Belgenin Var Olması
- Suçun konusu, sahte bir resmi veya özel belge olmalıdır.
- Sahte olsa bile belge niteliğini taşımayan materyaller (para, mühür, kıymetli damga gibi) madde kapsamında değildir.
- Ayrıca, gerçek belgenin bozulması, yok edilmesi, gizlenmesi gibi eylemler 212. madde kapsamına girmez.
2.2. Sahte Belgenin Başka Bir Suçta Kullanılması
- Sahte belge, başka bir suçun işlenmesi sırasında fiilen kullanılmalıdır.
- Sahte belge kullanılmadan yalnızca düzenlenmesi veya elde edilmesi halinde 212. madde uygulanmaz.
- Örneğin; sahte belge kullanılarak dolandırıcılık veya zimmet suçu işlenmesi halinde hem sahtecilik hem de diğer suçtan ayrı ayrı ceza verilir.
2.3. Suçlar Arasındaki İlişki
- Sahtecilik suçu ile diğer suç arasında özel-genel, asıl-tali ilişki veya bileşik suç olup olmaması dikkate alınmaz.
- Yeni Kanun ve doktrin, her iki suçun da ayrı ve bağımsız suçlar olduğunu kabul eder.
- 1 Haziran 2005 öncesi işlenen suçlarda eski hükümlerin uygulanması gerekebilir.
2.4. Özel Kanun Suçları
- 212. maddenin özel kanunlarda düzenlenen suçlar bakımından uygulanıp uygulanamayacağı tartışmalıdır.
- Yargıtay Ceza Genel Kurulu kararlarında, 212. maddenin yalnızca TCK kapsamındaki suçlar için geçerli olduğu belirtilmiştir. Ancak doktrinde, maddi içtima kuralının özel kanun suçlarında da uygulanması gerektiği görüşü ağırlıktadır (Kara, 2022).
3. Örnek Olaylar
- Örnek 1: Sahte senet kullanarak dolandırıcılık yapan fail hem dolandırıcılıktan hem sahtecilikten ayrı ceza alır.
- Örnek 2: Zimmet suçunun gizlenmesi için sahte belge düzenleyen sanık, hem zimmet hem sahtecilik suçundan ceza alır.
4. Sık Sorulan Sorular (SSS)
S1: TCK 212. madde hangi durumu düzenler?
Sahte resmi veya özel belgenin başka bir suçun işlenmesi sırasında kullanılması halinde hem sahtecilik hem de diğer suçtan dolayı ayrı ceza verilmesini sağlar.
S2: Sahte belge ne tür belgeleri kapsar?
Resmi veya özel belge niteliği taşıyan ve sahte olan her türlü belgeyi kapsar. Sahte para, mühür gibi materyaller kapsama girmez.
S3: Sahte belge düzenlemek yeterli midir?
Hayır. Sahte belge mutlaka başka bir suçun işlenmesinde kullanılmalıdır. Sadece düzenlenmesi halinde madde uygulanmaz.
S4: Suçlar arasında özel-genel ilişki olsa ne olur?
212. maddeye göre, özel-genel veya asıl-tali ilişki olsa bile her iki suç ayrı ayrı değerlendirilir.
S5: Madde özel kanun suçlarına uygulanır mı?
Yargıtay’a göre TCK suçlarına uygulanır, ancak doktrinde özel kanun suçlarında da uygulanabileceği görüşü vardır.
5. Sonuç
TCK 212. madde, sahtecilik suçlarının başka suçlarla ilişkisini netleştirerek, suçların birleştirilmesi (içtima) konusunda açık bir düzenleme getirmiştir. Bu sayede failin, sahte belgeyle gerçekleştirdiği diğer suçlardan ayrı olarak da cezalandırılması mümkün olmaktadır. Mahkemelerin bu ayrımı gözetmesi ceza adaletinin sağlanması açısından önemlidir.
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.