SUÇ KONUSU EŞYA HAKKINDA BİLGİ VERMEME SUÇU
Bilgi vermeme
Madde 166- (1) Bir hukuki ilişkiye dayalı olarak elde ettiği eşyanın, esasında suç işlemek suretiyle veya suç işlemek dolayısıyla elde edildiğini öğrenmesine rağmen, suçu takibe yetkili makamlara vakit geçirmeksizin bildirimde bulunmayan kişi, altı aya kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.
GEREKÇE:
Bir hukukî ilişkiye dayalı olarak, örneğin satın alınan veya bağış olarak kabul edilen eşyanın bir suçtan elde edildiğinin daha sonra öğrenilmesi durumunda, suç eşyasının satın alınması veya kabul edilmesi suçu oluşmaz. Zira, kast, fiilin işlendiği sırada mevcut olmalıdır. Ancak, eşyanın, örneğin satın alındıktan veya bağış olarak kabul edildikten sonra, bir suçun işlenmesi suretiyle veya işlenmesi dolayısıyla elde edildiğinin anlaşılması durumunda; satın alan veya örneğin bağış olarak kabul eden kişi açısından bildirim yükümlülüğü mevcuttur. Bu yükümlülüğe aykırı davranış, madde metninde bağımsız bir suç olarak tanımlanmış bulunmaktadır.
Maddenin 765 sayılı TÜRK CEZA KANUNU’ndaki karşılığı
Bu maddenin karşılığı bulunmamaktadır.
AÇIKLAMALAR
Türk Ceza Kanunu 166. Madde Kapsamında Bilgi Vermeme Suçu: Hukuki İnceleme ve Uygulama
Özet
Türk Ceza Kanunu’nun 166. maddesi, suç işlemek suretiyle veya dolayısıyla elde edilen eşyanın hukuki ilişkiyle edinilmesi sonrasında, eşyanın bu niteliğinin öğrenilmesine rağmen yetkili makamlara vakit geçirmeksizin bildirimde bulunulmamasını suç olarak düzenlemektedir. Bu makalede, bilgi vermeme suçunun unsurları, hukuki yararı, ceza yaptırımları ve uygulamadaki kritik noktalar detaylı biçimde ele alınmıştır. Ayrıca, sıkça sorulan sorularla pratik hukuki meseleler açıklığa kavuşturulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Türk Ceza Kanunu 166, bilgi vermeme suçu, suç eşyası, hukuki ilişki, bildirim yükümlülüğü, ceza hukuku, hapis cezası, adli para cezası
I. Giriş
Suç gelirlerinin ve suç eşyalarının ortaya çıkarılması, modern ceza hukuku sistemlerinde önemli bir yer tutmaktadır. Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 166. maddesi, suçtan elde edilen malvarlığı değerlerinin bildirilmemesini cezai yaptırımla düzenleyerek adalet sisteminin etkinliğini artırmayı amaçlamaktadır (Karakaya, 2022). Bu düzenleme, kamu düzeninin ve hukuk güvenliğinin korunmasında kritik bir rol oynamaktadır.
II. Korunan Hukuki Yarar
Bilgi vermeme suçu, iki temel hukuki yararın korunmasına yöneliktir:
- Malvarlığı Güvenliği: Suçtan elde edilen eşyaların hukuki süreçte izlenebilirliği sağlanarak, suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesi.
- Kamu Düzeni ve Adaletin İşleyişi: Suç işlenmesinin yetkili makamlara bildirilmesiyle, hukuki düzenin ve kamu güveninin sağlanması (Özdemir, 2021).
III. Suçun Unsurları
1. Fail
Bu suçun faili, hukuki ilişkiyle suç eşyasını edinen ve sonradan bu eşyanın suçtan kaynaklandığını öğrenen kişidir. Failin, eşyanın suçtan elde edildiğini öğrenmesinden sonra yetkili makamlara bildirim yapmaması gerekir. Suçun oluşması için failin genel kastla hareket etmesi yeterlidir (Demirtaş, 2020).
2. Mağdur
Mağdur, eşyanın hukuki ilişkiyle elde edildiği gerçek veya tüzel kişidir. Aynı zamanda toplum düzeni de dolaylı mağdur sayılabilir (Karakaya, 2022).
3. Suçun Konusu
A. Eşya Kavramı
Suç konusu eşya, taşınır veya taşınmaz olabilir. Eşyanın ekonomik değeri önemli olmamakla birlikte, maddi varlık olması zorunludur. Maddi olmayan değerler suç konusu değildir (Özdemir, 2021).
B. Suç İşlemek Suretiyle veya Dolayısıyla Elde Edilme
Eşya, daha önce işlenmiş ve ceza yaptırımı öngörülmüş bir suçtan elde edilmiş olmalıdır. Kabahatlerden veya disiplin suçlarından elde edilen eşyalar kapsam dışındadır (Demirtaş, 2020).
4. Hareket ve Sonuç
Fail, eşyanın suçtan elde edildiğini öğrendiği anda yetkili makamlara vakit geçirmeksizin bildirimde bulunmamak suretiyle suçu işlemiş olur. Bildirimin yapılması gereken makamlar, valilik, kaymakamlık, mahkeme veya Cumhuriyet Başsavcılığıdır (Karakaya, 2022).
IV. Manevi Unsur
Bilgi vermeme suçu, genel kast unsuru ile gerçekleşir. Fail, eşyanın suçtan elde edildiğini bilerek veya bilecek durumda olarak, bildirimde bulunmayı reddetmelidir. Olası kastla işlenebileceği kabul edilmekle birlikte, taksirle işlenmesi mümkün değildir (Özdemir, 2021).
V. Suçun Özel Görünüş Şekilleri
1. Teşebbüs
Bildirimde bulunmamakla suç tamamlanır, teşebbüs mümkün değildir (Demirtaş, 2020).
2. İştirak
Suça iştirak mümkündür ve genel ceza hukuku hükümleri uygulanır.
3. İçtima ve Ayrım
Birden fazla suç eşyasının bildirilmemesi durumunda zincirleme suç hükümleri uygulanır. Bilgi vermeme suçu ile ön suç arasındaki ayrım önemlidir (Karakaya, 2022).
VI. Yaptırımlar
TCK 166. madde kapsamında suç işleyen kişi, 6 aya kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır. Hapis cezası alt sınırı 1 aydır; adli para cezası ise 30 gün olarak belirlenmiştir. Suçun aile bireyleri arasında işlenmesi halinde ceza indirim veya cezasızlık halleri söz konusu olabilir (Özdemir, 2021).
VII. Kovuşturma Usulü, Görevli ve Yetkili Mahkeme
Bilgi vermeme suçu re’sen takip edilen suçlar arasındadır. Haklarında ayrılık kararı olmayan eşler ve yakınlar arasındaki suçlarda takibat ceza davası açılmasına engel olabilir. Görevli mahkeme Sulh Ceza Mahkemesi olup, yetki suçun işlendiği yer mahkemesine aittir (Demirtaş, 2020).
VIII. Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Soru 1: Bilgi vermeme suçu hangi durumlarda oluşur?
Cevap: Suç, hukuki ilişki kapsamında elde edilen eşyanın suçtan elde edildiğinin öğrenilmesine rağmen yetkili makamlara vakit geçirmeksizin bildirim yapılmaması halinde oluşur.
Soru 2: Suçtan elde edilen eşyanın öğrenilmesi sonrasında bildirim süresi nedir?
Cevap: Bildirim “vakit geçirmeksizin” yapılmalıdır; yani mümkün olan en kısa sürede yetkili mercilere başvurulmalıdır.
Soru 3: Bildirim yapılmazsa hangi ceza uygulanır?
Cevap: 6 aya kadar hapis veya adli para cezası verilir.
Soru 4: Eşyanın suçtan elde edildiği öğrenildiğinde bildirim yetkili olmayan makama yapılırsa suç oluşur mu?
Cevap: Suçun oluşmaması için bildirim, valilik, kaymakamlık, mahkeme veya Cumhuriyet Başsavcılığı gibi yetkili makamlara yapılmalıdır. Ancak uygulamada kolluk kuvvetlerine yapılan bildirim yeterli kabul edilebilir (Karakaya, 2022).
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.