Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.
Tanık ve bilirkişinin dinleneceği günün bildirilmesi
Madde 181 – (1) Tanık veya bilirkişilerin dinlenmesi için belirlenen gün, Cumhuriyet savcısına, suçtan zarar görene, vekiline, sanığa ve müdafiine bildirilir. Düzenlenen tutanağın örneği hazır bulunan Cumhuriyet savcısına ve müdafie verilir.
(2) Yeniden keşif ve muayeneye ihtiyaç duyulursa, yukarıdaki fıkra hükümleri uygulanır.
(3) Tutuklu olan sanık, ancak tutuklu bulunduğu yer mahkemesinde yapılacak bu tür işlerde hazır bulundurulmasını isteyebilir. Ancak, hâkim veya mahkeme tarafından zorunlu sayılan hâllerde tutuklu bulunan şüpheli veya sanığın da bu tür işlerde hazır bulunmasına karar verilebilir.
Tanık ve Bilirkişinin Dinleneceği Günün Bildirilmesi: CMK m.181 Çerçevesinde Hukuki Değerlendirme
Giriş
Ceza muhakemesinde delil toplama süreci, sanık, şüpheli, mağdur ve tanık haklarının korunması açısından büyük önem taşımaktadır. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) Madde 181, tanık ve bilirkişilerin dinleneceği günün bildirilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektedir. Bu madde, hem tarafların hukuki güvenliğini sağlamak hem de yargılamanın etkinliğini artırmak amacıyla çeşitli yükümlülükler öngörmektedir.
Bu makalede, CMK m.181’in detaylı analizi yapılacak; sanık, şüpheli ile suçtan zarar gören/mağdur/müşteki bakımından pratik uygulamalar ve hukuki tavsiyeler aktarılacaktır. Ayrıca, sıkça sorulan sorular başlığı altında uygulamadaki kritik noktalar ele alınacaktır.
CMK m.181’in Hedefi ve Kapsamı
Madde 181 üç temel unsuru düzenler:
- Tanık veya bilirkişinin dinleneceği günün ilgili taraflara bildirilmesi,
- Yeniden keşif veya muayene durumunda aynı usulün uygulanması,
- Tutuklu sanığın mahkeme huzuruna getirilmesine ilişkin özel düzenlemeler.
Bu hüküm, hem yargılamanın şeffaflığını sağlamak hem de tarafların hazırlıklı olarak duruşmaya katılabilmelerini temin etmek amacıyla konulmuştur (Karakoç, 2020).
Taraflar Açısından CMK m.181’in Uygulaması
1. Sanık ve Şüpheli Açısından Yükümlülükler ve Haklar
- Duruşmaya hazırlık: Tanık veya bilirkişi dinleme gününü öğrendiklerinde, olayla ilgili savunmalarını ve delil taleplerini önceden hazırlamalıdır.
- Tutuklu sanık: Sadece tutuklu bulunduğu yer mahkemesinde duruşmaya katılma talebinde bulunabilir. Mahkeme gerekli gördüğünde zorunlu olarak tutuklu sanığı da dinleyebilir.
- Avukat desteği: Sanık veya şüpheli, sürecin doğru yürütülmesi için alanında uzman ceza avukatından hukuki yardım almalıdır.
2. Suçtan Zarar Gören / Mağdur / Müşteki Açısından Yükümlülükler ve Haklar
- Bilgilendirme ve katılım: Dinleme günü kendilerine bildirilen mağdurlar, tanık veya bilirkişinin duruşmada anlatacaklarını takip ederek haklarını kullanabilir.
- Hak talepleri: Gerektiğinde soru sorma, ek delil sunma veya taleplerini mahkemeye iletme hakkına sahiptir.
- Hukuki temsil: Mağdur veya müşteki, duruşmalarda haklarını etkili kullanabilmek için ceza hukuku alanında uzman bir avukattan destek almalıdır.
Yeniden Keşif ve Muayene Durumları
CMK m.181/2 uyarınca, yeniden keşif veya muayene gerektiğinde bildirim usulü aynen uygulanır. Bu durumda taraflara yeniden duruşma gününün bildirilmesi, tarafların delil toplama ve savunma haklarını kullanabilmesi açısından kritik öneme sahiptir (Demir, 2018).
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
S: Tanık veya bilirkişinin dinleneceği gün bildirilmezse ne olur?
C: Usul ihlali söz konusu olur ve taraflar mahkemeden gerekli düzeltmeyi talep edebilir. Delillerin geçerliliği açısından hak kaybına yol açabilir.
S: Tutuklu sanık hangi durumlarda duruşmaya zorla getirilir?
C: Mahkeme veya hâkim, tutuklunun dinlenmesinin zorunlu olduğuna karar verdiğinde, tutuklu sanık da mahkemede hazır bulundurulabilir.
S: Suçtan zarar gören/mağdur duruşmaya katılamazsa ne yapabilir?
C: Haklarını kaybetmemek için vekil aracılığıyla mahkemeye başvurabilir ve taleplerini iletebilir.
S: Tanık veya bilirkişinin yokluğu durumunda taraflar ne yapabilir?
C: Mahkeme tarafından naip veya istinabe yoluyla dinleme talep edilebilir; eksik delil durumunda yargılamanın sağlıklı yürütülmesi için ek duruşma talebi yapılabilir.
Uygulamada Önemli Noktalar ve Avukat Desteğinin Önemi
CMK m.181 uygulamasında, özellikle şüpheli/sanık ve mağdur/müşteki açısından şu noktalar kritik öneme sahiptir:
- Bildirimlerin takibi: Bildirim sürelerinin ve yollarının doğru kaydedilmesi, hak kaybını önler.
- Hazırlık: Tanık veya bilirkişinin anlatacaklarına karşı savunma veya ek talepler önceden hazırlanmalıdır.
- Profesyonel hukuki yardım: Ceza avukatı, tarafların haklarının eksiksiz korunmasını ve prosedürlerin doğru işlemesini sağlar. Bu, hem sanık hem mağdur için kritik bir avantajdır.
Sonuç
CMK m.181, ceza muhakemesinin tarafsız, şeffaf ve etkin yürütülmesi açısından hayati öneme sahiptir. Tanık ve bilirkişilerin dinleneceği günün taraflara bildirilmesi, hem sanık ve şüpheli hem de suçtan zarar gören/mağdur/müşteki açısından yargılamanın adil bir şekilde sürdürülmesini sağlar. Bu süreçte, tarafların haklarını etkili kullanabilmesi ve hukuki süreçleri doğru yönetebilmesi için uzman ceza avukatından destek alması büyük önem taşımaktadır.
Kaynakça
Demir, M. (2018). Ceza Muhakemesinde Delil Toplama ve Tanık Dinlenmesi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Karakoç, E. (2020). CMK Uygulamalarında Tanık ve Bilirkişi Hukuku. İstanbul: Adalet Yayınları.
Öztürk, H. (2021). Ceza Muhakemesi Kanunu’nda Taraf Hakları ve Bildirimler. Ankara: Yetkin Yayınları.
| Ankara Ağır Ceza Avukatı İletişim Bilgileri | ||
| ✅ | Ankara Ağır Ceza Avukatı: | Avukat Necmettin İlhan |
| ✅ | Telefon : | 0312 4671882 – 0505 3522337 |
| ✅ | Adres: | Yeni Bağlıca Mah. Etimesgut Blv. No:90/B Qule Bağlıca İş Merkezi No:20 Etimesgut/Ankara |
| ✅ | Mail: | ncm.ilhan@gmail.com.tr |
| ✅ | Hizmet Alanları: | Ağır Cezalık Suçlar, Ağır Ceza Davaları, Ceza Hukuku |
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.