Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.
Yeminin biçimi
Madde 55 – (1) Tanığa verilecek yemin, tanıklıktan önce “Bildiğimi dosdoğru söyleyeceğime namusum ve vicdanım üzerine yemin ederim.” ve 54 üncü maddeye göre tanıklıktan sonra verilmesi hâlinde “Bildiğimi dosdoğru söylediğime namusum ve vicdanım üzerine yemin ederim.” biçiminde olur.
(2) Yemin edilirken herkes ayağa kalkar.
Tanıklıkta Yemin Biçimi ve Hukuki Önemi: 5271 Sayılı CMK Madde 55 İncelemesi
Giriş
Ceza muhakemesinde tanıkların beyanları, suçun aydınlatılması ve adil yargılanmanın sağlanması açısından kritik öneme sahiptir. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK), tanıklığın güvenilirliğini artırmak amacıyla yemin mekanizmasını düzenlemiştir. Madde 55, tanığa verilecek yemin biçimini açıkça belirtirken, tanıklığın hangi aşamada gerçekleştiğine göre farklı yemin metinleri öngörmektedir. Bu makalede, yemin biçiminin hukuki niteliği, uygulama esasları, şüpheli/sanık ve mağdurların yükümlülükleri, ve tanıklık sürecinde dikkat edilmesi gereken hususlar ayrıntılı olarak ele alınacaktır.
1. Yemin Biçimi ve Hukuki Dayanak
Madde 55 CMK’ya göre, tanığa verilecek yemin iki farklı biçimde gerçekleşir:
- Tanıklıktan önce yemin:
“Bildiğimi dosdoğru söyleyeceğime namusum ve vicdanım üzerine yemin ederim.”
- Tanıklıktan sonra yemin:
“Bildiğimi dosdoğru söylediğime namusum ve vicdanım üzerine yemin ederim.”
Yemin sırasında herkesin ayağa kalkması zorunludur (CMK m.55/2). Bu uygulama, tanığın sorumluluk bilincini güçlendirmeyi ve tanıklık sürecinin ciddiyetini vurgulamayı amaçlamaktadır.
2. Tanıklığın Zamanlaması ve Yemin
CMK Madde 54, tanıklığın yemin öncesi veya sonrası alınabileceğini düzenler. Eğer tanığın dinlenmesi sırasında yemin verilmesi uygun değilse, yemin tanıklıktan sonra da verilebilir. Bu durum, özellikle tanığın psikolojik durumuna veya tanıklık sırasındaki olayların niteliğine göre uygulanmaktadır.
3. Şüpheli/Sanıkların ve Mağdurların Tanıklıkta Dikkat Etmesi Gerekenler
3.1. Şüpheli ve Sanıklar
- Tanıklık sırasındaki yemin, dosdoğru ifade verme yükümlülüğü doğurur.
- Kendi lehine veya aleyhine olabilecek bilgileri doğru ve eksiksiz açıklamalıdır.
- Yalan beyanda bulunmak, TCK kapsamında yalan tanıklık suçu oluşturur.
- Tanıklık sürecinde haklarını doğru kullanmak ve herhangi bir hukuki belirsizlikte alanında uzman bir ceza avukatı ile hareket etmek hayati önemdedir.
3.2. Suçtan Zarar Gören / Mağdur / Müştekiler
- Mağdur veya müştekiler, yaşadıkları olayı tanık olarak anlatırken tarafsız ve doğru beyan vermelidir.
- Kendi güvenliklerini veya özel bilgilerini riske atmadan ifade vermelidir.
- Tanıklık öncesinde, süreci anlamak ve haklarını öğrenmek için ceza avukatı danışmanlığı almak önemlidir.
4. Yemin ve Hukuki Sonuçları
Tanık yemin ederek, hukuken bağlayıcı bir sorumluluk altına girer. Yemin:
- Tanığın beyanlarının güvenilirliğini artırır.
- Yalan beyanda bulunanlara karşı TCK m.277 uyarınca yaptırım uygulanmasını sağlar.
- Adil yargılanmanın temelini güçlendirir.
5. Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Soru 1: Tanıklık sırasında yemin vermekten çekinilebilir mi?
Evet, bazı özel durumlarda (yaş, akıl sağlığı, yakınlık ilişkisi vb.) tanık yemin vermekten çekinebilir. Bu durumda hâkim, yemin verilmesine karar vermeyebilir.
Soru 2: Yemin verilmeden tanıklık dinlenebilir mi?
Evet, CMK m.50 kapsamında belirli durumlarda (15 yaşını doldurmamış çocuklar veya ayırt etme gücü bulunmayanlar) yeminsiz dinlenebilir.
Soru 3: Yemin sırasında ayağa kalkmamanın hukuki sonucu nedir?
Yemin sırasında ayağa kalkmamak, tanığın beyanının geçersiz olmasına yol açmaz; ancak mahkeme nezaket ve disiplin açısından uyarıda bulunabilir.
Soru 4: Tanık yalan beyanda bulunursa ne olur?
Tanık, yeminle bağlayıcı sorumluluk altına girdiği için yalan beyanda bulunursa TCK m.277 uyarınca cezai sorumluluk doğar.
6. Uzman Görüşü ve Hukuki Danışmanlık
Tanıklık süreci, hukuki teknikler ve sorumluluklar açısından karmaşık olabilir. Bu nedenle:
- Tanıklık yapacak şüpheli, sanık veya mağdur kişiler mutlaka alanında uzman bir ceza avukatı desteği almalıdır.
- Avukat, tanıklık öncesi hak ve yükümlülüklerin anlaşılmasına yardımcı olur, yanlış beyanda bulunmayı önler ve adil yargılama hakkını korur.
7. Sonuç
CMK Madde 55, tanıklıkta yemin biçimini açıkça belirleyerek, ceza muhakemesinde doğru ve güvenilir bilgi akışını güvence altına almayı hedefler. Tanığın sorumluluğunu pekiştiren yemin uygulaması, şüpheli, sanık ve mağdur açısından hukuki güvenliği artırır. Tanıklık sürecinde dikkat edilmesi gereken hususlar, doğru beyan, yemin yükümlülüğü ve uzman avukat desteği ile birlikte ele alınmalıdır.
Kaynakça
Adalet Bakanlığı. (2005). 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu. Resmî Gazete.
Gürkan, H. (2020). Ceza Muhakemesinde Tanık ve Yemin Uygulamaları. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Turan, M. (2018). Ceza Muhakemesinde Tanık ve Yemin Yükümlülüğü. İstanbul: Beta Yayınları.
Yargıtay İçtihatları Derlemesi. (2022). Ceza Hukuku ve Tanıklık Kararları. Ankara: Adalet Akademisi Yayınları.
| Ankara Ağır Ceza Avukatı İletişim Bilgileri | ||
| ✅ | Ankara Ağır Ceza Avukatı: | Avukat Necmettin İlhan |
| ✅ | Telefon : | 0312 4671882 – 0505 3522337 |
| ✅ | Adres: | Yeni Bağlıca Mah. Etimesgut Blv. No:90/B Qule Bağlıca İş Merkezi No:20 Etimesgut/Ankara |
| ✅ | Mail: | ncm.ilhan@gmail.com.tr |
| ✅ | Hizmet Alanları: | Ağır Cezalık Suçlar, Ağır Ceza Davaları, Ceza Hukuku |
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.