Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.
Teknik araçlarla izleme
Madde 140 – (1) Aşağıdaki suçların işlendiği hususunda somut delillere dayanan kuvvetli şüphe sebepleri bulunması ve başka suretle delil elde edilememesi hâlinde, şüpheli veya sanığın kamuya açık yerlerdeki faaliyetleri ve işyeri teknik araçlarla izlenebilir, ses veya görüntü kaydı alınabilir:[1]
a) Türk Ceza Kanununda yer alan;[2][3]
1. Göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti (madde 79, 80) ile organ veya doku ticareti (madde 91),
2. Kasten öldürme (madde 81, 82, 83),
3. (Ek:21/2/2014–6526/14 md.) Nitelikli hırsızlık (madde 142) ve yağma (madde 148, 149) ile nitelikli dolandırıcılık (madde 158),
4. Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti (madde 188),
5. Parada sahtecilik (madde 197),
6. (Mülga:21/2/2014–6526/14 md.; Yeniden düzenleme: 24/11/2016-6763/28 md.)Suç işlemek amacıyla örgüt kurma (madde 220, fıkra üç),
7. (Ek: 25/5/2005 – 5353/19 md.) Fuhuş (madde 227)
8. İhaleye fesat karıştırma (madde 235),
9. (Ek: 24/11/2016-6763/28 md.) Tefecilik (madde 241),
10. Rüşvet (madde 252),
11. Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama (madde 282),
12. (Değişik: 2/12/2014-6572/43 md.) Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak (madde 302),
13. (Ek: 2/12/2014-6572/43 md.)[4]Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar (madde 309, 311, 312, 313, 314, 315, 316),
14. Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk (madde 328, 329, 330, 331, 333, 334, 335, 336, 337),
Suçları.
b) Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanunda tanımlanan silah kaçakçılığı (madde 12) suçları.
c) Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda tanımlanan ve hapis cezasını gerektiren suçlar.
d) Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 68 ve 74 üncü maddelerinde tanımlanan suçlar.
(2) (Değişik: 24/11/2016-6763/28 md.) Teknik araçlarla izlemeye hâkim, gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısı tarafından karar verilir. Cumhuriyet savcısı tarafından verilen kararlar yirmi dört saat içinde hâkim onayına sunulur. Hâkim kararını en geç yirmi dört saat içinde verir. Sürenin dolması veya hâkim tarafından aksine karar verilmesi hâlinde kayıtlar derhâl imha edilir.
(3) (Değişik:21/2/2014–6526/14 md.) Teknik araçlarla izleme kararı en çok üç haftalık süre için verilebilir. Bu süre gerektiğinde bir hafta daha uzatılabilir. Ancak, örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlarla ilgili olarak gerekli görülmesi hâlinde, hâkim yukarıdaki sürelere ek olarak her defasında bir haftadan fazla olmamak ve toplam dört haftayı geçmemek üzere uzatılmasına karar verebilir. (Ek cümle: 15/8/2017-KHK-694/143 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7078/138 md.) Teknik araçlarla izleme tedbiri ile birlikte gizli soruşturmacı görevlendirilmesi halinde bu fıkrada belirtilen süreler bir kat artırılarak uygulanır.[5]
(4) Elde edilen deliller, yukarıda sayılan suçlarla ilgili soruşturma ve kovuşturma dışında kullanılamaz; ceza kovuşturması bakımından gerekli olmadığı taktirde Cumhuriyet savcısının gözetiminde derhâl yok edilir.
(5) Bu madde hükümleri, kişinin konutunda uygulanamaz.
Teknik Araçlarla İzleme: Ceza Muhakemesi Kanunu Kapsamında Detaylı Analiz
Giriş
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) Madde 140, belirli suçların soruşturulması ve kovuşturulması sürecinde teknik araçlarla izleme tedbirinin uygulanmasına ilişkin esasları düzenler. Teknik araçlarla izleme; şüpheli veya sanığın kamuya açık yerlerdeki faaliyetlerinin takip edilmesi, ses veya görüntü kaydı alınması gibi işlemleri kapsar. Bu yöntem, suç delillerinin elde edilmesi açısından etkin bir araç olmakla birlikte, kişilerin temel hak ve özgürlükleriyle doğrudan ilişkili olduğundan hukuka uygun olarak uygulanması zorunludur (Kunter, 2020).
Bu makalede, Madde 140 kapsamındaki düzenlemeler, uygulama sınırları, süreleri, şüpheli/sanık ile mağdur açısından alınması gereken tedbirler ve hukuki prosedür detaylı şekilde ele alınacaktır.
Teknik Araçlarla İzleme Kapsamındaki Suçlar
CMK Madde 140/1’e göre teknik araçlarla izleme tedbiri, yalnızca somut delillere dayalı kuvvetli şüphe bulunması ve başka surette delil elde edilememesi hâlinde uygulanabilir. Düzenleme kapsamındaki suçlar şunlardır:
a) Türk Ceza Kanununda yer alan;[6][7]
1. Göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti (madde 79, 80) ile organ veya doku ticareti (madde 91),
2. Kasten öldürme (madde 81, 82, 83),
3. (Ek:21/2/2014–6526/14 md.) Nitelikli hırsızlık (madde 142) ve yağma (madde 148, 149) ile nitelikli dolandırıcılık (madde 158),
4. Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti (madde 188),
5. Parada sahtecilik (madde 197),
6. (Mülga:21/2/2014–6526/14 md.; Yeniden düzenleme: 24/11/2016-6763/28 md.)Suç işlemek amacıyla örgüt kurma (madde 220, fıkra üç),
7. (Ek: 25/5/2005 – 5353/19 md.) Fuhuş (madde 227)
8. İhaleye fesat karıştırma (madde 235),
9. (Ek: 24/11/2016-6763/28 md.) Tefecilik (madde 241),
10. Rüşvet (madde 252),
11. Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama (madde 282),
12. (Değişik: 2/12/2014-6572/43 md.) Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak (madde 302),
13. (Ek: 2/12/2014-6572/43 md.)[8]Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar (madde 309, 311, 312, 313, 314, 315, 316),
14. Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk (madde 328, 329, 330, 331, 333, 334, 335, 336, 337),
Suçları.
b) Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanunda tanımlanan silah kaçakçılığı (madde 12) suçları.
c) Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda tanımlanan ve hapis cezasını gerektiren suçlar.
d) Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 68 ve 74 üncü maddelerinde tanımlanan suçlar.
Teknik Araçlarla İzlemenin Usulü ve Süreleri
- Karar Verme Yetkisi:
- Teknik araçlarla izleme kararı hâkim tarafından verilir.
- Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısı karar verebilir; karar 24 saat içinde hâkime sunulur.
- Süre:
- İlk karar 3 hafta için geçerlidir. Gerektiğinde bir hafta uzatılabilir.
- Örgütlü suçlarda toplam süre 4 haftayı geçmemek üzere hâkim tarafından uzatılabilir.
- Gizli soruşturmacı ile birlikte uygulanması hâlinde süreler iki kat artırılır.
- Delillerin Kullanımı:
- Sadece ilgili soruşturma ve kovuşturma kapsamında kullanılabilir.
- Gereksiz deliller Cumhuriyet savcısının gözetiminde derhâl yok edilir.
- Sınırlama:
- Bu tedbir konutlarda uygulanamaz.
Şüpheli veya Sanık Açısından Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Teknik araçlarla izlemeye maruz kaldığınızı düşündüğünüzde derhal alanında uzman bir ceza avukatı ile iletişime geçmek önemlidir.
- Mahkeme veya savcılık kararlarının usulüne uygun olup olmadığı avukat tarafından denetlenebilir.
- Ses veya görüntü kayıtlarının hukuka aykırı olarak alınması, elde edilen delillerin delil niteliğini kaybetmesine yol açabilir.
- Süreler, delillerin kullanımı ve yok edilmesi konularında haklarınıza ilişkin bilgiler avukatınız tarafından detaylı şekilde paylaşılmalıdır.
Suçtan Zarar Gören / Mağdur / Müşteki Açısından Alınacak Tedbirler
- Teknik araçlarla izleme sırasında elde edilen delillerin korunması, mağdur haklarının güvence altına alınması açısından kritik öneme sahiptir.
- Mağdurlar, soruşturma sürecinde savcılığa veya avukatına bilgi vermeli, taleplerini yazılı olarak iletmelidir.
- Kayıtların sadece soruşturma kapsamında kullanılması, mahremiyetin korunması ve kötüye kullanımın önlenmesi için takip edilmelidir.
- Gerekli durumlarda mağdurlar da alanında uzman bir ceza avukatı aracılığıyla sürece dahil olabilir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Soru 1: Teknik araçlarla izleme kararına itiraz edebilir miyim?
Cevap: Evet, hâkim veya savcının kararına, savunmanızı sunmak için avukatınız aracılığıyla itiraz edebilirsiniz.
Soru 2: Deliller konutum dışında alındıysa bu deliller mahkemede geçerli olur mu?
Cevap: Konut dışında, hukuka uygun şekilde elde edilen deliller geçerli sayılır. Konut içinde elde edilen deliller ise geçersizdir.
Soru 3: Teknik araçlarla izleme süresi uzatılmazsa ne olur?
Cevap: Süre dolduğunda kayıtlar derhâl imha edilir ve bu deliller hukuki süreçte kullanılamaz.
Sonuç
CMK Madde 140, teknik araçlarla izleme tedbirini belirli suçlarla sınırlı, hukuka uygun ve sürelere bağlanmış şekilde düzenler. Bu tedbirin uygulanmasında, şüpheli/sanık ve mağdur haklarının korunması, delillerin hukuka uygun elde edilmesi ve gerektiğinde alanında uzman ceza avukatından destek alınması hayati önem taşır. Bu süreçte hak ve yükümlülüklerin bilinmesi, soruşturmanın şeffaf ve adil yürütülmesini sağlar.
Kaynakça
Kunter, M. (2020). Ceza Muhakemesi Hukuku: Genel Esaslar ve Uygulamalar. Ankara: Yetkin Yayınları.
TCK. (2004). Türk Ceza Kanunu (5237 sayılı Kanun).
CMK. (2005). Ceza Muhakemesi Kanunu (5271 sayılı Kanun).
Ateşli Silahlar ve Bıçaklar Hakkında Kanun. (1993).
Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu. (1995).
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu. (1983).
[1] 21/2/2014 tarihli ve 6526 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “hususunda” ibaresinden sonra gelmek üzere “somut delillere dayanan” ibaresi eklenmiş; aynı fıkranın (a) bendinin (2) numaralı alt bendinden sonra gelmek üzere “3. Nitelikli hırsızlık (madde 142) ve yağma (madde 148, 149),” alt bendi eklenmiş, diğer alt bentler buna göre teselsül ettirilmiş, mevcut (5) numaralı alt bendi yürürlükten kaldırılmış, mevcut (6) numaralı alt bendinde yer alan “, fıkra 3” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
[2] 24/11/2016 tarihli ve 6763 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle, bu bendin (1) numaralı alt bendine “(madde 79, 80)” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile organ veya doku ticareti (madde 91)” ibaresi, (3) numaralı alt bendine “(madde 148, 149)” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile nitelikli dolandırıcılık (madde 158)” ibaresi eklenmiş, aynı bende (8) numaralı alt bendinden sonra gelmek üzere (9) numaralı alt bent eklenmiş ve diğer alt bentler buna göre teselsül ettirilmiştir.
[3] 25/5/2005 tarihli ve 5353 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle, bu bente (5) numaralı alt bentten sonra gelmek üzere (6) numaralı alt bent eklenmiş, diğer alt bentler buna göre teselsül ettirilmiştir.
[4] 2/12/2014 tarihli ve 6572 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, (11) numaralı alt bentten sonra gelmek üzere alt bent eklenmiş ve diğer alt bent buna göre teselsül ettirilmiştir.
[5] 24/11/2016 tarihli ve 6763 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “mahkeme” ibaresi “hâkim” şeklinde değiştirilmiştir.
[6] 24/11/2016 tarihli ve 6763 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle, bu bendin (1) numaralı alt bendine “(madde 79, 80)” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile organ veya doku ticareti (madde 91)” ibaresi, (3) numaralı alt bendine “(madde 148, 149)” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile nitelikli dolandırıcılık (madde 158)” ibaresi eklenmiş, aynı bende (8) numaralı alt bendinden sonra gelmek üzere (9) numaralı alt bent eklenmiş ve diğer alt bentler buna göre teselsül ettirilmiştir.
[7] 25/5/2005 tarihli ve 5353 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle, bu bente (5) numaralı alt bentten sonra gelmek üzere (6) numaralı alt bent eklenmiş, diğer alt bentler buna göre teselsül ettirilmiştir.
[8] 2/12/2014 tarihli ve 6572 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, (11) numaralı alt bentten sonra gelmek üzere alt bent eklenmiş ve diğer alt bent buna göre teselsül ettirilmiştir.
| Ankara Ağır Ceza Avukatı İletişim Bilgileri | ||
| ✅ | Ankara Ağır Ceza Avukatı: | Avukat Necmettin İlhan |
| ✅ | Telefon : | 0312 4671882 – 0505 3522337 |
| ✅ | Adres: | Yeni Bağlıca Mah. Etimesgut Blv. No:90/B Qule Bağlıca İş Merkezi No:20 Etimesgut/Ankara |
| ✅ | Mail: | ncm.ilhan@gmail.com.tr |
| ✅ | Hizmet Alanları: | Ağır Cezalık Suçlar, Ağır Ceza Davaları, Ceza Hukuku |
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.