Temyiz dilekçesinin tebliği ve cevabı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının görevi
Madde 297 – (1) 296 ncı maddeye göre hükmü veren bölge adliye mahkemesince reddedilmeyen temyiz istemine ilişkin dilekçesinin bir örneği karşı tarafa tebliğ olunur. Karşı taraf, tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde yazılı olarak cevabını verebilir. [1]
(2) Cevap verildikten veya bunun için belirli süre bittikten sonra dava dosyası, bölge adliye mahkemesi tarafından Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir.[2]
(3) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen tebliğname, hükmü temyiz etmeleri veya aleyhlerine sonuç doğurabilecek görüş içermesi hâlinde sanık veya müdafii ile katılan veya vekillerine ilgili dairesince tebliğ olunur. İlgili taraf tebliğden itibaren iki hafta içinde yazılı olarak cevap verebilir.126
(4) Üçüncü fıkra uyarınca yapılacak tebligatlar, ilgililerin dava dosyasından belirlenen son adreslerine yapılmasıyla geçerli olur.
(5) 262 ve 263 üncü madde hükümleri saklıdır.
Temyiz Dilekçesinin Tebliği ve Cevabı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Görevi (CMK m.297)
Giriş
Ceza muhakemesinde temyiz kanun yolu, hukuka aykırı hükümlerin denetiminden geçmesini sağlayan olağan bir kanun yoludur. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK)’nın 297. maddesi, temyiz dilekçesinin karşı tarafa tebliği, cevap süresi ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının rolünü düzenlemektedir. Bu düzenleme, adil yargılanma hakkının ve çelişmeli yargılama ilkesinin sağlanması bakımından önem arz eder.
CMK m.297’nin Düzenlemesi
CMK m.297’ye göre:
- (1) Temyiz istemine ilişkin dilekçe, karşı tarafa tebliğ edilir. Karşı tarafın 2 hafta içinde yazılı cevap verme hakkı vardır.
- (2) Cevap süresi geçtikten sonra dosya, bölge adliye mahkemesi tarafından Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir.
- (3) Başsavcılık tarafından hazırlanan tebliğname, hükmü temyiz eden veya aleyhine sonuç doğurabilecek taraflara tebliğ edilir. Bu taraflar, 2 hafta içinde yazılı cevap verebilir.
- (4) Tebligatlar, dava dosyasında yer alan son adreslere yapılmakla geçerli olur.
- (5) CMK m.262 ve m.263 hükümleri saklıdır (vekalet ve müdafi belirleme hususları).
Şüpheli/Sanık Açısından Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
- Temyiz dilekçesinin kendisine tebliği halinde, sanık 2 hafta içinde cevap hakkını kullanmalıdır.
- Cevap dilekçesinde, hukuka aykırılıklar, delillerin değerlendirilmesindeki hatalar ve usul eksiklikleri açıkça belirtilmelidir.
- Sanığın lehine olan hususların vurgulanması, cezanın bozulması veya hafifletilmesi açısından önemlidir.
- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının tebliğnamesinde sanık aleyhine görüş bildirilmişse, savunma hakkı mutlaka kullanılmalıdır.
Mağdur/Müşteki/Suçtan Zarar Gören Açısından Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
- Temyiz dilekçesi mağdura/müştekiye de tebliğ edilmekte, böylece mağdur da karşı görüş bildirme hakkını kullanabilmektedir.
- Mağdur, sanığın temyiz istemine karşı, verilen hükmün yerinde ve hukuka uygun olduğunu savunabilir.
- Başsavcılığın tebliğnamesinde mağdurun aleyhine olabilecek değerlendirmeler varsa, bu aşamada yazılı görüş verilmesi kritik öneme sahiptir.
- Özellikle tazminat ve haklarının korunması açısından mağdur tarafın süreci avukat aracılığıyla takip etmesi tavsiye edilir.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Görevi
- Başsavcılık, dosya üzerinde inceleme yaparak “tebliğname” düzenler.
- Tebliğname, Yargıtay daireleri için bağlayıcı değildir, ancak mahkemenin kararında etkili olabilecek güçlü bir mütalaadır.
- Tebliğname, sanık veya mağdur lehine ya da aleyhine görüş içerebilir.
- Aleyhe sonuç doğurabilecek görüşlerin taraflara tebliği, adil yargılanma hakkının bir gereği olarak çelişmeli yargılama ilkesini güçlendirir.
Yargıtay Kararlarında CMK m.297’nin Uygulanışı
Yargıtay, birçok kararında temyiz dilekçesinin karşı tarafa tebliğ edilmemesini veya tarafların cevap hakkının kısıtlanmasını hukuka aykırılık olarak değerlendirmiştir. Özellikle, savunma hakkının kısıtlanması ve çelişmeli yargılama ilkesinin ihlali, bozma nedeni sayılmaktadır.
Uzman Ceza Avukatının Önemi
Temyiz süreci, teknik bilgi gerektiren karmaşık bir hukuki aşamadır.
- Şüpheli veya sanığın, hak kaybı yaşamaması için uzman bir ceza avukatından yardım alması önemlidir.
- Mağdur/müşteki açısından da, özellikle haklarının korunması ve sanığın cezasının onanması amacıyla profesyonel destek alınmalıdır.
- Avukat, sürelere uygun şekilde dilekçe sunulmasını, hukuki argümanların doğru biçimde ileri sürülmesini sağlar.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. Temyiz dilekçesi bana tebliğ edilirse ne yapmalıyım?
İki hafta içinde yazılı olarak cevap vermelisiniz. Aksi takdirde hak kaybı yaşayabilirsiniz.
2. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının tebliğnamesi bağlayıcı mıdır?
Hayır. Tebliğname sadece görüş niteliğindedir, karar Yargıtay ilgili dairesine aittir.
3. Sanık lehine tebliğname düzenlenirse mağdur ne yapabilir?
Mağdur, aleyhine olan görüşlere karşı yazılı cevabını süresinde sunabilir.
4. Bu süreçte avukat tutmak zorunlu mudur?
Zorunlu değildir; ancak hak kayıplarını önlemek için uzman ceza avukatı desteği şiddetle tavsiye edilir.
Sonuç
CMK m.297, temyiz sürecinde taraflara adil yargılanma hakkı kapsamında cevap imkânı tanımakta ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının tebliğname düzenleme yetkisini belirlemektedir. Hem şüpheli/sanık hem de mağdur/müşteki açısından bu süreçte sürelere dikkat edilmesi, hakların etkin kullanımı ve uzman bir ceza avukatının desteği hayati önem taşımaktadır.
[1] 2/3/2024 tarihli ve 7499 sayılı Kanunun 37 nci maddesi ile birinci fıkrada yer alan “yedi gün” ibaresi “iki hafta” ve üçüncü fıkrada yer alan “bir hafta” ibaresi “iki hafta” şeklinde değiştirilmiştir.
[2] 15/8/2016 tarihli ve 674 sayılı KHK’nin 15 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Cumhuriyet Başsavcılığı” ibaresi yürürlükten kaldırılmış olup, daha sonra bu hüküm 10/11/2016 tarihli ve 6758 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır.
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.