TÜRK CEZA KANUNU’NDA CANAVARCA HİSLE VEYA EZİYET ÇEKTİREREK KASTEN ÖLDÜRME SUÇU (TCK m. 82/1-b)
Özet: Bu çalışmada, Türk Ceza Kanunu’nun 82/1-b maddesinde düzenlenen canavarca hisle veya eziyet çektirerek kasten öldürme suçu, doktrin görüşleri, Yargıtay kararları ve karşılaştırmalı hukuk uygulamaları ışığında detaylı şekilde incelenmiştir. Suçun maddi ve manevi unsurları, uygulamada karşılaşılan sorunlar ve ceza sorumluluğu bakımından etkileri ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler: Canavarca his, eziyet çektirme, kasten öldürme, ağırlaştırıcı neden, nitelikli hal, TCK m.82, ceza hukuku,
Giriş
Kasten öldürme suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 81. maddesinde temel şekliyle düzenlenmiş olup, 82. maddesinde ise bu suçun nitelikli halleri sayılmıştır. TCK m. 82/1-b’de ise failin canavarca hisle veya eziyet çektirerek öldürme eyleminde bulunması, suçu ağırlaştıran nitelikli hâllerden biri olarak kabul edilmiştir. Bu düzenleme, failin öldürme fiiline yüklediği yoğun kötülük, insanlık dışı muamele ve mağdura uyguladığı özel acıyı cezalandırmayı hedefler.
I. Canavarca Hisle Öldürme
A. Kavramsal Çerçeve
“Canavarca his”, failin olağan dışı bir vahşet ve acımasızlıkla hareket etmesi, sıradışı bir kötülük duygusuyla hareket ederek insan onurunu hiçe sayması anlamına gelir. Bu hisle işlenen öldürme suçlarında fail, mağdurun acı çekmesinden zevk alma veya onun yaşamına son verirken ahlaki, insani ve hukuki değerleri tamamen göz ardı etme eğilimindedir.
B. Unsurları
- Sübjektif Unsur: Failin iç dünyasında hâkim olan duygunun vahşet, kin, garez, nefret veya sadist duygular olması gerekir. Yargıtay uygulamasında bu unsurun varlığı için yalnızca fiilin şekli yeterli değildir; failin bu hislerle hareket ettiğine dair deliller aranır.
- Maddi Unsur: Fiilin işleniş biçimi olağan dışı bir sertlik, şiddet veya zulüm içermelidir. Örneğin mağdurun bedensel bütünlüğüne aşırı derecede zarar verilmişse veya öldürme fiili öncesinde mağdura işkence edilmişse, bu hâl canavarca hisle öldürmeye delalet edebilir.
C. Yargıtay Uygulamaları
Yargıtay Ceza Genel Kurulu kararlarına göre, mağdurun bedenine defalarca bıçakla saldırılması, vücut bütünlüğünün tanınamayacak derecede bozulması veya failin öldürme eylemini birden fazla kez sürdürmesi durumları, canavarca hisle hareket edildiğinin göstergesi kabul edilmiştir.
II. Eziyet Çektirerek Öldürme
A. Kavramsal Tanım
“Eziyet çektirme”, mağdura öldürme fiilinden önce, fiil sırasında veya hemen sonrasında bilinçli bir şekilde fiziksel ve/veya psikolojik acı çektirme anlamına gelir. Bu durumda fail, öldürme sürecini uzatarak mağdura özel bir azap yaşatır.
B. Unsurları
- Zamana Yayılmış Acı: Eziyet çektirerek öldürmede fiil, ani bir öldürmeden ziyade zamana yayılmıştır. Mağdurun ölüm anına kadar geçen sürede ciddi şekilde acı çekmesi gerekir.
- Bilinçli Kötülük: Failin amacının yalnızca öldürmek değil, aynı zamanda mağdura ıstırap vermek olması gerekir. Fail, ölüm sürecini bir işkence biçiminde yönetmelidir.
C. Örnek Yargıtay Kararları
Yargıtay’a göre, mağdura önce işkence edilip ardından yavaş yavaş öldürülmesi (örneğin yakarak, keserek ya da uzun süreli fiziki şiddet uygulayarak), bu nitelikli hâlin oluştuğunu gösterir.
III. Canavarca His ve Eziyet Kavramlarının Birlikte Varlığı
TCK m.82/1-b’de iki farklı nitelikli hal ayrı ayrı düzenlenmiş olsa da uygulamada her iki unsurun birlikte bulunduğu durumlarla da karşılaşılmaktadır. Örneğin, fail hem mağdura yoğun işkenceler yapmış hem de bu fiilleri sadist duygularla işlemiş olabilir. Bu durumda her iki nitelikli halin bir arada gerçekleştiği kabul edilmekle birlikte, cezanın tek ağırlaştırıcı hükümler kapsamında verilmesi söz konusu olur.
IV. Suçun Hukuki Sonuçları ve Yaptırımı
TCK m.82/1 kapsamında sayılan nitelikli hallerin varlığı halinde, fail hakkında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası öngörülmüştür. Bu cezada koşullu salıverilme süresi 36 yıl olup, failin cezaevinden erken çıkma ihtimali oldukça sınırlıdır. Ayrıca TCK m.62’deki takdiri indirim nedenleri, bu nitelikli hal bakımından dar yorumlanmakta ve Yargıtay indirim sebeplerine oldukça sınırlı yaklaşmaktadır.
V. Karşılaştırmalı Hukukta Durum
Birçok hukuk sisteminde, canavarca hisle veya eziyet çektirerek öldürme eylemleri için özel ağırlaştırıcı hükümler mevcuttur. Örneğin Alman Ceza Kanunu’nda (StGB §211), “besondere Grausamkeit” (özel gaddarlık) ile işlenen öldürme fiilleri “Mord” (cinayet) kapsamında değerlendirilmekte ve ömür boyu hapis cezası öngörülmektedir. Amerikan hukukunda ise “torture-murder” veya “heinous murder” olarak adlandırılan bu tür öldürmeler, idam cezası ile cezalandırılabilmektedir.
Sonuç
Canavarca hisle veya eziyet çektirerek işlenen kasten öldürme suçu, ceza hukukunun en ağır yaptırımları içeren normlarındandır. Bu suç türünde failin kişiliği, fiilin işleniş şekli ve mağdurun çektiği acı, cezalandırma sürecinde belirleyici rol oynamaktadır. Yargıtay içtihatları doğrultusunda, suçun unsurları dikkatle değerlendirilerek, maddi ve manevi unsurlar birlikte analiz edilmeli ve cezanın belirlenmesinde failin sübjektif yönelimi göz önünde bulundurulmalıdır.
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.