Kısıtlayıcı önlemler
Madde 115- (1) Tehlikeli hâlde bulunan, delil karartma tehlikesi olan, soruşturmanın amacını veya tutukevinin güvenliğini tehlikeye düşüren veya suçun tekrarına olanak verecek davranışlarda bulunan tutuklulara soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı, kovuşturma evresinde hâkim veya mahkemesince aşağıdaki tedbirler uygulanabilir:
a) Tutuklunun tek başına, sıkı bir rejim altında muhafaza edilmesi ve kaldığı odanın kamera ile izlenmesi.
b) Belirli süre ile dışarıyla ilişkisinin, ziyaretçi kabulünün ve telefon görüşmelerinin kısıtlanması.
c) Gerekiyorsa kendisine veya başkalarına zarar vermesini önleyici biçimde hazırlanmış özel bir odada barındırılması ve kaldığı odanın kamera ile izlenmesi.
d) Saldırganlık göstermesi hâlinde belirli süreyle kelepçelenmesi veya hareketlerinin engellenmesi.
e) Yüksek güvenlikli bir kuruma nakledilmesi.
Tutuklu İçin Kısıtlayıcı Önlemler
Hapishanelerde ve tutukevlerinde güvenliği sağlamak ve soruşturma veya kovuşturma sürecini riske atmamak amacıyla, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun çerçevesinde belirli kısıtlayıcı önlemler uygulanmaktadır. Özellikle Madde 115, tehlikeli davranışlarda bulunan veya delil karartma riski taşıyan tutuklular için uygulanabilecek önlemleri ayrıntılı şekilde düzenler.
Madde 115 Kapsamında Kısıtlayıcı Önlemler Nelerdir?
Kanun;
-Tehlikeli hâlde bulunan,
-Delil karartma tehlikesi olan,
-Soruşturmanın amacını tehlikeye düşüren,
-Tutukevinin güvenliğini tehlikeye düşüren,
-Suçun tekrarına olanak verecek davranışlarda bulunan,
Tutuklulara soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı, kovuşturma evresinde hâkim veya mahkemesince aşağıdaki önlemler alınabilir;
- Tek Başına ve Sıkı Rejimle Muhafaza:
Tehlikeli durumdaki tutukluların tek başına kalması sağlanabilir. Odaları kamera sistemi ile izlenir, böylece olası saldırgan davranışlar önceden tespit edilebilir. - İletişim Kısıtlamaları:
Tutuklunun belirli bir süre boyunca ziyaretçi kabulü ve telefon görüşmeleri sınırlanabilir. Bu önlem, delil karartma veya suçun tekrarını önlemek için uygulanır. - Özel Güvenlik Odaları:
Kendi veya başkalarına zarar verme riski bulunan tutuklular, özel olarak hazırlanmış güvenlik odalarında barındırılır ve yine kamera ile izlenir. - Kelepçeleme veya Hareket Engelleme:
Saldırganlık gösteren tutuklulara, belirli sürelerle kelepçe veya diğer hareket kısıtlayıcı yöntemler uygulanabilir. - Yüksek Güvenlikli Kurumlara Nakil:
Risk durumu yüksek olan tutuklular, daha güvenli bir infaz kurumuna nakledilebilir.
Tutuklu ve Yakınları İçin Önemli Hususlar
Kısıtlayıcı önlemler, sadece güvenliği sağlamak ve infaz sürecini aksatmamak amacıyla uygulanır. Ancak bazı durumlarda, hükümlü haklarının korunması ve tedbirlerin hukuka uygunluğu tartışma konusu olabilir. Bu nedenle:
- Tutukluların savunma hakkı ve tedbirlerin uygulanma süresi takip edilmelidir.
- Hükümlü yakınları, uygulanan tedbirlerin yasal dayanağını ve süresini öğrenmelidir.
- Hukuka aykırı uygulamalara karşı itiraz ve şikayet hakkı saklıdır.
Uzman Ceza Avukatının Rolü
5275 sayılı Kanun kapsamındaki kısıtlayıcı önlemler, hukuki bilgi ve deneyim gerektirir. Ceza avukatları, şu noktalarda kritik rol oynar:
- Tutuklunun haklarının korunmasını sağlar.
- Kısıtlayıcı önlemlerin hukuka uygun uygulanıp uygulanmadığını denetler.
- Gerektiğinde mahkemeye itiraz veya itiraz dilekçesi sunar.
- Tutuklunun psikolojik ve fiziki güvenliğini gözetir.
Bu nedenle, uzman ceza avukatı desteği almak, hem tutuklular hem de aileleri için büyük önem taşır.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
Soru 1: Kısıtlayıcı önlemler ne kadar süreyle uygulanabilir?
Cevap: Süre, tutuklunun davranışlarına ve güvenlik riskine göre değişir. Mahkeme veya savcılık, süreyi belirler ve gerektiğinde uzatabilir.
Soru 2: Tutuklu, bu önlemlere itiraz edebilir mi?
Cevap: Evet, tutuklu veya avukatı, uygulanan önlemlere mahkeme aracılığıyla itiraz edebilir.
Soru 3: Kısıtlayıcı önlemler kişisel hakları ihlal eder mi?
Cevap: Kanun çerçevesinde ve orantılı şekilde uygulanması halinde ihlal söz konusu olmaz. Orantısız veya keyfi uygulamalara karşı hukuki yollar açıktır.
Soru 4: Hangi durumlarda yüksek güvenlikli kuruma nakil yapılır?
Cevap: Tutuklunun saldırgan davranışları, delil karartma riski veya diğer tutukluların güvenliğini tehdit etmesi halinde mahkeme kararı ile nakil yapılabilir.
Sonuç
Madde 115, infaz sürecinde hem tutuklu hem de kurum güvenliğini sağlamak için önemli hükümler içerir. Ancak her önlem, hukuka uygun şekilde uygulanmalı ve hükümlünün hakları korunmalıdır. Bu noktada, uzman bir ceza avukatı ile süreci yönetmek, hukuki riskleri minimize eder ve hak kaybını önler.
Kısıtlayıcı önlemler konusunda bilgi sahibi olmak, hem tutuklular hem de yakınları için hem hukuki güvenlik hem de psikolojik rahatlık sağlar.
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.