Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti
Madde 188- (1) Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişi, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis ve ikibin günden yirmibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
(2) Uyuşturucu veya uyarıcı madde ihracı fiilinin diğer ülke açısından ithal olarak nitelendirilmesi dolayısıyla bu ülkede yapılan yargılama sonucunda hükmolunan cezanın infaz edilen kısmı, Türkiye’de uyuşturucu veya uyarıcı madde ihracı dolayısıyla yapılacak yargılama sonucunda hükmolunan cezadan mahsup edilir.
(3) Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ülke içinde satan, satışa arz eden, başkalarına veren, sevk eden, nakleden, depolayan, satın alan, kabul eden, bulunduran kişi, on yıldan az olmamak üzere hapis ve bin günden yirmibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. (Ek cümle: 18/6/2014 – 6545/66 md.) Ancak, uyuşturucu veya uyarıcı madde verilen veya satılan kişinin çocuk olması hâlinde, veren veya satan kişiye verilecek hapis cezası on beş yıldan az olamaz.
(4) (Değişik: 27/3/2015-6638/11 md.) a) Yukarıdaki fıkralarda belirtilen uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin eroin, kokain, morfin, bazmorfin, sentetik kannabinoid ve türevleri, sentetik katinon ve türevleri, sentetik opioid ve türevleri veya amfetamin ve türevleri olması,
b) Üçüncü fıkradaki fiillerin; okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi,
hâlinde verilecek ceza yarı oranında artırılır.
(5) (Değişik: 18/6/2014 – 6545/66 md.) Yukarıdaki fıkralarda gösterilen suçların, üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında, suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde, verilecek ceza bir kat artırılır.
(6) Üretimi resmi makamların iznine veya satışı yetkili tabip tarafından düzenlenen reçeteye bağlı olan ve uyuşturucu veya uyarıcı madde etkisi doğuran her türlü madde açısından da yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanır. (Ek cümle: 29/6/2005 – 5377/22 md.) Ancak, verilecek ceza yarısına kadar indirilebilir.
(7) Uyuşturucu veya uyarıcı etki doğurmamakla birlikte, uyuşturucu veya uyarıcı madde üretiminde kullanılan ve ithal veya imali resmi makamların iznine bağlı olan maddeyi ülkeye ithal eden, imal eden, satan, satın alan, sevk eden, nakleden, depolayan veya ihraç eden kişi, sekiz yıldan az olmamak üzere hapis ve bin günden yirmibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
(8) Bu maddede tanımlanan suçların tabip, diş tabibi, eczacı, kimyager, veteriner, sağlık memuru, laborant, ebe, hemşire, diş teknisyeni, hastabakıcı, sağlık hizmeti veren, kimyacılıkla veya ecza ticareti ile iştigal eden kişi tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Türk Ceza Kanunu 188/4-5 Maddeleri Kapsamında Uyuşturucu Suçları: Ceza Artırımı ve Örgüt Faaliyetleri
Giriş
Uyuşturucu ve uyarıcı madde suçları, Türk Ceza Kanunu (TCK) içinde özel önem verilen suç tiplerinden biridir. Bu makalede, TCK’nın 188/4 ve 188/5. maddelerinde yer alan ceza artırımı hükümleri detaylı şekilde incelenmektedir. Özellikle, suçun işlenme yerinin özellikleri ve suçun örgütlü şekilde işlenmesi durumunda uygulanacak yaptırımlar, hukuki ve ceza uygulaması açısından kritik öneme sahiptir.
1. TCK 188/4 Maddesi: Suçun İşlendiği Yerin Özelliğine Göre Ceza Artırımı
1.1. Maddede Yer Alan Düzenleme
TCK’nın 188/4 maddesine göre, uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin;
- Eroin,
- Kokain,
- Morfin,
- Bazmorfin,
- Sentetik kannabinoid ve türevleri,
- Sentetik katinon ve türevleri,
- Sentetik opioid ve türevleri,
- Amfetamin ve türevleri
olması halinde, suçun işlenme yeri de cezanın artırılmasına neden olur (TCK, 2004, md. 188/4).
1.2. Suçun İşlendiği Yerler
Suçun, aşağıdaki yerlerde işlenmesi durumunda ceza yarı oranında artırılır:
- Okul,
- Yurt,
- Hastane,
- Kışla,
- İbadethane,
- Tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler,
- Bu yerlerin çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engellerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerler (Aksoy, 2018).
1.3. Ceza Artırımının Amacı
Bu düzenlemenin amacı, toplumun özellikle korunması gereken alanlarında uyuşturucu suçlarının engellenmesini sağlamak ve bu tür yerlerde işlenen suçlara karşı caydırıcı yaptırımlar uygulamaktır (Özkan, 2020).
2. TCK 188/5 Maddesi: Örgütlü Suçlar ve Çok Kişiyle İşlenme Halinde Ceza Artırımı
2.1. Birlikte Suç İşleme
TCK 188/5 maddesine göre, uyuşturucu suçlarının;
- Üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.
2.2. Örgüt Faaliyeti Kapsamında Suç İşleme
- Suçun, suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde ise, ceza bir kat artırılır.
2.3. Örgütlü Suçun Önemi
Uyuşturucu ticaretinin genellikle organize suç örgütleri aracılığıyla yürütülmesi nedeniyle, bu düzenleme ceza hukukunda suçun toplumsal tehlikesini artırmakta ve örgütlü suçlarla mücadelede önemli bir yaptırım mekanizması oluşturmaktadır (Demir, 2019).
3. Suçun İşlendiği Yerlerin Korunması: Sosyal ve Hukuki Önemi
3.1. Korunması Gereken Alanların Önemi
Eğitim kurumları, ibadethaneler ve hastaneler gibi yerler toplumun hassas kesimlerinin korunduğu alanlardır. Bu tür yerlerde uyuşturucu kullanımının engellenmesi hem bireylerin sağlığı hem de toplum düzeni açısından elzemdir.
3.2. Uygulamada Yaşanan Zorluklar
Bu alanlarda suçun saptanması ve cezalandırılması uygulamada çeşitli zorluklara neden olabilir. Polis ve yargı makamlarının etkin iş birliği gerekmektedir (Yılmaz, 2021).
4. Örgütlü Uyuşturucu Suçları ve Yargı Uygulamaları
4.1. Örgütlü Suçların Ceza Hukukundaki Yeri
Örgütlü uyuşturucu suçları, ceza hukuku açısından daha ağır yaptırımlara tabi tutulur. Bu durum, suçun planlı, sistematik ve yaygın olması nedeniyle kamu düzenine verdiği zarar ile ilgilidir.
5. Ceza Artırımının Toplumsal Etkileri
5.1. Caydırıcılık ve Suç Önleme
Yaptırımların artırılması, suç işleme eğilimini azaltma amacını taşır. Özellikle çocukların ve gençlerin bulunduğu yerlerde uyuşturucuya erişimin engellenmesi, sosyal refah açısından kritiktir.
5.2. Adalet Sisteminin Güvenilirliği
Ağırlaştırılmış cezalar, toplumun adalet sistemine güvenini artırır ve hukuk kurallarının etkin uygulanmasını sağlar.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
S1: TCK 188/4 maddesine göre ceza artırımı hangi yerlerde uygulanır?
Okul, yurt, hastane, kışla, ibadethane gibi toplu bulunulan yerlerde ve bu yerlerin 200 metre yakınındaki umumi alanlarda uygulanır.
S2: Üç veya daha fazla kişi birlikte uyuşturucu suçu işlediğinde ne olur?
Verilecek ceza, TCK 188/5 maddesi gereğince yarı oranında artırılır.
S3: Örgüt faaliyeti kapsamında işlenen uyuşturucu suçu nasıl cezalandırılır?
Ceza, bir kat artırılarak uygulanır.
S4: TCK 188/4 ve 5 maddeleri neden önemlidir?
Toplumun korunması gereken hassas alanlarda ve örgütlü suçlarda caydırıcı cezalar sağlamak için önem taşır.
S5: Ceza artırımı suçun toplumsal etkisini nasıl değiştirir?
Caydırıcılık artar ve özellikle gençlerin korunmasına yönelik toplumsal fayda sağlanır.
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.