YANGIN, SU BASKINI, TAHRİP, BATIRMA, BOMBALAMA VEYA NÜKLEER, BİYOLOJİK VEYA KİMYASAL SİLAH KULLANMAK SURETİYLE KASTEN ÖLDÜRME SUÇU
(TCK m. 82/1-c Kapsamında Nitelikli Adam Öldürme Suçu)
1. GİRİŞ
Kasten öldürme suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 81. maddesinde temel şekliyle düzenlenmiş olup, aynı Kanun’un 82. maddesinde yer verilen hallerde suçun nitelikli biçimi söz konusu olur. TCK m. 82/1-c hükmü ise; yangın, su baskını, tahrip, batırma, bombalama veya nükleer, biyolojik ya da kimyasal silah kullanılarak gerçekleştirilen kasten öldürme fiillerini nitelikli hale dönüştürmekte ve daha ağır cezalandırılmalarını öngörmektedir.
Bu çalışmada, TCK m. 82/1-c kapsamında düzenlenen nitelikli kasten öldürme suçu ayrıntılı olarak incelenecek, bu düzenlemenin gerekçesi, unsurları, uygulama şartları, içtihatlar ve doktrindeki değerlendirmeler ele alınacaktır. Ayrıca, uygulamada karşılaşılan sorunlara ve failin kastının belirlenmesinde dikkat edilmesi gereken kriterlere değinilecek; Ankara Ağır Ceza Avukatı ve ceza yargılaması konusunda uzman desteği almanın önemi de vurgulanacaktır.
2. HÜKMÜN GEREKÇESİ VE AMACI
TCK m. 82/1-c hükmünün varlık nedeni, failin öldürme fiilini genel tehlike yaratan vasıtalarla gerçekleştirmesi halinde ortaya çıkan özel tehlikeli durumdur. Bu gibi araçların kullanılması mağdurun savunma gücünü zayıflatır, kurtulma ihtimalini azaltır ve toplumda geniş çaplı bir korku ve panik yaratır.
Nitelikli hale konu olan araçlar (yangın, su baskını, bombalama, nükleer/biyolojik silahlar), yalnızca belirli bir mağdura değil, aynı zamanda üçüncü kişilere yönelik de tehdit oluşturabilir. Bu nedenle hem mağdura yönelik saldırının vahameti, hem de kamusal düzen üzerindeki etkileri dikkate alınarak bu eylemler daha ağır yaptırımlarla karşılık bulmuştur.
3. SUÇUN MADDİ UNSURU
3.1. Fail ve Mağdur
Bu suçun faili herkes olabilir. Mağdur da herhangi bir birey olabilir. Failin ve mağdurun kamu görevlisi ya da özel kişi olması bakımından bir ayrım yapılmamıştır.
3.2. Fiilin Konusu ve Hareket Unsuru
Kanunda sayılan araçlar vasıtasıyla bir kimseyi kasten öldürmek fiilinin işlenmesi gerekir. Söz konusu vasıtalar şunlardır:
- Yangın çıkarmak,
- Su baskınına sebep olmak,
- Tahrip veya batırma eylemleri,
- Bombalama,
- Nükleer, biyolojik veya kimyasal silah kullanmak.
Bu vasıtalar, TCK’da ayrıca bağımsız suçlar olarak da düzenlenmiştir (bkz. TCK m. 170-180). Ancak bu nitelikli halin uygulanabilmesi için bu eylemlerin öldürme amacıyla gerçekleştirilmiş olması gerekir. Aksi takdirde, fail genel tehlike yaratmak suçundan veya oluşan neticeye göre olası kastla ya da taksirle öldürmeden sorumlu tutulacaktır.
4. SUÇUN MANEVİ UNSURU
Bu suçun manevi unsuru kasten öldürme kastıdır. Failin yangın, su baskını veya bombalama gibi bir eylemi, doğrudan bir kimseyi öldürmek amacıyla gerçekleştirmiş olması gerekir. Araç suç-amaç suç ilişkisi açık olmalı; failin amacı, yalnızca malvarlığına zarar vermek değil, doğrudan yaşam hakkına yönelmiş olmalıdır.
Örnek:
Failin, evde uyuyan kişiyi öldürmek amacıyla binada yangın çıkarması, bu nitelikli hali oluşturur. Ancak yalnızca mala zarar verme kastı varsa ve ölüm sonucuna fail katlanıyorsa, TCK m. 85 veya 81 kapsamında değerlendirme yapılmalıdır.
5. ARAÇLARIN ÖZELLİĞİNE GÖRE DEĞERLENDİRME
5.1. Yangın veya Su Baskınıyla Öldürme
Yangın ve su baskını, kontrolü güç ve yayılma etkisi olan araçlardır. Bu nedenle, failin yalnızca mağdura karşı değil, aynı zamanda toplumun diğer fertlerine karşı da tehlike yarattığı kabul edilir. Ancak burada önemli olan, yangının kişi yakılarak değil, yangın çıkartılarak öldürme amacıyla yapılmasıdır. Eğer kişi doğrudan yakılarak öldürülmüşse, bu durumda canavarca hisle öldürme veya eziyet çektirme suretiyle öldürme hali değerlendirilebilir.
5.2. Bombalama ve Diğer Silahlar
Bombalama, nükleer, biyolojik veya kimyasal silahlar kullanılarak gerçekleştirilen öldürme fiillerinde, bu vasıtaların kullanımının zaten doğası gereği genel tehlike yaratması yeterlidir. Bu araçlarla belirli bir kişiyi hedef alma zorunluluğu da bulunmamaktadır.
Örneğin, failin bir çarşıyı bombalaması ve burada yer alan herhangi bir kimsenin ölümüne neden olması halinde, fail bu nitelikli halden sorumlu tutulacaktır. Bu bağlamda failin mağduru belirlemiş olması aranmaz. Burada önemli olan, öldürme kastının bulunması ve eylemin tehlikeli vasıtalarla gerçekleştirilmesidir.
6. FİKRİ İÇTİMA VE BU BENDİN ÖNEMİ
Genel tehlike yaratmak suçları TCK m. 170 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir ve sonuç doğurmasa bile tamamlanmış suç sayılırlar. Ancak, yangın çıkarmak veya bombalama sonucu ölüm meydana gelmişse, hem genel tehlike yaratma suçu hem de öldürme suçu gündeme gelir. Bu durumda TCK m. 44 gereği fikri içtima hükümleri uygulanır ve fail, daha ağır cezayı gerektiren suçtan (kasten öldürmeden) dolayı cezalandırılır.
Ancak TCK m. 82/1-c hükmü bu durumu özel olarak nitelikli hal statüsüne bağladığından, failin cezası doğrudan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası olacaktır.
7. YARGITAY UYGULAMALARI
Yargıtay Ceza Genel Kurulu ve daire kararlarında, bu bent kapsamında yapılan değerlendirmelerde; failin kastı, seçilen vasıtaların tehlike potansiyeli ve eylem ile ölüm sonucu arasındaki nedensellik bağı titizlikle incelenmektedir.
Örneğin, Yargıtay 1. Ceza Dairesinin bir kararında failin eski eşinin yaşadığı evi gece vakti yakmak suretiyle gerçekleştirdiği öldürme eylemi, TCK m. 82/1-c kapsamında değerlendirilmiş ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılması gerektiğine hükmedilmiştir.
8. SONUÇ VE DEĞERLENDİRME
TCK m. 82/1-c hükmü ile, toplumsal düzeni ciddi şekilde sarsabilecek, kamu güvenliğini tehdit eden ve mağdura yönelik savunma imkânlarını büyük ölçüde ortadan kaldıran fiillerin, kasten öldürme suçu ile birleşmesi durumunda failin daha ağır şekilde cezalandırılması amaçlanmıştır. Bu tür davalarda gerek maddi olayın doğru nitelendirilmesi gerekse failin kastının doğru saptanması açısından deneyimli bir ceza avukatının, özellikle de Ankara Ceza Avukatı Tavsiyesi alınarak seçilmiş bir savunma vekilinin desteği büyük önem arz eder.
Bu itibarla, bu bent kapsamına giren suçlarda, yalnızca eylemin sonucu değil, failin eylemi gerçekleştirme biçimi, kullandığı vasıta ve öldürme kastının varlığı dikkatle değerlendirilmelidir.
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.