Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.
Yargılamanın yenilenmesine engel olmayan hâller
Madde 313 – (1) Hükmün infaz edilmiş olması veya hükümlünün ölümü, yargılamanın yenilenmesi istemine engel olmaz.
(2) Ölenin eşi, üstsoyu, altsoyu, kardeşleri yargılamanın yenilenmesi isteminde bulunabilirler.
(3) İkinci fıkrada sayılan kişilerin yokluğu hâlinde, Adalet Bakanı da yargılamanın yenilenmesi isteminde bulunabilir.
Yargılamanın Yenilenmesine Engel Olmayan Hâller (CMK m.313)
Giriş
Ceza muhakemesi hukukunda yargılamanın yenilenmesi, kesinleşmiş bir hükmün adil yargılanma hakkı çerçevesinde tekrar incelenmesini sağlayan olağanüstü kanun yollarından biridir. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 313. maddesi, hükmün infaz edilmiş olması ya da hükümlünün ölmesi gibi durumların bu olağanüstü kanun yoluna başvurmaya engel teşkil etmeyeceğini düzenlemektedir. Böylece hem adaletin gerçekleşmesi hem de masumiyetin korunması sağlanmaktadır.
Bu makalede, CMK m.313’ün kapsamı, uygulamadaki önemi, şüpheli/sanık ile mağdur/müşteki yönünden başvuru imkânları ve Yargıtay kararlarının ışığında uygulamada doğurduğu sonuçlar incelenecektir.
Yargılamanın Yenilenmesine Engel Olmayan Hâllerin Kapsamı
1. Hükmün İnfaz Edilmiş Olması
Bir mahkûmiyet kararının infaz edilmiş olması, yani cezanın çekilmiş bulunması, yargılamanın yenilenmesine engel değildir. Çünkü adaletin gerçekleşmesi yalnızca cezanın infazıyla sınırlı değildir; kişinin masumiyeti ortaya çıktığında hukuki ve manevi itibarının iadesi de sağlanmalıdır.
2. Hükümlünün Ölümü
Sanığın veya hükümlünün ölmesi, yargılamanın yenilenmesine engel olmaz. Burada amaç, ölen kişinin adının ve itibarının iade edilmesidir. Ayrıca bu süreç yalnızca sanığın onurunu değil, aynı zamanda ailesinin ve yakınlarının manevi çıkarlarını da korur.
Başvuru Hakkına Sahip Olan Kişiler
1. Ölen Kişinin Yakınları
CMK m.313/2 uyarınca; ölen kişinin eşi, üstsoyu, altsoyu ve kardeşleri yargılamanın yenilenmesi talebinde bulunabilir. Bu düzenleme, ölen kişinin ailesinin manevi çıkarlarını korumayı amaçlar.
2. Adalet Bakanı
Yakınlarının bulunmaması durumunda, Adalet Bakanı da yargılamanın yenilenmesi isteminde bulunabilir. Bu hüküm, kamu yararı açısından masumiyetin ortaya çıkarılmasını güvence altına almaktadır.
Şüpheli/Sanık Açısından Yargılamanın Yenilenmesi
- Masumiyetin İadesi: Hükmün infaz edilmiş olması, sanığın haklı olduğu durumda itibarının iadesine engel değildir.
- Ölüm Sonrası Süreç: Hükümlü ölmüşse, yakınları onun adına bu yola başvurabilir.
- Avukat Desteği: Sanık veya mirasçıları tarafından yapılacak başvurularda, sürecin teknik boyutu ve usul kuralları bakımından alanında uzman bir ceza avukatından yardım alınması büyük önem taşır.
Mağdur/Müşteki Açısından Yargılamanın Yenilenmesi
- Adaletin Tesisi: Mağdur açısından, yanlış mahkûmiyetin ortadan kaldırılması önemlidir. Bu durum, toplumda adalet duygusunu güçlendirir.
- Hakların Takibi: Mağdurlar, sanığın ölümünden sonra da sürecin doğru işletilmesini talep edebilir.
- Avukatla Takip: Mağdurların da hak kaybına uğramaması için ceza hukuku uzmanı avukatla birlikte süreci takip etmeleri gerekir.
Yargıtay Uygulaması
Yargıtay içtihatlarına göre, hükmün infaz edilmesi veya hükümlünün ölmesi yargılamanın yenilenmesi talebinin reddi için yeterli değildir. Mahkemeler, somut deliller ve yeni olaylar ışığında başvuruyu incelemekle yükümlüdür. Böylece, maddi gerçeğin ortaya çıkarılması ve adaletin sağlanması ön planda tutulmaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Cezasını tamamlayan bir kişi yargılamanın yenilenmesini talep edebilir mi?
Evet. CMK m.313 gereğince infaz edilmiş olması başvuruya engel değildir.
2. Hükümlü öldüğünde kimler başvuru yapabilir?
Eşi, üstsoyu, altsoyu ve kardeşleri başvurabilir. Bunların yokluğunda Adalet Bakanı devreye girer.
3. Yargılamanın yenilenmesi başvurusu için avukat tutmak zorunlu mudur?
Zorunlu değildir, ancak sürecin teknik boyutu ve hatalı başvuru riskleri nedeniyle ceza avukatıyla hareket edilmesi şiddetle tavsiye edilir.
4. Mağdurlar bu sürece nasıl dahil olabilir?
Mağdurlar, adaletin sağlanması amacıyla sürecin takibinde bulunabilir ve avukatları aracılığıyla görüş bildirebilir.
Sonuç
CMK m.313 ile getirilen düzenleme, cezanın infaz edilmesi veya hükümlünün ölmesi hâllerinde bile adaletin gerçekleşmesini teminat altına almaktadır. Böylece hem sanıkların masumiyetinin iadesi hem de mağdurların adalet beklentisi güvence altına alınmaktadır.
Bu süreçte, gerek şüpheli/sanık veya mirasçılarının gerekse mağdur/müştekilerin alanında uzman bir ceza avukatından hukuki destek almaları, başvurunun usulüne uygun yapılması ve hak kayıplarının önlenmesi açısından kritik öneme sahiptir.
Kaynakça
- Centel, N., Zafer, H., & Çakmut, Ö. (2023). Ceza Muhakemesi Hukuku. Beta Yayıncılık.
- Yenisey, F., & Nuhoğlu, A. (2022). Ceza Muhakemesi Hukuku. Seçkin Yayıncılık.
- Toroslu, N., & Feyzioğlu, M. (2021). Ceza Muhakemesi Hukuku. Savaş Yayınevi.
- 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu, Resmî Gazete, 17.12.2004, Sayı: 25673.
| Ankara Ağır Ceza Avukatı İletişim Bilgileri | ||
| ✅ | Ankara Ağır Ceza Avukatı: | Avukat Necmettin İlhan |
| ✅ | Telefon : | 0312 4671882 – 0505 3522337 |
| ✅ | Adres: | Yeni Bağlıca Mah. Etimesgut Blv. No:90/B Qule Bağlıca İş Merkezi No:20 Etimesgut/Ankara |
| ✅ | Mail: | ncm.ilhan@gmail.com.tr |
| ✅ | Hizmet Alanları: | Ağır Cezalık Suçlar, Ağır Ceza Davaları, Ceza Hukuku |
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.