Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.
Yargılamanın yenilenmesinin kabul edilmeyeceği hâl
Madde 315 – (1) Kanunun aynı maddesinde yer almış sınır içinde olmak üzere cezanın değiştirilmesi amacıyla yargılamanın yenilenmesi kabul edilemez.
(2) Hatanın giderilebilmesini sağlayacak başka bir yol varsa, yargılamanın yenilenmesi yoluna gidilemez.
Yargılamanın Yenilenmesinin Kabul Edilmeyeceği Hâl (CMK m.315)
Giriş
Ceza yargılamasında olağanüstü kanun yollarından biri olan yargılamanın yenilenmesi, kesinleşmiş hükümlere karşı hukuki güvenliği sarsmadan adaletin gerçekleşmesini sağlamayı amaçlamaktadır. Ancak bu yolun kötüye kullanılmasını önlemek ve yargılamanın gereksiz yere uzamasını engellemek için, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) m.315, yargılamanın yenilenmesinin kabul edilmeyeceği hâlleri düzenlemiştir. Bu makalede, anılan hüküm detaylı şekilde incelenecek; şüpheli, sanık, mağdur ve müştekiler açısından uygulamadaki etkileri değerlendirilecektir.
CMK m.315’in Normatif Çerçevesi
CMK m.315 hükmüne göre yargılamanın yenilenmesinin kabul edilmeyeceği hâller iki temel esasa dayanmaktadır:
- Ceza Değişikliği Amacıyla Başvuru Yasağı:
Aynı kanun maddesinde yer alan sınırlar içinde cezanın değiştirilmesi amacıyla yargılamanın yenilenmesi kabul edilemez. Bu hüküm, sanığın yalnızca daha az ceza alma amacıyla yargılamanın yenilenmesi yoluna başvurmasını engellemektedir. - Başka Bir Yolun Mevcudiyeti:
Eğer hata veya hukuka aykırılık, başka bir kanun yolu (örneğin temyiz, istinaf, kanun yararına bozma) ile giderilebiliyorsa, yargılamanın yenilenmesi talebi kabul edilmeyecektir. Böylece olağanüstü kanun yolu olan yargılamanın yenilenmesi, istisnai niteliğini korumaktadır.
Yargılamanın Yenilenmesinin Kabul Edilmeyeceği Durumların Uygulamadaki Önemi
1. Şüpheli ve Sanık Açısından
- Şüpheli veya sanık, yalnızca daha düşük ceza almak için yargılamanın yenilenmesini talep edemez.
- Eğer verilen hükümde hukuki hata varsa ve bu hata istinaf ya da temyiz yoluyla giderilebiliyorsa, yargılamanın yenilenmesine gidilemez.
- Bu nedenle sanık veya hükümlü, ceza indirimi talebini doğrudan CMK m.315 kapsamında değil, olağan kanun yolları üzerinden ileri sürmelidir.
2. Mağdur, Müşteki ve Suçtan Zarar Gören Açısından
- Mağdur veya müşteki, sadece hükümlünün cezasının artırılması için yargılamanın yenilenmesi yoluna başvuramaz.
- Eğer usul hataları veya hukuka aykırılıklar başka kanun yollarıyla giderilebiliyorsa, doğrudan yargılamanın yenilenmesi talep edilemez.
- Bu kişiler, haklarının korunması için istinaf ve temyiz yollarını öncelikli olarak kullanmalıdır.
Yargıtay İçtihatları Işığında Değerlendirme
Yargıtay kararlarında da CMK m.315’in sınırları açıkça ortaya konulmaktadır. Yüksek Mahkeme, özellikle sırf ceza indirimi talebiyle yapılan yargılamanın yenilenmesi başvurularını reddetmekte ve kanun koyucunun iradesini vurgulamaktadır. Aynı şekilde, hata veya usulsüzlüklerin başka yollarla giderilebileceği hâllerde bu olağanüstü yolun kullanılmasının mümkün olmadığına dikkat çekmektedir.
Hukuki Güvenlik ve Adalet Dengesi
CMK m.315 hükmü, hukuki güvenlik ile adaletin sağlanması arasında bir denge mekanizmasıdır. Eğer her türlü ceza indirimi veya düzeltme talebi yargılamanın yenilenmesi yoluyla yapılabilseydi, kesin hüküm ilkesinin güvenilirliği ortadan kalkar ve ceza yargılamasında belirsizlik hâkim olurdu.
Alanında Uzman Ceza Avukatının Rolü
Yargılamanın yenilenmesi, teknik bilgi gerektiren istisnai bir yol olduğundan, alanında uzman bir ceza avukatının hukuki yardımından faydalanmak büyük önem taşır.
- Sanık/hükümlü açısından: Yeniden yargılama talebinin kabul edilip edilmeyeceği, somut olayın niteliğine ve mevcut kanun yollarına göre değişiklik gösterebilir.
- Mağdur/müşteki açısından: Hakların korunması ve sürecin doğru işletilmesi için profesyonel destek şarttır.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Ceza indirimi için yargılamanın yenilenmesi talep edilebilir mi?
Hayır. CMK m.315 gereği, yalnızca daha az ceza alma amacıyla yargılamanın yenilenmesi kabul edilmez.
2. Eğer hata istinaf veya temyiz ile düzeltilebiliyorsa, ayrıca yargılamanın yenilenmesi yoluna gidilebilir mi?
Hayır. CMK m.315/2 hükmü gereği, başka bir kanun yolu mevcutsa yargılamanın yenilenmesi yolu kapalıdır.
3. Mağdur veya müşteki, hükmün ağırlaştırılması için yargılamanın yenilenmesi isteyebilir mi?
Hayır. Yargılamanın yenilenmesi yalnızca kanunda sayılan nedenlerle mümkündür; sırf cezanın artırılması amacıyla başvurulamaz.
4. Kimler yargılamanın yenilenmesini talep edebilir?
Sanık, hükümlü veya belirli durumlarda mağdur ve yakınları başvurabilir. Ancak başvurunun kabul edilmesi için CMK m.311-314’te öngörülen nedenlerin bulunması gerekir.
Sonuç
CMK m.315, yargılamanın yenilenmesi yolunun istisnai niteliğini korumayı amaçlamaktadır. Sırf ceza değişikliği veya başka bir kanun yoluyla giderilebilecek hatalar için bu yola başvurulması mümkün değildir. Hem sanık/hükümlü hem de mağdur/müştekiler açısından bu durum, başvuru yollarının doğru belirlenmesi ve hak kaybına uğranmaması için önem arz etmektedir. Bu nedenle, süreçte ceza hukuku alanında uzman bir avukattan profesyonel destek alınması gereklidir.
Kaynakça
- Centel, N., Zafer, H., & Çakmut, Ö. (2023). Ceza Muhakemesi Hukuku. İstanbul: Beta Yayınları.
- Toroslu, N., & Feyzioğlu, M. (2022). Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Savaş Yayınevi.
- Yenisey, F., & Nuhoğlu, A. (2021). Ceza Muhakemesi Hukuku Ders Kitabı. İstanbul: Seçkin Yayıncılık.
- 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu.
| Ankara Ağır Ceza Avukatı İletişim Bilgileri | ||
| ✅ | Ankara Ağır Ceza Avukatı: | Avukat Necmettin İlhan |
| ✅ | Telefon : | 0312 4671882 – 0505 3522337 |
| ✅ | Adres: | Yeni Bağlıca Mah. Etimesgut Blv. No:90/B Qule Bağlıca İş Merkezi No:20 Etimesgut/Ankara |
| ✅ | Mail: | ncm.ilhan@gmail.com.tr |
| ✅ | Hizmet Alanları: | Ağır Cezalık Suçlar, Ağır Ceza Davaları, Ceza Hukuku |
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.