Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı Tebliğnamesi: Temyiz Sürecinde Mağdur ve Sanık Hakları
Yargıtay süreci, hukuki bilgisi olmayan kişiler için karmaşık ve kafa karıştırıcı olabilir. Özellikle temyiz yoluna başvurulması ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tebliğnamesinin önemi, davanın seyrini doğrudan etkiler. Bu yazıda, Yargıtay Kanunu ve İç Yönetmeliği çerçevesinde, temyiz sürecinde mağdur/müşteki ve sanık/suçluların neler yapması gerektiği, sık sorulan sorular ve uzman ceza avukatının rolü detaylı şekilde ele alınacaktır.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı Tebliğnamesi
Tebliğname, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından, ilk derece mahkemesince verilen hükümlere karşı yapılan temyiz başvurularının değerlendirilmesini içeren hukuki görüş belgesidir.
Yargıtay Kanunu’nun 28. maddesi ve Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 37. maddesi uyarınca:
- Temyiz eden tüm taraflar için hukuki görüşün açıkça düzenlenmesi zorunludur.
- Cumhuriyet savcısı veya başsavcı vekili tarafından eksiksiz olarak hazırlanmalıdır.
- Tebliğname, hükmü temyiz etmeleri veya aleyhlerine sonuç doğurabilecek görüş içermesi hâlinde sanık veya katılan ya da vekillerine dairesince tebliğ olunması da zorunludur.
Temyiz Sürecinde Tebliğnamenin Önemi
Tebliğname, Yargıtay’daki temyiz incelemesinin temelini oluşturur. Eksik veya yanlış düzenlenen tebliğnameler, kararın geri çevrilmesine veya davanın tekrar incelenmesine sebep olabilir. Örneğin:
- Tebliğnamede Cumhuriyet savcısının temyiz istemi değerlendirilmemişse, Özel Daire karar veremez.
- Katılan veya sanık vekillerinin temyiz nedenlerinin dikkate alınması zorunludur.
Bu nedenle, uzman bir ceza avukatının desteği, temyiz başvurularının ve tebliğnamenin doğru şekilde hazırlanması için kritik öneme sahiptir.
Mağdur/Müştekilerin Temyiz Sürecinde Yapması Gerekenler
Mağdur veya müşteki taraf olarak süreci doğru yönetmek, hak kayıplarını önler.
- Temyiz dilekçesi hazırlamak:
- Hangi hükmün neden temyiz edildiğini açıkça belirtmek.
- Hukuki gerekçeleri ve ilgili kanun maddelerini eklemek.
- Ek belgeler sunmak:
- Mahkeme kararına dair ek delil veya yazışmalar.
- Savcılık raporları veya bilirkişi görüşleri.
- Tebliğnamenin takibi:
- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının tebliğnamesini incelemek.
- Eksik veya hatalı hususların avukat aracılığıyla düzeltilmesini talep etmek.
Şüpheli/Sanıkların Temyiz Sürecinde Yapması Gerekenler
Sanık veya müdafi olarak, hukuki sürecin her adımını dikkatle takip etmek gerekir:
- Temyiz hakkını doğru kullanmak:
- Hangi hükümlere ve nedenlere itiraz edildiğini net olarak belirtmek.
- Tebliğnameyi incelemek:
- Savcının veya sanık/katılan tarafın görüşlerinin eksiksiz olarak değerlendirildiğinden emin olmak.
- Eksik görüşlerin tamamlanması için avukatın müdahalesi.
- Dosyanın Özel Daire’ye gönderilmesi:
- Tebliğname eksiksiz olursa Özel Daire, tüm temyiz başvurularını tek seferde inceler.
Uzman Ceza Avukatının Rolü
Tebliğname ve temyiz süreci, teknik bilgi ve deneyim gerektirir. Uzman bir ceza avukatı şunları sağlar:
- Mahkeme kararının hukuka uygun olarak temyiz edilmesini sağlar.
- Tebliğnamenin eksiksiz hazırlanması ve taraflara doğru şekilde tebliğ edilmesini takip eder.
- Temyiz sürecinde hatalı veya eksik işlemlerin düzeltilmesini sağlar.
Bir hata, davanın lehine veya aleyhine ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle uzman avukat desteği sürecin başarısı için kritik öneme sahiptir.
Sık Sorulan Sorular
Soru 1: Tebliğname neden önemlidir?
Cevap: Tebliğname, Yargıtay’daki temyiz incelemesinin temelini oluşturur ve tarafların haklarını korur. Eksik veya hatalı tebliğname, kararın yeniden incelenmesini gerektirir.
Soru 2: Mağdur temyiz dilekçesinde neler belirtmelidir?
Cevap: Hangi hükümlere itiraz edildiği, hukuki gerekçeler, deliller ve savcılık raporları dilekçede açıkça belirtilmelidir.
Soru 3: Sanık tebliğnameyi nasıl takip edebilir?
Cevap: Tebliğnameyi avukatı aracılığıyla inceleyerek, eksik veya hatalı hususların düzeltilmesini talep edebilir.
Soru 4: Tebliğname hazırlanmazsa ne olur?
Cevap: Özel Daire, temyiz incelemesini yapamaz; dosya, eksik tebliğname düzenlenmesi için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına geri gönderilir.
Sonuç
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tebliğnamesi, temyiz sürecinde davaların sağlıklı bir şekilde incelenmesi ve tarafların haklarının korunması için kritik öneme sahiptir. Hem mağdur/müşteki hem de sanık, süreç boyunca eksiksiz ve doğru hukuki işlemlerin yapılmasını sağlamak için uzman ceza avukatıyla çalışmalıdır.
Eksik veya hatalı bir tebliğname, dava sürecini uzatabilir ve taraflar açısından hak kayıplarına yol açabilir. Bu nedenle, temyiz sürecinde profesyonel destek almak en güvenli yoldur.
Yargıtay Görüşü
A. İlgili Mevzuat ve Ön Soruna İlişkin Görüşler
2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun “Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı Başyardımcısı ile yardımcılarının görevleri” başlıklı 28. maddesi şöyledir;
“Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı Başyardımcısı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının veya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekilinin vereceği görevleri yapar. Özel hükümler saklı kalmak kaydıyla Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Vekilinin yokluğunda Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısına vekillik eder. Başyardımcının da bulunmadığı zamanlarda bu görevi en kıdemli Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıyardımcısı yapar.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıyardımcıları, kendilerine verilen dosyaların tebliğnamelerini, karar düzeltme ve itiraz yoluna başvurma işlemlerini Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı adına düzenler ve onun yerine imza ederler. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının vereceği diğer işleri görürler.
Zamanaşımı Türk Ceza Kanununun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (5) ve (6) numaralı bentleri kapsamında olan suçlara ilişkin dava dosyaları temyiz üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca tebliğname düzenlenmeksizin ilgili daireye gönderilir. Daire kararına karşı Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının karar düzeltme ve itiraz kanun yollarına başvurma yetkisi vardır.”
Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 37. maddesi ise şöyledir;
“Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı yardımcılarının görevleri:
1- Verilen işleri süresinde ve eksiksiz inceleyip Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı adına düzenleyecekleri ve imza edecekleri tebliğnamelere bağlıyarak sonuçlandırmak,
2- Dairelerden çıkan ilâmları uygulama, içtihat ve tebliğnamelere uygunluk açılarından inceleyerek Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının görüşüne göre karar düzeltme veya itiraz yollarına gitmek,
3- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı başyardımcısı tarafından düzenlenecek sıraya göre Ceza Genel Kurulu ile dairelerin duruşmalarına katılarak düşüncesini bildirmek,
4- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı başyardımcısı tarafından düzenlenecek sıraya göre ceza dairelerinin günlük çalışmaları sona erinceye kadar çalışma saati dışında nöbet tutmak,
5- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından verilecek ve ayrıca kanun ve yönetmelikle verilen diğer görevleri yapmaktır.”
Anılan Kanun ve Yönetmelik hükümleri uyarınca İlk Derece Mahkemesince verilen kararların temyiz yoluyla incelenmesinde, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca o konudaki hukuki görüşün açıklandığı bir tebliğnamenin düzenlenmesi zorunlu olduğu gibi 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usülü Kanunu’nun, 5320 sayılı Kanun’un 8. maddesi uyarınca uygulanması gereken 316. maddesinin 3. fıkrasına göre hükmün temyiz edilmesi hâlinde Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenecek tebliğnamenin, hükmü temyiz etmeleri veya aleyhlerine sonuç doğurabilecek görüş içermesi hâlinde sanık veya katılan ya da vekillerine dairesince tebliğ olunması da zorunludur.
B. Hukuki Değerlendirme
İlk Derece Mahkemesinin direnme kararına konu hükmünün mağdure vekili, katılan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı vekili, Cumhuriyet savcısı ve sanık müdafii tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca 03.03.2024 tarihli ve 20921 sayılı tebliğname düzenlenmiş ise de bu tebliğnamede Cumhuriyet savcısı tarafından direnme kararına konu hükme yönelik temyiz istemi ve nedenleri değerlendirilmemiştir. Yargıtay Kanunu’nun 28 ve Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 37. maddeleri uyarınca İlk Derece Mahkemesince verilen kararların temyiz yoluyla incelenmesinde, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca, tüm temyiz edenlere ve temyiz edilen tüm hükümlere yönelik hukuki görüşün açıklandığı bir tebliğnamenin düzenlenmesi zorunludur.
Bu nedenle, Özel Dairece inceleme yapılabilmesi için, öncelikle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca direnme kararına konu hükme yönelik mağdure vekili, katılan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı vekili ve sanık müdafiince ileri sürülen temyiz nedenlerinin yanı sıra Cumhuiyet savcısının 23.01.2024 tarihli temyiz isteminin de değerlendirildiği bir ek tebliğname düzenlendikten sonra Özel Dairece direnme kararına konu hükme yönelik tüm temyiz istemlerinin birlikte ve tek seferde incelenmesi gerektiğinden dosyanın ek tebliğname düzenlenmesi için Özel Dairece Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına tevdiine karar verilmelidir. (Ceza Genel Kurulu 2024/368 E., 2025/9 K.)
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.
