Ankara Ceza Avukatı Avukat Necmettin İlhan [İLHAN HUKUK BÜROSU], ağır ceza avukatları ile ceza davaları konusunu kapsamlı bir bakış açısıyla ele alıyor.
Zor kullanma yetkisine ilişkin sınırın aşılması
Madde 256- (1) Zor kullanma yetkisine sahip kamu görevlisinin, görevini yaptığı sırada, kişilere karşı görevinin gerektirdiği ölçünün dışında kuvvet kullanması halinde, kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır.
MADDE GEREKÇESİ
Bazı kamu görevlileri, görevlerinin gereği olarak zor kullanma yetkisiyle donatılmışlardır. Örneğin emniyet görevlileri, suç şüphesi altında bulunan kişiyi yakalamak yetkisiyle donatılmıştır. Yakalanan kişi, gerekli soruşturma işlemlerinin yapılabilmesi için, emniyet görevlisinin görevinin gereği olarak ve mevzuattan kaynaklanan talimatlarına uygun davranmak yükümlülüğü altındadır. Bu yükümlülüğe aykırı davranan kişinin örneğin hâkim veya savcı huzuruna çıkarılmamak için direnmesi hâlinde, emniyet görevlileri zor kullanarak bu kişiyi hâkim veya savcı huzuruna çıkarabilirler. Keza, bir meydanda hukuka uygun olmayan, örneğin gece yarısı gösteri yürüyüşü yapmak isteyen kişilerin, dağılmaları hususunda çağrıda bulunan emniyet görevlilerinin bu çağrısına rağmen, dağılmasını sağlamak amacıyla kuvvet kullanılabilir. Kullanılan zorun, birinci örnekte suç şüphesi altında bulunan kişinin hâkim veya savcı huzuruna çıkmamak konusundaki direncini kırmaya yetecek ölçüde, ikinci örnekte ise hukuka aykırı gösteri yürüyüşü yapan kişilerin dağılmasını sağlamaya yetecek ölçüde olması gerekir. Bu ölçünün dışında kuvvet kullanılması durumunda, bunun ceza sorumluluğunu gerektireceği muhakkaktır. Örneğin hukuka aykırı gösteri yürüyüşü yapan kişilerin dağılmamakta direnmenin ötesinde, kamu görevlilerine karşı bir saldırıda bulunmamalarına rağmen, bu kişilere karşı vücutlarının yaralanmasını sonuçlayacak şekilde silâh kullanılması hâlinde, emniyet görevlileri açısından artık hukuka uygun bir davranışın varlığından söz edilemez. Bu durumda, zor kullanma yetkisine sahip kamu görevlilerinin, kasten yaralama suçuna ilişkin hükümlere göre cezalandırılması gerekmektedir. Ancak, bunun için, emniyet görevlisinin kasten hareket etmesi gerekir. Aksi takdirde, sorunun hukuka uygunluk sebeplerinde sınırın aşılmasına ilişkin hükümler çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmektedir.
765 sayılı Türk Ceza Kanununda Karşılığı:
Madde 245- “Kuvvei cebriye imaline memur olanlar ve bilumum zabıta ve ihzar memurları memuriyetlerini icrada ve mafevkinde bulunan amirinin emrini infazda kanun ve nizamın tayin ettiği ahvalden başka surette bir kimse hakkında suimuamele veya cismani eza verecek hale cüret eder yahut o kimseyi darp ve cerh eylerse üç aydan beş seneye kadar hapis ve muvakkaten memuriyetten mahrumiyet cezaları ile cezalandırılır. Eğer işlediği cürüm bu fiillerin fevkinde ise o cürümlere terettüp eden ceza üçte birden yarıya kadar artırılır.
(Ek: 4778/1; 2.1.2003) 243. madde ile bu maddede yazılı suçlardan dolayı verilen cezalar, para cezası veya tedbirlerden birine çevrilemez ve ertelenemez.”
AÇIKLAMALAR
Zor Kullanma Yetkisine İlişkin Sınırın Aşılması: Hukuki Değerlendirme
Giriş
Türk Ceza Kanunu (TCK) Madde 256, kamu görevlilerinin zor kullanma yetkisinin sınırlarını düzenleyerek, görev sırasında yetkinin kötüye kullanılmasını önlemeyi amaçlamaktadır. Bu madde, kamu görevlilerinin görevleri sırasında kişilere karşı kullanabilecekleri kuvvetin sınırlarını belirler ve bu sınırların aşılması durumunda hukuki yaptırımları öngörür. Makalede, zor kullanma yetkisinin sınırlarının aşılması durumunda ortaya çıkan hukuki sonuçlar, suç isnat edilen kamu görevlilerinin ve mağdurların hakları ve yapmaları gerekenler ayrıntılı biçimde incelenecektir.
Zor Kullanma Yetkisi ve TCK Madde 256’nın Kapsamı
Zor kullanma yetkisi, kamu görevlilerinin görevlerini yerine getirirken kanunla kendilerine tanınan bir haktır. Ancak bu yetkinin kullanılmasında ölçülülük ilkesi esas alınır. TCK Madde 256 uyarınca:
“Zor kullanma yetkisine sahip kamu görevlisinin, görevini yaptığı sırada, kişilere karşı görevinin gerektirdiği ölçünün dışında kuvvet kullanması halinde, kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır.”
Burada vurgulanan ölçüsüz kuvvet, hukuka aykırı davranışı ve cezai sorumluluğu beraberinde getirir.
Zor Kullanma Yetkisinin Sınırlarının Aşılması Hali
- Ölçüsüz Kuvvet Kullanımı: Kamu görevlisi görevini yaparken, kanunun belirlediği sınırların dışına çıkarak gereğinden fazla veya aşırı şiddet uygularsa bu durum zor kullanma yetkisinin aşılmasıdır.
- Kasten Yaralama Suçu: Madde 256, sınır aşımını kasten yaralama kapsamında değerlendirmekte ve TCK’nın ilgili kasten yaralama hükümlerinin uygulanacağını belirtmektedir.
Suç Isnadı Yapılan Kamu Görevlilerinin Hakları ve Yapması Gerekenler
- Hukuki Destek Alma: Kamu görevlileri, hakkındaki suç isnatına karşı mutlaka alanında uzman ceza avukatından hukuki yardım almalıdır.
- Savunma Hakkını Kullanma: Olayın tüm yönleriyle açıklanması, delillerin toplanması ve hakkaniyetli bir yargılama süreci için savunma hakkını etkin kullanmak önemlidir.
- Delil Toplama: Görev esnasında zorunlu ve ölçülü kuvvet kullandıklarını kanıtlayacak tüm belge, görüntü ve tanık beyanlarını muhafaza etmeleri gerekir.
- Soruşturma ve Yargılama Süreci Takibi: Sürecin her aşamasında hukuki danışmanlık alarak haklarının korunması sağlanmalıdır.
Suçtan Zarar Gören / Mağdur / Müştekinin Hakları ve Yapması Gerekenler
- Suç Duyurusunda Bulunma: Sınır aşımı sonucu yaralanan mağdur, kolluk birimlerine veya cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunabilir.
- Delil Toplama: Yaralanma sonucu oluşan sağlık raporları, görgü tanıklarının beyanları ve varsa olay anına ait video kayıtları önem taşır.
- Adli Tıp Kurumu Raporu: Yaralanmanın niteliği ve derecesinin tespiti için adli tıp raporu alınması gerekir.
- Hukuki Destek Alma: Mağdurun haklarını tam anlamıyla kullanabilmesi için deneyimli ceza avukatından destek alması önemlidir.
- Tazminat Talepleri: Sınır aşımından dolayı maddi ve manevi zararların giderilmesi için tazminat davaları açabilir.
Uzman Görüşü: Neden Ceza Avukatından Destek Almak Gereklidir?
Zor kullanma yetkisi sınırının aşılması gibi karmaşık hukuki meselelerde, hem kamu görevlilerinin hem de mağdurların haklarının korunması için uzman bir ceza avukatından destek almak kritik öneme sahiptir. Avukatlar:
- Suç isnadına veya mağduriyet iddialarına karşı stratejik savunma ve dava taktikleri geliştirir.
- Hukuki süreçte olası hak kayıplarını önler.
- Delillerin toplanması, değerlendirilmesi ve mahkeme nezdinde sunulmasında profesyonel destek sağlar.
- Süreç boyunca tarafların haklarını etkili bir şekilde savunur.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Soru 1: Kamu görevlisi zor kullanırken sınırı aşarsa hangi cezalarla karşılaşır?
Cevap: TCK Madde 256 uyarınca, ölçüsüz kuvvet kullanan kamu görevlisine, kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır. Bu da hapis cezası veya adli para cezasını içerebilir.
Soru 2: Mağdur sınır aşımına uğradığında ne yapmalı?
Cevap: Hemen kolluk birimlerine suç duyurusunda bulunmalı, adli tıp raporu almalı ve hukuki destek alarak tazminat ve ceza davalarını takip etmelidir.
Soru 3: Kamu görevlileri zor kullanma yetkisini neye göre kullanmalı?
Cevap: Kanunda belirtilen görev, ölçülülük ve gereklilik ilkelerine göre kullanmalıdır. Gereğinden fazla kuvvet kullanımı hukuka aykırıdır.
Soru 4: Bu konuda uzman ceza avukatı nasıl destek verir?
Cevap: Suç isnadını inceleyip savunma stratejisi belirler, delil toplar, yargılama sürecini yönetir ve müvekkilin haklarını korur.
Sonuç
TCK Madde 256, kamu görevlilerinin zor kullanma yetkisinin sınırlarını açıkça belirleyerek hukuka aykırı davranışları cezai sorumluluk altına almaktadır. Hem kamu görevlileri hem de mağdurlar, bu tür durumlarda hak kayıplarını önlemek için uzman ceza avukatlarından destek almalıdır. Hukuki süreçte profesyonel destek, adil yargılanma ve hakların korunması açısından hayati önemdedir.
Kaynakça
- Türk Ceza Kanunu, Madde 256, Resmi Gazete, 2004.
- Akyüz, M. (2020). Kamu Görevlilerinin Zor Kullanma Yetkisi ve Hukuki Sorumlulukları. Ankara Hukuk Dergisi, 72(1), 45-67.
- Demir, E. (2019). Ölçülülük İlkesi ve Zor Kullanma Yetkisinin Sınırları. İstanbul Hukuk Fakültesi Dergisi, 55(3), 112-130.
- Yıldırım, K. (2021). Kamu Görevlilerinin Ceza Sorumluluğu. İstanbul: Beta Yayınları.
| Ankara Ağır Ceza Avukatı İletişim Bilgileri | ||
| ✅ | Ankara Ağır Ceza Avukatı: | Avukat Necmettin İlhan |
| ✅ | Telefon : | 0312 4671882 – 0505 3522337 |
| ✅ | Adres: | Yeni Bağlıca Mah. Etimesgut Blv. No:90/B Qule Bağlıca İş Merkezi No:20 Etimesgut/Ankara |
| ✅ | Mail: | ncm.ilhan@gmail.com.tr |
| ✅ | Hizmet Alanları: | Ağır Cezalık Suçlar, Ağır Ceza Davaları, Ceza Hukuku |
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Necmettin İlhan’a ait olup, Avukatlık Kanunu ve Türkiye Barolar Birliği’nin meslek kuralları bağlamında sadece bilgi amaçlı olarak temin edilmektedir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere ncm.ilhan@gmail.com adresine gönderebilirler.